Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *plachъta 'duży, szeroki kawał grubej tkaniny'
Forma prasłowiańska od psł. *placha 'coś płaskiego i szerokiego' z przyrostkiem *-ъta; zob. spłacheć
1. materiału
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka sprzęty domowe i przedmioty codziennego użytku
Połączenia
- brezentowa, lniana, płócienna, wełniana; foliowa, plastikowa; biała, czarna, niebieska, ...; duża, olbrzymia, wielka; zgrzebna; dziurawa; nieprzemakalna; biwakowa, namiotowa, ratownicza, reklamowa, strażacka płachta
- płachta materiału; aksamitu, brezentu, jedwabiu, płótna, sukna; prześcieradła, zasłony; (czarnej) folii; blachy; dachu
- płachta z reklamą
- okryć, owinąć, przykryć, zasłonić coś płachtą
- coś zasłonięte płachtami
- zawinąć coś w płachtę
Cytaty
|
W pierwszej klasie jacyś nuworysze z chłopskimi twarzami, ubrani w wykwintne garnitury [...]. Kobiety z wielkimi, płóciennymi płachtami wypełnionymi pierzem, ruchliwym drobiem w plecionych workach […]. źródło: NKJP: Radosław Kobierski: Harar, 2005 |
|
|
Białe płachty wilgotnych prześcieradeł zdają się parować pod połaciami dachu. źródło: NKJP: Magdalena Tulli: Tryby, 2003 |
|
|
[...] docieram do centrum, okazuje się, że oto... zniknął właśnie jeden z najbardziej znanych berlińskich symboli. Słynną Bramę Brandenburską owija teraz szczelnie płachta z reklamą Deutsche Telekom, finansującego rozpoczętą w zeszłym roku renowację. źródło: NKJP: Miasto, które nie śpi, Dziennik Polski, 2002-05-11 |
|
|
Nowak pokazał na ciało przykryte czarną płachtą folii […]. źródło: NKJP: Tomasz Konatkowski: Przystanek Śmierć, 2007 |
|
|
Wichura zerwała kilka dachów. […] Odleciały całe płachty blachy. Cały dach jest do wymiany. źródło: NKJP: Roman Furciński: Bez dachów i prądu, Echo Dnia, 2007-01-19 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | płachta |
płachty |
|
| D. | płachty |
płacht |
|
| C. | płachcie |
płachtom |
|
| B. | płachtę |
płachty |
|
| N. | płachtą |
płachtami |
|
| Ms. | płachcie |
płachtach |
|
| W. | płachto |
płachty |
Składnia
|
+ | płachta | + |
CZEGO
|
2. papieru
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka sprzęty domowe i przedmioty codziennego użytku
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | arkusz |
Połączenia
- kartonowe, papierowe płachty
- płachta brystolu, papieru, tektury; gazety, plakatu; "Gazety Wyborczej", "International Herald Tribun", "Trybuny Ludu", "Wall Street Journal", ...; płachty map
- rozłożyć płachtę (gazety)
- zakryć, zasłonić coś; wymachiwać płachtą (gazety); coś owinięte płachtą (papieru)
- ukryć się za płachtą (gazety)
Cytaty
|
Ekipa powitalna gorączkowo macha i pokrzykuje z balkonu. A on nie - dał znak, że nas dostrzegł i znowu zagłębił się w płachtę „Wyborczej” . źródło: NKJP: Elżbieta Siesicka: Opowiadanie, Gazeta Wyborcza, 1997-06-20 |
|
|
Pod płachtą gazety można w tramwaju ukryć wiele rzeczy: swoją samotność, niestaranny makijaż, zaniepokojenie z powodu spóźnienia. źródło: NKJP: Barbara Kosmowska: Prowincja, 2002 |
|
|
Zerwał zapisaną kartkę i rzucił płachtę papieru w kąt tak energicznie, że obudził Sindi drzemiącą pod biurkiem. źródło: NKJP: Paulina Grych: Numer zerowy, 2007 |
|
|
[…] Massud rozłożył na dywanach wielkie płachty sztabowych map. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski odlitwa o deszcz, 2002 |
|
|
Wejścia do Rhodes College, gdzie trenują koszykarze Memphis Grizzlies, strzeże uzbrojony ochroniarz, a na szyby naklejono papierowe płachty. źródło: NKJP: (MARO): Prezent na urodziny, Dziennik Polski, 2002-10-07 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | płachta |
płachty |
|
| D. | płachty |
płacht |
|
| C. | płachcie |
płachtom |
|
| B. | płachtę |
płachty |
|
| N. | płachtą |
płachtami |
|
| Ms. | płachcie |
płachtach |
|
| W. | płachto |
płachty |
Składnia
|
+ | płachta | + |
CZEGO
|