Chronologizacja
Pochodzenie
internac.
ang. asphalt
fr. asphalte
niem. Asphalt
z gr. ásphaltos 'smoła'
1.a substancja
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy
CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo materiały, narzędzia i maszyny budowlane
Połączenia
- ciekły, gorący, grząski, miękki, świeży; ciemny, czarny, kolorowy asfalt
- nawierzchnia z asfaltu
- kładzenie, położenie, układanie, wylewanie asfaltu
- kłaść, położyć, wylać/wylewać asfalt
- pokryć/pokrywać coś, połatać, przykryć, wyłożyć, wyrównać, zalać/zalewać asfaltem
- wykonać, zrobić coś z asfaltu
- czarny, gładki jak asfalt
Cytaty
|
[...] ciężarówka DAF ciągnąca cysternę z ciekłym asfaltem najechała na nie oświetlony samochód osobowy zaparkowany na poboczu autostrady. źródło: NKJP: Polacy zginęli na Słowacji, Dziennik Polski, 2002-11-07 |
|
|
Starą kostkę zastąpi nowa nawierzchnia z asfaltu, zamiast zniszczonych płytek na chodnikach będzie półbruk. źródło: NKJP: Piotr Jędzura: Dywanik do września, 2005, prasa |
|
|
Drogowcy kładą asfalt na skrzyżowaniu Targowej z Dekutowskiego. źródło: NKJP: (WW): Ulica Targowa zamknięta dla ruchu, Echo Dnia, 2007-11-05 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | asfalt |
asfalty |
|
| D. | asfaltu |
asfaltów |
|
| C. | asfaltowi |
asfaltom |
|
| B. | asfalt |
asfalty |
|
| N. | asfaltem |
asfaltami |
|
| Ms. | asfalcie |
asfaltach |
|
| W. | asfalcie |
asfalty |
Inne uwagi
Zwykle lp
1.b nawierzchnia
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy
Połączenia
- dziurawy, nierówny, mokry, rozpalony, śliski asfalt
- asfalt alejki, jezdni, pętli autobusów, placu, podwórka, szosy, ulicy
- asfalt na drodze; asfalt na/przy ulicy jakiejś
- podbudowa, przebudowa asfaltu
- zjazd z asfaltu; podłoże spod asfaltu
- rury, ziemia pod asfaltem
- kałuże, ślady opon na asfalcie; jazda po asfalcie; dziura, koleiny, ubytki, wcięcia, wyrwa w asfalcie
- zdjęcie, zrywanie asfaltu
- wymienić, zdjąć, zedrzeć, zerwać/zrywać asfalt
- schodzić, spychać kogoś, zjechać/zjeżdżać z asfaltu
- runąć, spaść; wylewać coś na asfalt; uderzyć o asfalt
- leżeć na asfalcie; chodzić, jeździć po asfalcie; utopić się, wyżłobić koleiny w asfalcie
Cytaty
|
Woda i mróz wybrzuszają marny asfalt. [...] Jedynym, jak na razie, lekarstwem na śliski asfalt pozostaje sól i piasek. źródło: NKJP: Piotr Żbikowski: Śmierć kołem się toczy, Gazeta Wyborcza, 1992-06-24 |
|
|
Zmieni się jej otoczenie - asfalt alejek zastąpi żwir, a krawężniki - obramowanie z granitowej kostki. źródło: NKJP: Tomasz Kunert: Stołeczne parki idą do remontu, 2001, prasa |
|
|
Ten star to nasza duma [...]. Kiedy ciężkie wozy zawodowej straży mają kłopoty ze zjazdem z asfaltu - nasz star wszędzie dotrze. źródło: NKJP: Praca zawsze jest, Dziennik Polski, 2003-04-23 |
|
|
Żeby dostać się z domu do centrum musimy zabierać dwie pary butów - gumowce na błoto i buty do chodzenia po asfalcie [...]. źródło: NKJP: (TEK): Będzie asfalt!, Echo Dnia, 2005-08-17 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | asfalt |
asfalty |
|
| D. | asfaltu |
asfaltów |
|
| C. | asfaltowi |
asfaltom |
|
| B. | asfalt |
asfalty |
|
| N. | asfaltem |
asfaltami |
|
| Ms. | asfalcie |
asfaltach |
|
| W. | asfalcie |
asfalty |
Inne uwagi
Zwykle lp
2. człowiek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd
Połączenia
- kawały o asfaltach
Cytaty
|
Myśli, mówi i robi to samo, a jak kiedyś dostanie w pysk za kawały o asfaltach, nie będzie zdziwiony. źródło: KWSJP: Artur Baniewicz: Afrykanka, 2005 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | asfalt |
asfalty |
|
| D. | asfaltu |
asfaltów |
|
| C. | asfaltowi |
asfaltom |
|
| B. | asfalt |
asfalty |
|
| N. | asfaltem |
asfaltami |
|
| Ms. | asfalcie |
asfaltach |
|
| W. | asfalcie |
asfalty |