UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

elektryzować

Chronologizacja

1807, SL

Pochodzenie

internac.

fr. électriser

niem. elektrisieren

1. bursztyn

Definicja

fiz. 
wytwarzać w ciele elektrycznie obojętnym nadmiar ładunków elektrycznych jednego znaku

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Energia elektryczność

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii

Cytaty

Ściereczki bawełniane i flanelowe podczas wycierania elektryzują powierzchnię, a kurz pozostaje na meblach.

źródło: NKJP: Aurelia Pawlak: Czyszczą i odkurzają. Porządki, Polska Głos Wielkopolski, 2006-12-19

Mama chłopca pamięta, że jakaś niezwykła energia buchała z chłopca już wtedy, gdy był malutki. – Elektryzował przy każdym dotknięciu! – wspomina. – Nie mogłam syna ni przytulić, ni ucałować, bo kopał jak rażony prądem! Tylko iskry z niego strzelały.

źródło: NKJP: Gabriela Pewińska: Chłopiec jak magnes, Trybuna Śląska, 2001-11-30

Włosy zniszczone po trwałej ondulacji i rozjaśnianiu potrzebują na odmianę lnu i rumianku. [...] W duecie zbawiennie wpływają na kondycję włosów zmęczonych chemią, poprawiają ich sprężystość i zapobiegają elektryzowaniu.

źródło: NKJP: (goc): Włos doskonały, Dziennik Zachodni, 2001-01-11

Do kompasów nie można też zbliżać ciał silnie naelektryzowanych. Pomimo tego, że metalowa obudowa przeciwdziała elektryzowaniu igły, w szczególnych przypadkach na igłę mogą działać siły elektrostatyczne zakłócające pomiar.

źródło: NKJP: Internet

A w jaki sposób poruszają się pojazdy? Otóż każde dziecko ma w ręku plastykowy flamaster, który pociera o kawałek futerka albo o wełniany sweterek. W ten sposób na pewien czas elektryzuje flamaster. Teraz dotyka nim przodu samochodzika, który wskutek przyciągania elektrostatycznego będzie się przesuwał za flamastrem, dopóki się od niego nie oderwie.

źródło: NKJP: Wyścigi samochodowe, ABC Techniki nr 2, 1979

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. elektryzuję
elektryzujemy
2 os. elektryzujesz
elektryzujecie
3 os. elektryzuje
elektryzują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. elektryzowałem
+(e)m elektryzował
elektryzowałam
+(e)m elektryzowała
elektryzowałom
+(e)m elektryzowało
elektryzowaliśmy
+(e)śmy elektryzowali
elektryzowałyśmy
+(e)śmy elektryzowały
2 os. elektryzowałeś
+(e)ś elektryzował
elektryzowałaś
+(e)ś elektryzowała
elektryzowałoś
+(e)ś elektryzowało
elektryzowaliście
+(e)ście elektryzowali
elektryzowałyście
+(e)ście elektryzowały
3 os. elektryzował
elektryzowała
elektryzowało
elektryzowali
elektryzowały

bezosobnik: elektryzowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę elektryzował
będę elektryzować
będę elektryzowała
będę elektryzować
będę elektryzowało
będę elektryzować
będziemy elektryzowali
będziemy elektryzować
będziemy elektryzowały
będziemy elektryzować
2 os. będziesz elektryzował
będziesz elektryzować
będziesz elektryzowała
będziesz elektryzować
będziesz elektryzowało
będziesz elektryzować
będziecie elektryzowali
będziecie elektryzować
będziecie elektryzowały
będziecie elektryzować
3 os. będzie elektryzował
będzie elektryzować
będzie elektryzowała
będzie elektryzować
będzie elektryzowało
będzie elektryzować
będą elektryzowali
będą elektryzować
będą elektryzowały
będą elektryzować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. elektryzujmy
2 os. elektryzuj
elektryzujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. elektryzowałbym
bym elektryzował
elektryzowałabym
bym elektryzowała
elektryzowałobym
bym elektryzowało
elektryzowalibyśmy
byśmy elektryzowali
elektryzowałybyśmy
byśmy elektryzowały
2 os. elektryzowałbyś
byś elektryzował
elektryzowałabyś
byś elektryzowała
elektryzowałobyś
byś elektryzowało
elektryzowalibyście
byście elektryzowali
elektryzowałybyście
byście elektryzowały
3 os. elektryzowałby
by elektryzował
elektryzowałaby
by elektryzowała
elektryzowałoby
by elektryzowało
elektryzowaliby
by elektryzowali
elektryzowałyby
by elektryzowały

bezosobnik: elektryzowano by

bezokolicznik: elektryzować

imiesłów przysłówkowy współczesny: elektryzując

gerundium: elektryzowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. elektryzowanie
elektryzowania
D. elektryzowania
elektryzowań
C. elektryzowaniu
elektryzowaniom
B. elektryzowanie
elektryzowania
N. elektryzowaniem
elektryzowaniami
Ms. elektryzowaniu
elektryzowaniach
W. elektryzowanie
elektryzowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: elektryzujący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. elektryzujący
elektryzujący
elektryzujący
elektryzujące
elektryzująca
D. elektryzującego
elektryzującego
elektryzującego
elektryzującego
elektryzującej
C. elektryzującemu
elektryzującemu
elektryzującemu
elektryzującemu
elektryzującej
B. elektryzującego
elektryzującego
elektryzujący
elektryzujące
elektryzującą
N. elektryzującym
elektryzującym
elektryzującym
elektryzującym
elektryzującą
Ms. elektryzującym
elektryzującym
elektryzującym
elektryzującym
elektryzującej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. elektryzujący
elektryzujący
elektryzujące
elektryzujące
D. elektryzujących
elektryzujących
elektryzujących
elektryzujących
C. elektryzującym
elektryzującym
elektryzującym
elektryzującym
B. elektryzujących
elektryzujących
elektryzujących
elektryzujące
N. elektryzującymi
elektryzującymi
elektryzującymi
elektryzującymi
Ms. elektryzujących
elektryzujących
elektryzujących
elektryzujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: elektryzowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. elektryzowany
elektryzowany
elektryzowany
elektryzowane
elektryzowana
D. elektryzowanego
elektryzowanego
elektryzowanego
elektryzowanego
elektryzowanej
C. elektryzowanemu
elektryzowanemu
elektryzowanemu
elektryzowanemu
elektryzowanej
B. elektryzowanego
elektryzowanego
elektryzowany
elektryzowane
elektryzowaną
N. elektryzowanym
elektryzowanym
elektryzowanym
elektryzowanym
elektryzowaną
Ms. elektryzowanym
elektryzowanym
elektryzowanym
elektryzowanym
elektryzowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. elektryzowani
elektryzowani
elektryzowane
elektryzowane
D. elektryzowanych
elektryzowanych
elektryzowanych
elektryzowanych
C. elektryzowanym
elektryzowanym
elektryzowanym
elektryzowanym
B. elektryzowanych
elektryzowanych
elektryzowanych
elektryzowane
N. elektryzowanymi
elektryzowanymi
elektryzowanymi
elektryzowanymi
Ms. elektryzowanych
elektryzowanych
elektryzowanych
elektryzowanych

odpowiednik aspektowy: naelektryzować

Składnia

bez ograniczeń + elektryzować +
CO

2. słuchaczy

Definicja

książk. 
wywoływać zaintrygowanie a nawet ekscytację

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Połączenia

  • mecz elektryzuje; plotki, słowa elektryzują
  • elektryzować kibiców, mieszkańców, publiczność, słuchaczy
  • elektryzujący pojedynek; elektryzująca wiadomość; elektryzujące napięcie

Cytaty

Wybory do Parlamentu Europejskiego elektryzują media i opinię publiczną.

źródło: NKJP: Wiktor Świetlik: Rośnie unijna konkurencja, Dziennik Zachodni, 2009-04-14

Słowo wypis elektryzuje salę chorych. Z różnych zresztą powodów. Dla jednych jest to po prostu oczekiwany w leczeniu moment. Dla innych „początek schodów”, cały ciąg problemów i kłopotów.

źródło: NKJP: Marta Ciemnoczołowska: Dla takich pacjentów w szpitalach brak miejsc, Polska Głos Wielkopolski, 2005-02-07

Czy przy kawie zastanawiacie się kto będzie mistrzem w nowym sezonie? - Na razie rozmawialiśmy o tym, że bardzo dawno nie walczyliśmy z Legią. Dobrze, że znów się spotkamy i z pewnością będą to elektryzujące publiczność pojedynki.

źródło: NKJP: (pas): Okuka zazdrości łodzianom, Express Ilustrowany, 2002-07-23

W mroku drżało elektryzujące napięcie i uwierające w gardle oczekiwanie na to, co stanie się dalej.

źródło: NKJP: Maria Borowa: Dominika znaczy niedziela, 1988

[...] kwestia opłat za przedszkole elektryzowała w ostatnim czasie całe miasto.

źródło: NKJP: Paweł Szałankiewicz: Mniej za przedszkole, Dziennik Zachodni, 2011-02-12

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. elektryzuję
elektryzujemy
2 os. elektryzujesz
elektryzujecie
3 os. elektryzuje
elektryzują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. elektryzowałem
+(e)m elektryzował
elektryzowałam
+(e)m elektryzowała
elektryzowałom
+(e)m elektryzowało
elektryzowaliśmy
+(e)śmy elektryzowali
elektryzowałyśmy
+(e)śmy elektryzowały
2 os. elektryzowałeś
+(e)ś elektryzował
elektryzowałaś
+(e)ś elektryzowała
elektryzowałoś
+(e)ś elektryzowało
elektryzowaliście
+(e)ście elektryzowali
elektryzowałyście
+(e)ście elektryzowały
3 os. elektryzował
elektryzowała
elektryzowało
elektryzowali
elektryzowały

bezosobnik: elektryzowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę elektryzował
będę elektryzować
będę elektryzowała
będę elektryzować
będę elektryzowało
będę elektryzować
będziemy elektryzowali
będziemy elektryzować
będziemy elektryzowały
będziemy elektryzować
2 os. będziesz elektryzował
będziesz elektryzować
będziesz elektryzowała
będziesz elektryzować
będziesz elektryzowało
będziesz elektryzować
będziecie elektryzowali
będziecie elektryzować
będziecie elektryzowały
będziecie elektryzować
3 os. będzie elektryzował
będzie elektryzować
będzie elektryzowała
będzie elektryzować
będzie elektryzowało
będzie elektryzować
będą elektryzowali
będą elektryzować
będą elektryzowały
będą elektryzować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. elektryzujmy
2 os. elektryzuj
elektryzujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. elektryzowałbym
bym elektryzował
elektryzowałabym
bym elektryzowała
elektryzowałobym
bym elektryzowało
elektryzowalibyśmy
byśmy elektryzowali
elektryzowałybyśmy
byśmy elektryzowały
2 os. elektryzowałbyś
byś elektryzował
elektryzowałabyś
byś elektryzowała
elektryzowałobyś
byś elektryzowało
elektryzowalibyście
byście elektryzowali
elektryzowałybyście
byście elektryzowały
3 os. elektryzowałby
by elektryzował
elektryzowałaby
by elektryzowała
elektryzowałoby
by elektryzowało
elektryzowaliby
by elektryzowali
elektryzowałyby
by elektryzowały

bezosobnik: elektryzowano by

bezokolicznik: elektryzować

imiesłów przysłówkowy współczesny: elektryzując

gerundium: elektryzowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. elektryzowanie
elektryzowania
D. elektryzowania
elektryzowań
C. elektryzowaniu
elektryzowaniom
B. elektryzowanie
elektryzowania
N. elektryzowaniem
elektryzowaniami
Ms. elektryzowaniu
elektryzowaniach
W. elektryzowanie
elektryzowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: elektryzujący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. elektryzujący
elektryzujący
elektryzujący
elektryzujące
elektryzująca
D. elektryzującego
elektryzującego
elektryzującego
elektryzującego
elektryzującej
C. elektryzującemu
elektryzującemu
elektryzującemu
elektryzującemu
elektryzującej
B. elektryzującego
elektryzującego
elektryzujący
elektryzujące
elektryzującą
N. elektryzującym
elektryzującym
elektryzującym
elektryzującym
elektryzującą
Ms. elektryzującym
elektryzującym
elektryzującym
elektryzującym
elektryzującej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. elektryzujący
elektryzujący
elektryzujące
elektryzujące
D. elektryzujących
elektryzujących
elektryzujących
elektryzujących
C. elektryzującym
elektryzującym
elektryzującym
elektryzującym
B. elektryzujących
elektryzujących
elektryzujących
elektryzujące
N. elektryzującymi
elektryzującymi
elektryzującymi
elektryzującymi
Ms. elektryzujących
elektryzujących
elektryzujących
elektryzujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: elektryzowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. elektryzowany
elektryzowany
elektryzowany
elektryzowane
elektryzowana
D. elektryzowanego
elektryzowanego
elektryzowanego
elektryzowanego
elektryzowanej
C. elektryzowanemu
elektryzowanemu
elektryzowanemu
elektryzowanemu
elektryzowanej
B. elektryzowanego
elektryzowanego
elektryzowany
elektryzowane
elektryzowaną
N. elektryzowanym
elektryzowanym
elektryzowanym
elektryzowanym
elektryzowaną
Ms. elektryzowanym
elektryzowanym
elektryzowanym
elektryzowanym
elektryzowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. elektryzowani
elektryzowani
elektryzowane
elektryzowane
D. elektryzowanych
elektryzowanych
elektryzowanych
elektryzowanych
C. elektryzowanym
elektryzowanym
elektryzowanym
elektryzowanym
B. elektryzowanych
elektryzowanych
elektryzowanych
elektryzowane
N. elektryzowanymi
elektryzowanymi
elektryzowanymi
elektryzowanymi
Ms. elektryzowanych
elektryzowanych
elektryzowanych
elektryzowanych

odpowiednik aspektowy: zelektryzować

Składnia

bez ograniczeń + elektryzować +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 09.01.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj