Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
sparzę się |
sparzymy się |
|||
| 2 os. |
sparzysz się |
sparzycie się |
|||
| 3 os. |
sparzy się |
sparzą się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
sparzyłem się +(e)m się sparzył |
sparzyłam się +(e)m się sparzyła |
sparzyłom się +(e)m się sparzyło |
sparzyliśmy się +(e)śmy się sparzyli |
sparzyłyśmy się +(e)śmy się sparzyły |
| 2 os. |
sparzyłeś się +(e)ś się sparzył |
sparzyłaś się +(e)ś się sparzyła |
sparzyłoś się +(e)ś się sparzyło |
sparzyliście się +(e)ście się sparzyli |
sparzyłyście się +(e)ście się sparzyły |
| 3 os. |
sparzył się |
sparzyła się |
sparzyło się |
sparzyli się |
sparzyły się |
bezosobnik: sparzono się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
sparzmy się |
|
| 2 os. |
sparz się |
sparzcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
sparzyłbym się bym się sparzył |
sparzyłabym się bym się sparzyła |
sparzyłobym się bym się sparzyło |
sparzylibyśmy się byśmy się sparzyli |
sparzyłybyśmy się byśmy się sparzyły |
| 2 os. |
sparzyłbyś się byś się sparzył |
sparzyłabyś się byś się sparzyła |
sparzyłobyś się byś się sparzyło |
sparzylibyście się byście się sparzyli |
sparzyłybyście się byście się sparzyły |
| 3 os. |
sparzyłby się by się sparzył |
sparzyłaby się by się sparzyła |
sparzyłoby się by się sparzyło |
sparzyliby się by się sparzyli |
sparzyłyby się by się sparzyły |
bezosobnik: sparzono by się
bezokolicznik: sparzyć się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
sparzywszy się
gerundium: sparzenie się
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | sparzenie się |
sparzenia się |
| D. | sparzenia się |
sparzeń się |
| C. | sparzeniu się |
sparzeniom się |
| B. | sparzenie się |
sparzenia się |
| N. | sparzeniem się |
sparzeniami się |
| Ms. | sparzeniu się |
sparzeniach się |
| W. | sparzenie się |
sparzenia się |
odpowiednik aspektowy: parzyć się
Pochodzenie
Zob. para 'para, opary, wyziewy'.
Por. parzyć (się)
1. kawą
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | oparzyć się, poparzyć się |
Połączenia
- sparzyć się kawą, rosołem
Cytaty
|
Maurycy przebiegł w myślach całe swoje życie, [...] dotarł do pierwszego wspomnienia, gdy sparzył się, dotknąwszy kuchennego pieca, a matka wbiła mu na oparzelinę kurze białko. źródło: NKJP: Monika Piątkowska: Krakowska żałoba, 2006 |
|
|
Gdy wyszedł stamtąd w nowym ciemnogranatowym garniturze, w brązowych półbucikach, Weronka o mało nie sparzyła się rosołem, który akurat próbowała, a Kachna rzuciła się na niego z piskiem, że taki ładny, że zupełnie geometra! źródło: NKJP: Igor Newerly: Pamiątka z Celulozy, 1952 |
|
|
Nie jestem zwolennikiem amerykańskiego przerostu prawa, który prowadzi do absurdalnych sporów sądowych i takiż wyroków. Udana akcja sądowa pewnej pani, która sparzyła się kawą kupioną w McDonaldzie, jest dla mnie raczej sygnałem alarmowym niż przykładem do naśladowania. źródło: NKJP: Wspaniały prezent, Dziennik Polski - Magazyn, 2001-12-22 |
Składnia
| Rzżywotny | + | sparzyć się | + |
(CZYM)
|
2. pokrzywą
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | poparzyć się |
Połączenia
- sparzyć się pokrzywą
Cytaty
|
Chyba każdy, choć raz w życiu sparzył się pokrzywą, więc z grubsza wie, jak [ona] wygląda. źródło: Internet |
Składnia
| Rzżywotny | + | sparzyć się | + |
(CZYM)
|
3. na transakcji
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | rozczarować się |
Połączenia
- sparzyć się na dziewczynach, na facecie; na miłości do kogoś, na związku z kimś; na finansowaniu czegoś, na jakiejś inwestycji, transakcji..., na współpracy z kimś; na hazardzie, na polityce
- sparzyć się z jakiegoś powodu
- sparzyć się w życiu
- sparzyć się dotkliwie, dramatycznie, mocno, nieźle; niejednokrotnie; trochę
- móc, musieć, nie chcieć, zdążyć się sparzyć; można się sparzyć
- sparzyć się i bać się czegoś, sparzyć się i cierpieć, sparzyć się i odejść, sparzyć się i zrazić się do czegoś
Cytaty
|
- Z początku była bardzo nieufna, bo wcześniej się sparzyła. Z czasem jednak zobaczyła we mnie ciepłego człowieka. źródło: NKJP: Dariusz Kucharski: Są bezdomni, ale mają wielką miłość, 2006, prasa |
|
|
Niczego nie żałuję, być może musiałam się sparzyć, aby nigdy więcej nie popełnić takiego błędu. źródło: NKJP: Waldemar Borzestowski: Bulterier Samson i ja, 2008 |
|
|
Chodzi o to, że ludzie bardzo mocno sparzyli się na książeczkach mieszkaniowych. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 14.09.1995 |
Składnia
| Rzosobowy | + | sparzyć się | + |
(na KIM/CZYM)
|