UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zakała

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1, ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zakała
zakały
D. zakały
zakałów
zakał
C. zakale
zakałom
B. zakałę
zakałów
zakały
N. zakałą
zakałami
Ms. zakale
zakałach
W. zakało
zakały

Inne uwagi

Gdy wyraz odnosi się tylko do osób płci żeńskiej, używa się r.ż., D. lm zakał, B. lm zakały. Gdy zaś odnosi się do osoby/osób płci męskiej, do grupy osób obojga płci albo do osoby/osób bez wskazania na płeć, używa się r. m1, D. i B lm zakałów lub r. ż, D lm zakał, B. lm zakały.

Pochodzenie

Od: przedrostkowego czasownika zakalić 'zanieczyścić, zabrudzić; zob. kalać

Definicja

osoba wyróżniająca się negatywnie w swoim środowisku i przynosząca mu wstyd

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka określenia człowieka ze względu na jego usposobienie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  czarna owca, wyrodek

Połączenia

  • zakała grupy, ludzkości, rodziny, społeczeństwa, świata
  • stać się zakałą

Cytaty

Jak sam przyznaje, był przez długie lata zakałą rodziny. Problemy miewał nie tylko w szkole, ale i nieustannie łamał prawo. Jego przyjaciółmi byli gangsterzy, a rozrywką nieustannie wszczynane bijatyki.

źródło: NKJP: Magda Huzarska-Szumiec: Warzywna sałatka według Carrolla, Gazeta Krakowska, 2005-06-11

W społeczeństwie, które ciągle jeszcze pielęgnuje wiktoriańskie tradycje, Bacon był jak zakała i z pewnością trudno uznać go za wzór dla młodzieży i kandydata na patrona szkoły. Zdeklarowany, wręcz demonstracyjny homoseksualista, regularny bywalec barów i nieregularny narkoman.

źródło: NKJP: Piotr Sarzyński: Malowany ptak, Polityka, 2008-10-04

W twoich oczach byłam kimś całkiem innym: upadłą, zepsutą, wyuzdaną i zdemoralizowaną do szpiku kości czarną owcą. Wyrodkiem. Hańbą i zakałą naszej przenajświętszej rodziny.

źródło: NKJP: Anna Bojarska, Maria Bojarska: Siostry B., 1996

Składnia

bez ograniczeń + zakała +
(CZEGO)
Data ostatniej modyfikacji: 09.04.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj