Chronologizacja
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zabobonny |
zabobonny |
zabobonny |
zabobonne |
zabobonna |
D. | zabobonnego |
zabobonnego |
zabobonnego |
zabobonnego |
zabobonnej |
C. | zabobonnemu |
zabobonnemu |
zabobonnemu |
zabobonnemu |
zabobonnej |
B. | zabobonnego |
zabobonnego |
zabobonny |
zabobonne |
zabobonną |
N. | zabobonnym |
zabobonnym |
zabobonnym |
zabobonnym |
zabobonną |
Ms. | zabobonnym |
zabobonnym |
zabobonnym |
zabobonnym |
zabobonnej |
W. | zabobonny |
zabobonny |
zabobonny |
zabobonne |
zabobonna |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zabobonni |
zabobonni |
zabobonne |
zabobonne |
D. | zabobonnych |
zabobonnych |
zabobonnych |
zabobonnych |
C. | zabobonnym |
zabobonnym |
zabobonnym |
zabobonnym |
B. | zabobonnych |
zabobonnych |
zabobonnych |
zabobonne |
N. | zabobonnymi |
zabobonnymi |
zabobonnymi |
zabobonnymi |
Ms. | zabobonnych |
zabobonnych |
zabobonnych |
zabobonnych |
W. | zabobonni |
zabobonni |
zabobonne |
zabobonne |
Pochodzenie
Zob. zabobon
1.a człowiek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja wierzenia i przesądy
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności
Relacje znaczeniowe
synonimy: | przesądny |
Połączenia
- zabobonny lud
- ciemny i zabobonny
- bardzo zabobonny
Cytaty
[...] jesteśmy zabobonni, różne wierzenia absurdalne lub przerażająco niebezpieczne rozpowszechniają się bez przeszkód w świecie, włączając klasy wykształcone. źródło: NKJP: Leszek Kołakowski: Kazanie na koniec wieku, Gazeta Wyborcza, 1997-10-25 |
|
[...] nagły wypadek z głazem sprawił, iż zabobonna gawiedź szemrała między sobą, uznając go za ostrzegawczy znak z niebios, czyli zły omen. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Uczeń czarnoksiężnika, 2003 |
|
[...] zabobonni ludzie kupowali u niego za ciężkie pieniądze sznurki szubieniczne, włosy wisielców, ich genitalia, uważając je za talizmany przynoszące ich posiadaczowi szczęście. źródło: NKJP: Michał Rożek: Szubienica i mandragora, Dziennik Polski, 2005-02-05 |
1.b lęk
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja wierzenia i przesądy
Relacje znaczeniowe
synonimy: | przesądny |
Połączenia
- zabobonny lęk, strach; zabobonna trwoga, wiara; zabobonne praktyki, wierzenia
Cytaty
Myślenie magiczne charakteryzuje się [...] przyznaniem mocy sprawczej pewnym rytuałom. Uwidacznia się to szczególnie w różnych zabobonnych praktykach: splunięcie przez lewe ramię na widok czarnego kota ma uchronić nas przez zwiastowanym nieszczęściem, a dotknięcie guzika na widok kominiarza – zapewnić następstwo szczęśliwych wydarzeń. źródło: NKJP: Cezary Sękalski: Magia znaków czy język miłości?, Głos Ojca Pio, 2007-04 |
|
Wspomina [...] o zabobonnym strachu Anglików, który miał ich aż do roku 1824 skłaniać do grzebania samobójców na skrzyżowaniach mniej i bardziej ważnych arterii komunikacyjnych, z sercem przebitym kołkiem. źródło: NKJP: Dariusz Łukasiewicz: Mój list dotyczy tekstu Mikołaja Szymańskiego „Kary dla samobójców”, Gazeta Wyborcza, 1997-04-30 |
|
Zacząłem postrzegać wszelkie rytuały, zaklęcia, talizmany i zabobonne gesty jako zjawiska mające podłoże w psychice ludzkiej, a nie w innych światach... źródło: NKJP: Internet |