Chronologizacja
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | niedorozwinięty |
niedorozwinięty |
niedorozwinięty |
niedorozwinięte |
niedorozwinięta |
D. | niedorozwiniętego |
niedorozwiniętego |
niedorozwiniętego |
niedorozwiniętego |
niedorozwiniętej |
C. | niedorozwiniętemu |
niedorozwiniętemu |
niedorozwiniętemu |
niedorozwiniętemu |
niedorozwiniętej |
B. | niedorozwiniętego |
niedorozwiniętego |
niedorozwinięty |
niedorozwinięte |
niedorozwiniętą |
N. | niedorozwiniętym |
niedorozwiniętym |
niedorozwiniętym |
niedorozwiniętym |
niedorozwiniętą |
Ms. | niedorozwiniętym |
niedorozwiniętym |
niedorozwiniętym |
niedorozwiniętym |
niedorozwiniętej |
W. | niedorozwinięty |
niedorozwinięty |
niedorozwinięty |
niedorozwinięte |
niedorozwinięta |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | niedorozwinięci |
niedorozwinięci |
niedorozwinięte |
niedorozwinięte |
D. | niedorozwiniętych |
niedorozwiniętych |
niedorozwiniętych |
niedorozwiniętych |
C. | niedorozwiniętym |
niedorozwiniętym |
niedorozwiniętym |
niedorozwiniętym |
B. | niedorozwiniętych |
niedorozwiniętych |
niedorozwiniętych |
niedorozwinięte |
N. | niedorozwiniętymi |
niedorozwiniętymi |
niedorozwiniętymi |
niedorozwiniętymi |
Ms. | niedorozwiniętych |
niedorozwiniętych |
niedorozwiniętych |
niedorozwiniętych |
W. | niedorozwinięci |
niedorozwinięci |
niedorozwinięte |
niedorozwinięte |
Pochodzenie
Zob. rozwinąć się, wić, od skrócenia niedo- (od niedostateczny) i rozwinięty, zamiast niedostatecznie rozwinięty (Bańk.).
1. umysłowo
Definicja
Noty o użyciu
Używane czasem w znaczeniu ‘człowiek niedorozwinięty’.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie rodzaje chorób
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | upośledzony |
Połączenia
- niedorozwinięty brat, chłopiec, osobnik; płód; debil, kretyn, półanalfabeta; niedorozwinięta dziewczyna; niedorozwinięte dziecko; niedorozwinięci ludzie; idioci
- niedorozwinięty od urodzenia
- lekko niedorozwinięty; niedorozwinięty intelektualnie, psychicznie, umysłowo; emocjonalnie; fizycznie
- chory (psychicznie) i niedorozwinięty, kaleki i niedorozwinięty, upośledzony i niedorozwinięty
Cytaty
Dziecko przyszło na świat z niedorozwojem umysłowym. Nasz bohater jest niedorozwinięty, jest cofnięty w rozwoju. źródło: NKJP:Roman Nacht: Podwójna spirala, 2005 |
|
Ludzie niedorozwinięci umysłowo są zazwyczaj dziecinnie pogodni i dobrzy. Nazwa „kretyn” pochodzi od chrétien – chrześcijanin, gdyż życzliwość i pogodny uśmiech niedorozwiniętych miały przypominać cechy dobrego chrześcijanina. [...] Można też spotkać niedorozwiniętych ludzi, którzy zawsze są ponurzy i złośliwi lub apatyczni i bezwolni. źródło: NKJP: Antoni Kępiński: Melancholia, 1974 |
|
Wszyscy brali go za dziecko niedorozwinięte. Leżał jak kłoda, apatyczny, nieruchawy. – Po prostu potrzebował miłości, żeby się rozwinąć. źródło: NKJP: Anna Góra: Po prostu kochać, Trybuna Śląska, 2003-12-24 |
|
Duchy wchodziły do pokoju i zaglądały do szaf. Czułem się jak niedorozwinięty, jak imbecyl, ponieważ ich nie dostrzegałem, a moja babka tak. źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Noc, 2005 |
|
Sytuacja Moniki również uległa zmianie - wyszła za mąż, za kolegę z zakładu dla niedorozwiniętych, a opieka społeczna przydzieliła małżonkom mieszkanie. źródło: NKJP: Anna Tyszecka: Za głupia na matkę, Polityka, nr 2399, 2003-05-03 |
2. fizycznie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie rodzaje chorób
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | upośledzony |
Połączenia
- niedorozwinięta ręka, szczęka; niedorozwinięte serce; niedorozwinięte jądra, mięśnie, narządy (płciowe, rozrodcze), palce, płuca; płatki korony
Cytaty
Dziewczyna podciąga króciutkim, lewym kikutem prawy rękaw bluzki. Odsłania się lekko oszpecona pooperacyjnymi bliznami ręka z niedorozwiniętymi 4 palcami. Oksana dałaby wiele, żaby mieć dwie takie same ręce. źródło: NKJP: (PP): Marzenia kosztują..., Gazeta Wrocławska, 2003-02-13 |
|
Płatki korony i pręciki są niedorozwinięte, a pyłek wysypuje się na znamiona we wnętrzu kwiatów lub kiełkuje jeszcze w obrębie pręcików. źródło: NKJP: Halina Galera: Samozapylenie, Wiedza i Życie, nr 7, 1998, 1998 |
|
Zobaczył, jak kilkuosobowe zespoły rehabilitantów ćwiczą z każdym dzieckiem po parę godzin dziennie. [...] Dopasowują misterną „uprząż” z niezliczonymi sprężystymi paskami do niesprawnych ciał, żeby ustabilizować postawę i obciążyć niedorozwinięte mięśnie, żeby każdy krok w kombinezonie był prawidłowy. źródło: NKJP: Małgorzata Plawgo: Rodzice dzieci z porażeniem mózgowym ciułają na turnusy rehabilitacyjne za 68 mln [...], Gazeta Wyborcza, 1995-04-14 |
|
U mrówkowatych, podobnie jak u pszczołowatych, prócz samców i samic występuje również kasta robotnic, czyli samic o niedorozwiniętych narządach rozrodczych. źródło: NKJP: Internet |
|
W warunkach polskich, niejednoczesne wybijanie w pędy nasienne spowodowane różną wielkością sadzonek i często małym zagęszczeniem roślin, prowadzi do niezsynchronizowanego i przedłużonego kwitnienia roślin i do powstawania nasion niedorozwiniętych lub pustych. źródło: NKJP: Bernard Słoma: Wartość nasienna odmian buraków cukrowych reprodukowanych w zróżnicowanych warunkach agroekologicznych, Rośliny Oleiste, 2002-01-01 |
3. gospodarczo
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Połączenia
- niedorozwinięty kraj, region, rynek, sektor (gospodarki), system finansowy (stypendialny); niedorozwinięta sfera usług; niedorozwinięte społeczeństwo
- niedorozwinięty ekonomicznie, gospodarczo
Cytaty
[...] polski sektor bankowy jest niedorozwinięty i słaby. Przy finansowaniu naprawdę dużych projektów inwestycyjnych muszą współuczestniczyć więc firmy zagraniczne, bo krajowe banki są po prostu za małe. źródło: NKJP: Paweł Tarnowski: Do gołej skóry, Polityka,nr 2331, 2002-01-05 |
|
Wraz z Agendą 2000 określającą wspólną politykę UE na lata 2000-2006 skoncentrowano cele pozostawiając wsparcie dla regionów zacofanych, niedorozwiniętych gospodarczo, jako najważniejszy cel regionalnej polityki strukturalnej [...]. źródło: NKJP: Janusz Strzelczyk: Szansa w funduszach, Dziennik Zachodni, 2003-06-25 |
|
Polska jest niedorozwinięta gospodarczo - mała liczba producentów, duży import, niewiele dużych podmiotów i małe zasoby kapitałowe u milionów drobnych podmiotów. źródło: NKJP: Internet |
|
Ucieczka do innego miasta, do lepszej szkoły przy niedorozwiniętym systemie stypendialnym jest często niemożliwa. źródło: NKJP: Paweł Wujec: Na Wyspie Skarbów , Gazeta Wyborcza, 1999-01-0 |
|
Warszawska Giełda Papierów Wartościowych jest w wieku szkolnym - skończyła 10 lat, ale nasz rynek kapitałowy wciąż jest jeszcze niedorozwinięty. źródło: NKJP: (ECe): Rynek niedorozwinięty, Gazeta Krakowska, 2002-01-24 |