UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

szelma

Chronologizacja

1471, SStp
Inne znaczenie: 'drapieżne zwierzę'

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1, ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. szelma
szelmy
D. szelmy
szelmów
szelm
C. szelmie
szelmom
B. szelmę
szelmów
szelmy
N. szelmą
szelmami
Ms. szelmie
szelmach
W. szelmo
szelmy

Inne uwagi

Gdy wyraz odnosi się tylko do osób płci żeńskiej, używa się r.ż., D. lm szelm, B. lm szelmy. W przeciwnym razie używa się r. m1, D. i B. lm szelmów lub r. ż, D. lm szelm, B. lm szelmy

Pochodzenie

niem. Schelm

z śr.-w.-niem. schalm(e), schelm(e) 'złoczyńca, łajdak, oszust, złodziej, zdrajca'

Definicja

przest. 
osoba, która dobrze radzi sobie w życiu, ponieważ jest bardzo sprytna, ale korzyści dla siebie osiąga kosztem innych ludzi, postępując w stosunku do nich w sposób nie całkiem uczciwy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka określenia człowieka ze względu na jego usposobienie

Cytaty

Szelma z niego, jeśli potrafił wcisnąć kobietom taki kit.

źródło: NKJP: Janusz Rudnicki: Mój Wehrmacht, 2004

- Camarade! Ona już na pewno nie jest dziewicą! - A cholercia! To niegodziwa szelma! - zawołałem. - A ja, naiwny, myślałem, że to dziewica, i ubóstwiałem ją dlatego.

źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Dzikie banany, 1960

W dzień był hojny dla biednych, nocą przeistaczał się w szelmę płatającego figle ludziom i czartom.

źródło: NKJP: Bernard Konarski: „Szelma” - wielki głaz narzutowy na ziemi słupskiej, Zielone Brygady. Pismo Ekologów, 1998-07-16

W Fort Dauphin nie było już Francuzów, ale okrutne szelmy pozostawili po sobie tak haniebną pamięć, że Anglicy woleli nie pokazywać się tutaj tubylcom.

źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Madagaskar okrutny czarodziej, 1969

Śmiejąca się Pola jest miniaturką szelm Gainsborougha. Ich potarganą kopią z zadartym noskiem.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Europejka, 2004

Data ostatniej modyfikacji: 03.04.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj