Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
chamieję |
chamiejemy |
|||
| 2 os. |
chamiejesz |
chamiejecie |
|||
| 3 os. |
chamieje |
chamieją |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
chamiałem +(e)m chamiał |
chamiałam +(e)m chamiała |
chamiałom +(e)m chamiało |
chamieliśmy +(e)śmy chamieli |
chamiałyśmy +(e)śmy chamiały |
| 2 os. |
chamiałeś +(e)ś chamiał |
chamiałaś +(e)ś chamiała |
chamiałoś +(e)ś chamiało |
chamieliście +(e)ście chamieli |
chamiałyście +(e)ście chamiały |
| 3 os. |
chamiał |
chamiała |
chamiało |
chamieli |
chamiały |
bezosobnik: chamiano
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę chamiał będę chamieć |
będę chamiała będę chamieć |
będę chamiało będę chamieć |
będziemy chamieli będziemy chamieć |
będziemy chamiały będziemy chamieć |
| 2 os. |
będziesz chamiał będziesz chamieć |
będziesz chamiała będziesz chamieć |
będziesz chamiało będziesz chamieć |
będziecie chamieli będziecie chamieć |
będziecie chamiały będziecie chamieć |
| 3 os. |
będzie chamiał będzie chamieć |
będzie chamiała będzie chamieć |
będzie chamiało będzie chamieć |
będą chamieli będą chamieć |
będą chamiały będą chamieć |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
chamiejmy |
|
| 2 os. |
chamiej |
chamiejcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
chamiałbym bym chamiał |
chamiałabym bym chamiała |
chamiałobym bym chamiało |
chamielibyśmy byśmy chamieli |
chamiałybyśmy byśmy chamiały |
| 2 os. |
chamiałbyś byś chamiał |
chamiałabyś byś chamiała |
chamiałobyś byś chamiało |
chamielibyście byście chamieli |
chamiałybyście byście chamiały |
| 3 os. |
chamiałby by chamiał |
chamiałaby by chamiała |
chamiałoby by chamiało |
chamieliby by chamieli |
chamiałyby by chamiały |
bezosobnik: chamiano by
bezokolicznik: chamieć
imiesłów przysłówkowy współczesny:
chamiejąc
gerundium: chamienie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | chamienie |
chamienia |
| D. | chamienia |
chamień |
| C. | chamieniu |
chamieniom |
| B. | chamienie |
chamienia |
| N. | chamieniem |
chamieniami |
| Ms. | chamieniu |
chamieniach |
| W. | chamienie |
chamienia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: chamiejący
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | chamiejący |
chamiejący |
chamiejący |
chamiejące |
chamiejąca |
| D. | chamiejącego |
chamiejącego |
chamiejącego |
chamiejącego |
chamiejącej |
| C. | chamiejącemu |
chamiejącemu |
chamiejącemu |
chamiejącemu |
chamiejącej |
| B. | chamiejącego |
chamiejącego |
chamiejący |
chamiejące |
chamiejącą |
| N. | chamiejącym |
chamiejącym |
chamiejącym |
chamiejącym |
chamiejącą |
| Ms. | chamiejącym |
chamiejącym |
chamiejącym |
chamiejącym |
chamiejącej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | chamiejący |
chamiejący |
chamiejące |
chamiejące |
| D. | chamiejących |
chamiejących |
chamiejących |
chamiejących |
| C. | chamiejącym |
chamiejącym |
chamiejącym |
chamiejącym |
| B. | chamiejących |
chamiejących |
chamiejących |
chamiejące |
| N. | chamiejącymi |
chamiejącymi |
chamiejącymi |
chamiejącymi |
| Ms. | chamiejących |
chamiejących |
chamiejących |
chamiejących |
odpowiednik aspektowy: schamieć
Pochodzenie
Zob. cham
1. o człowieku
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Cytaty
|
Nie trzeba chamieć. Nie musisz upodabniać się do tych ludzi, by sobie z nimi poradzić. Chamów trzeba traktować tak jak oni was. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Rżnij frajerów po kieszeni, że pozwolę sobie wejść na językową częstotliwość artystki z Ciechanowa. I niby właściwie nic strasznego się nie dzieje, poza tym, że straszliwie chamiejemy. źródło: NKJP: W. Hagedorny: Szast–prast: Doda, czyli o tandecie, Tygodnik Ciechanowski, 2008-02-01 |
|
|
Chamieją na tej służbie z upływem lat coraz bardziej i trudno zobaczyć w ich oczach choćby cień współczucia dla moknących na deszczu, marznących, głodnych, znużonych i konających więźniów. źródło: NKJP: Aleksander Sołżenicyn: Archipelag Gułag, tom 2, 1977 |
|
|
I jak po każdej rewolucji, tak i we Francji wysuwa się na pierwszy plan chamstwo, chamienie rozszerzające się coraz bardziej [...], pokryte francuską poufałością, pod którą kryje się jednak gruboskórność i brak taktu [...]. źródło: NKJP: Andrzej Bobkowski: Szkice piórkiem: (Francja 1940-1944), 1957 |
2. o tradycji
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Cytaty
|
Z biegiem czasu twarz chamieje. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Jeśli mówi się, że świat chamieje, brutalizuje się, staje się bezwzględny i nieczuły, to Janek stanowił jeden z nielicznych przykładów, że ten trąd nie ogarnął wszystkich. źródło: NKJP: Teodor Krzysztof Toeplitz: Mój wybór: rzeczy mniejsze, 1998 |
|
|
To paradoks: coraz częściej słowo pisane sprzyja chamieniu obyczajów i języka. źródło: NKJP: Maciej Kwaśniewski: Bronić języka!, Gazeta Krakowska, 2004-01-31 |