UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wyostrzać

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wyostrzam	wyostrzamy
2 os.	wyostrzasz	wyostrzacie
3 os.	wyostrza	wyostrzają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyostrzałem +(e)m wyostrzał	wyostrzałam +(e)m wyostrzała	wyostrzałom +(e)m wyostrzało	wyostrzaliśmy +(e)śmy wyostrzali	wyostrzałyśmy +(e)śmy wyostrzały
2 os.	wyostrzałeś +(e)ś wyostrzał	wyostrzałaś +(e)ś wyostrzała	wyostrzałoś +(e)ś wyostrzało	wyostrzaliście +(e)ście wyostrzali	wyostrzałyście +(e)ście wyostrzały
3 os.	wyostrzał	wyostrzała	wyostrzało	wyostrzali	wyostrzały

bezosobnik: wyostrzano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wyostrzał będę wyostrzać	będę wyostrzała będę wyostrzać	będę wyostrzało będę wyostrzać	będziemy wyostrzali będziemy wyostrzać	będziemy wyostrzały będziemy wyostrzać
2 os.	będziesz wyostrzał będziesz wyostrzać	będziesz wyostrzała będziesz wyostrzać	będziesz wyostrzało będziesz wyostrzać	będziecie wyostrzali będziecie wyostrzać	będziecie wyostrzały będziecie wyostrzać
3 os.	będzie wyostrzał będzie wyostrzać	będzie wyostrzała będzie wyostrzać	będzie wyostrzało będzie wyostrzać	będą wyostrzali będą wyostrzać	będą wyostrzały będą wyostrzać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wyostrzajmy
2 os.	wyostrzaj	wyostrzajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyostrzałbym bym wyostrzał	wyostrzałabym bym wyostrzała	wyostrzałobym bym wyostrzało	wyostrzalibyśmy byśmy wyostrzali	wyostrzałybyśmy byśmy wyostrzały
2 os.	wyostrzałbyś byś wyostrzał	wyostrzałabyś byś wyostrzała	wyostrzałobyś byś wyostrzało	wyostrzalibyście byście wyostrzali	wyostrzałybyście byście wyostrzały
3 os.	wyostrzałby by wyostrzał	wyostrzałaby by wyostrzała	wyostrzałoby by wyostrzało	wyostrzaliby by wyostrzali	wyostrzałyby by wyostrzały

bezosobnik: wyostrzano by

bezokolicznik: wyostrzać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wyostrzając

gerundium: wyostrzanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wyostrzanie	wyostrzania
D.	wyostrzania	wyostrzań
C.	wyostrzaniu	wyostrzaniom
B.	wyostrzanie	wyostrzania
N.	wyostrzaniem	wyostrzaniami
Ms.	wyostrzaniu	wyostrzaniach
W.	wyostrzanie	wyostrzania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wyostrzający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wyostrzający	wyostrzający	wyostrzający	wyostrzające	wyostrzająca
D.	wyostrzającego	wyostrzającego	wyostrzającego	wyostrzającego	wyostrzającej
C.	wyostrzającemu	wyostrzającemu	wyostrzającemu	wyostrzającemu	wyostrzającej
B.	wyostrzającego	wyostrzającego	wyostrzający	wyostrzające	wyostrzającą
N.	wyostrzającym	wyostrzającym	wyostrzającym	wyostrzającym	wyostrzającą
Ms.	wyostrzającym	wyostrzającym	wyostrzającym	wyostrzającym	wyostrzającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wyostrzający	wyostrzający	wyostrzające	wyostrzające
D.	wyostrzających	wyostrzających	wyostrzających	wyostrzających
C.	wyostrzającym	wyostrzającym	wyostrzającym	wyostrzającym
B.	wyostrzających	wyostrzających	wyostrzających	wyostrzające
N.	wyostrzającymi	wyostrzającymi	wyostrzającymi	wyostrzającymi
Ms.	wyostrzających	wyostrzających	wyostrzających	wyostrzających

imiesłów przymiotnikowy bierny: wyostrzany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wyostrzany	wyostrzany	wyostrzany	wyostrzane	wyostrzana
D.	wyostrzanego	wyostrzanego	wyostrzanego	wyostrzanego	wyostrzanej
C.	wyostrzanemu	wyostrzanemu	wyostrzanemu	wyostrzanemu	wyostrzanej
B.	wyostrzanego	wyostrzanego	wyostrzany	wyostrzane	wyostrzaną
N.	wyostrzanym	wyostrzanym	wyostrzanym	wyostrzanym	wyostrzaną
Ms.	wyostrzanym	wyostrzanym	wyostrzanym	wyostrzanym	wyostrzanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wyostrzani	wyostrzani	wyostrzane	wyostrzane
D.	wyostrzanych	wyostrzanych	wyostrzanych	wyostrzanych
C.	wyostrzanym	wyostrzanym	wyostrzanym	wyostrzanym
B.	wyostrzanych	wyostrzanych	wyostrzanych	wyostrzane
N.	wyostrzanymi	wyostrzanymi	wyostrzanymi	wyostrzanymi
Ms.	wyostrzanych	wyostrzanych	wyostrzanych	wyostrzanych

odpowiednik aspektowy: wyostrzyć

Pochodzenie

Zob. ostry

1. nóż

Definicja

powodować, że jakieś narzędzie jest bardzo ostre

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Cytaty

Ostrzenie noża prawidłowo wykonuje się zwykle za pomocą odłamka, ale gdy kamień nie jest dostępny, można jeszcze skutecznie wyostrzać nóż nożem innymi metodami.

źródło: Internet: pktree.com

- Co to?
- Mój czeladnik. Wyostrza nożyce.

źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Teatr 5 (Krawiec 1964, Tango 1964,Czarowna noc 1963, Śmierć porucznika 1963), 1967

Składnia

wyostrzać

2. rysy twarzy

Definicja

powodować, że kształty lub kontury czegoś wyraźniej się rysują

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zaostrzać

Połączenia

wyostrzać rysy; kontury, krawędzie

Cytaty

[...] ciemne i intensywne kolory wyostrzają rysy twarzy i podkreślają zmarszczki.

źródło: NKJP: 25 pytań na temat farbowania włosów, Naj nr 40, 2003

Morze wcina się w głąb skalistego lądu, na tle nieba rysują się oliwki, cyprysy i palmy, słońce wyostrza kontury wzgórz [...].

źródło: NKJP: Magda Różycka: Trzeci Palec, Dziennik Zachodni, 2005-07-16

Słońce coraz bardziej zniżało się nad widnokrąg, coraz większe, czerwieńsze, coraz mocniej wyostrzając granicę między morzem a niebem.

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996

Składnia

wyostrzać

3. obraz

Definicja

używając odpowiednich narzędzi lub technik, powodować, że kontury na zdjęciu są wyraźne i dobrze odcinają się od tła

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka fotografia

Połączenia

wyostrzać obraz, zdjęcie

Cytaty

	Kamera została wyposażona w szklany obiektyw, który sprawia, że urządzenie samodzielnie wyostrza obraz po zmianie ekspozycji, nawet przy małej odległości (do 10 cm). źródło: NKJP: Skrzynka z narzędziami, Dziennik Polski, 2008-12-30
	Zamontowany filtr dodatkowo wyostrza wyrazistość zdjęcia, tak iż widać dokładnie twarz kierowcy (jakość jak zdjęcie z dowodu czy paszportu). źródło: NKJP: Internet
	Wyostrzanie zdjęć bardzo nieostrych zwykle nie daje dobrego rezultatu, pogłębiając tylko jego wady, natomiast zdjęcie lekko nieostre może na umiejętnym wyostrzaniu zyskać. źródło: NKJP: Internet
	Suwak Maskowanie (Masking) powoduje wyostrzenie przede wszystkim krawędzi najbardziej wyrazistych szczegółów obrazu. Doskonale sprawdza się podczas wyostrzania portretów kobiet. źródło: NKJP: Anna Owczarz-Dadan: Zaklęcia Photoshopa. Edycja zdjęć, 2009

Składnia

wyostrzać

4. wzrok

Definicja

powodować, że ktoś silnie reaguje na bodźce zmysłowe

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wyczulać

Połączenia

wyostrzać apetyt, słuch, smak, wzrok, zmysły; percepcję; intuicję, wrażliwość

Cytaty

	Depresja wyostrza zmysły. Dzięki niej słyszymy lepiej, dostrzegamy więcej, bardziej dobitnie. źródło: NKJP: Magdalena Piekarska: Patrzę i widzę, że coś nie gra, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2005-03-11
	Przymrużone oczy wyostrzają wzrok. źródło: NKJP: Internet
	[...] mrok wyostrza słuch. Skrzypi podłoga, jęczą sprzęty, każdy krok wydaje się za głośny. źródło: NKJP: Andrzej Zaniewski: Król Tanga, 1997
	Napój ów, barwy czerwonej, nie tylko wyostrza apetyt i reguluje trawienie, ale także opóźnia występowanie miażdżycy tętnic, zmniejsza ryzyko zawału serca i wylewów krwi do mózgu. źródło: NKJP: Grona dla wszystkich, Dziennik Polski, 2000-09-23

Składnia

wyostrzać

5. różnice

Definicja

powodować, że jakieś zjawisko lub problem jest bardziej wyraziste

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

wyostrzać problem, różnice

Cytaty

	To ładny film. Nie wyostrza kwestii semickich ani konfliktów etnicznych [...]. źródło: NKJP: „Nigdzie w Afryce”, Dziennik Polski, 2004-02-27
	Opozycja z reguły stara się wyostrzać różnice polityczne, aby sprawiać wrażenie siły i prezentować wyrazisty program. źródło: NKJP: Aleksander Hall: Dobrodziejstwa polaryzacji, Gazeta Wyborcza, 1996-03-02
	Perspektywa integracji europejskiej wyostrza problem ochrony środowiska jako jednego z istotnych elementów procesów dostosowawczych na drodze Polski do Unii Europejskiej. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 19.02.1999
	Reżyser przeniósł akcję z Izraela do Stanów Zjednoczonych, co zasadniczo zmienia wymowę tej historii. A dokładniej wyostrza motywy postępowania głównych bohaterów, bo przecież są w kraju zwanym Hollywood. źródło: NKJP: Henryka Wach-Malicka: Czechow neoliberalny i sztuka fikcji, Dziennik Zachodni, 2009-03-14

Składnia

wyostrzać

Data ostatniej modyfikacji: 19.10.2018