Chronologizacja
W XVI w. wyłącznie w l.poj.: roztop (1577, SPXVI).
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: p3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | roztopy |
||
| D. | roztopów |
||
| C. | roztopom |
||
| B. | roztopy |
||
| N. | roztopami |
||
| Ms. | roztopach |
||
| W. | roztopy |
Pochodzenie
Od: przedrostkowego czasownika roztopić ; zob. topić (wosk)
1.a proces
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda zjawiska atmosferyczne
Połączenia
- jesienne, marcowe, wiosenne, zimowe; gwałtowne, nagłe; ostatnie, pierwsze roztopy
- deszcze i roztopy, odwilż i roztopy, opady i roztopy
- w czasie, w okresie, w porze; w wyniku roztopów
- w związku z roztopami
- roztopy były, nadeszły, przyszły/przychodzą, zaczęły się
- w przypadku roztopów; w trakcie roztopów; z powodu roztopów
Cytaty
|
Wybieraj się w drogę rychło, póki mrozy trzymają... Kiedy nadejdą roztopy, będziesz już na Węgrzech... źródło: NKJP: Zofia Kossak: Błogosławiona wina, 1953 |
|
|
Między drzewami ciągle zalegał głęboki śnieg, który uniemożliwiał przejście wojska. Potem trzeba było przeczekać roztopy, kiedy rozległe połacie ziemi zamieniały się w zdradliwe bagniska, a dujące od gór wiatry łamały pnie i strącały gałęzie. źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005 |
|
|
Co roku problemy z wodą występują w czasie roztopów, dużych opadów. źródło: NKJP: Politycy w mętnej wodzie, Dziennik Polski, 2003-03-17 |
|
|
Zapewne narciarzy przyciągnęła pogoda, bowiem zawody rozegrano tuż przed roztopami, gdy warunki narciarskie były wprost wymarzone. źródło: NKJP: (ROB): Tłok na zjeździe, Gazeta Wrocławska, 2003-01-17 |
|
|
Pękaty worek może nie był wygodny do niesienia, ale szkoda go porzucić na środku pola. Sypało tak, że być może odnalazłby go dopiero przy wiosennych roztopach. źródło: NKJP: Mariusz Kaszyński: Skarb w glinianym naczyniu, Esensja, 2008-04 |
1.b rezultat procesu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda zjawiska atmosferyczne
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | rozciecz |
Cytaty
|
Jesienią droga jest błotnista, zimą niedoświetlona, latem pełna kurzu, a wiosną są tu dziury i roztopy. źródło: NKJP: (cha): Na Ziołowej zatrzymał się czas, Dziennik Łódzki, 2006-11-15 |
|
|
Droga zamieniła się rychło w roztopy błotne [...]. źródło: NKJP: Wacław Berent: Ozimina, 2000 |
|
|
[...] roztopy całkowicie zablokowały nieutwardzoną drogę prowadzącą do miejscowości. źródło: NKJP: Jmaz: Wylały rzeki!, Wieści Podwarszawskie, 2010-03-07 |
|
|
Kilkanaście razy interweniowali podczas weekendu strażacy z powiatu zgierskiego w obiektach, które zalewała woda opadowa i z roztopów. źródło: NKJP: (z): Zalewało i podtapiało, Express Ilustrowany, 2002-01-28 |
|
|
Prowincjonalne osady tonące w roztopach (kończy się zima, wiosny nie widać) zamieszkują rozbitkowie, których przy życiu trzyma jeszcze tylko pamięć niezrealizowanych marzeń. źródło: NKJP: Zdzisław Pietrasik: Italianiec, Polityka, 2009-02-07 |