UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

hardy

Chronologizacja

XVI w., SPXVI

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	hardy	hardy	hardy	harde	harda
D.	hardego	hardego	hardego	hardego	hardej
C.	hardemu	hardemu	hardemu	hardemu	hardej
B.	hardego	hardego	hardy	harde	hardą
N.	hardym	hardym	hardym	hardym	hardą
Ms.	hardym	hardym	hardym	hardym	hardej
W.	hardy	hardy	hardy	harde	harda

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	hardzi	hardzi	harde	harde
D.	hardych	hardych	hardych	hardych
C.	hardym	hardym	hardym	hardym
B.	hardych	hardych	hardych	harde
N.	hardymi	hardymi	hardymi	hardymi
Ms.	hardych	hardych	hardych	hardych
W.	hardzi	hardzi	harde	harde

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	hardszy hardziejszy	hardszy hardziejszy	hardszy hardziejszy	hardsze hardziejsze	hardsza hardziejsza
D.	hardszego hardziejszego	hardszego hardziejszego	hardszego hardziejszego	hardszego hardziejszego	hardszej hardziejszej
C.	hardszemu hardziejszemu	hardszemu hardziejszemu	hardszemu hardziejszemu	hardszemu hardziejszemu	hardszej hardziejszej
B.	hardszego hardziejszego	hardszego hardziejszego	hardszy hardziejszy	hardsze hardziejsze	hardszą hardziejszą
N.	hardszym hardziejszym	hardszym hardziejszym	hardszym hardziejszym	hardszym hardziejszym	hardszą hardziejszą
Ms.	hardszym hardziejszym	hardszym hardziejszym	hardszym hardziejszym	hardszym hardziejszym	hardszej hardziejszej
W.	hardszy hardziejszy	hardszy hardziejszy	hardszy hardziejszy	hardsze hardziejsze	hardsza hardziejsza

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	hardsi hardziejsi	hardsi hardziejsi	hardsze hardziejsze	hardsze hardziejsze
D.	hardszych hardziejszych	hardszych hardziejszych	hardszych hardziejszych	hardszych hardziejszych
C.	hardszym hardziejszym	hardszym hardziejszym	hardszym hardziejszym	hardszym hardziejszym
B.	hardszych hardziejszych	hardszych hardziejszych	hardszych hardziejszych	hardsze hardziejsze
N.	hardszymi hardziejszymi	hardszymi hardziejszymi	hardszymi hardziejszymi	hardszymi hardziejszymi
Ms.	hardszych hardziejszych	hardszych hardziejszych	hardszych hardziejszych	hardszych hardziejszych
W.	hardsi hardziejsi	hardsi hardziejsi	hardsze hardziejsze	hardsze hardziejsze

Pochodzenie

czes. hrdý 'dumny; odważny; butny, zarozumiały'

z psł. *gr̥dъ 'ogromny, silny; wspaniały, śmiały; wyniosły, pyszny; straszny'

Zapożyczenie z języka czeskiego wyparło rodzimą formę gardy.

1.a człowiek

Definicja

okazujący nieugiętość wynikającą z dumy i niechęci podporządkowania się komukolwiek

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Połączenia

dumny i hardy

Cytaty

	Ten trzeci, przystojny, wysoki, stał z podniesioną głową, hardy, pomyślałam, nic w nim z Ruska, gdyby nie ten mundur, to można by go wziąć za kogo z naszych, nie przymierzając nawet szanownego pana czy jakiego inteligenta. źródło: NKJP: Roman Antoszewski: Kariera na trzy karpie morskie, 2000
	Walczył w AK we Lwowie. Jak go pamiętam, bo umarł już dawno, był człowiekiem twardym, hardym, niepokornym, o własnym światopoglądzie. źródło: NKJP: I pysznie, i skromnie, Dziennik Polski, 2002-12-06
	Marina przesiedziała długie godziny na moskiewskich komisariatach, zatrzymywana, wywożona, przesłuchiwana, obrażana. Jest harda i pyskuje milicji. Pyta: co ja, obywatelka Rosji, złego zrobiłam będąc w Moskwie? źródło: NKJP: Igor T. Miecik: Moskwa obiecana, Polityka, 2002-01-19
	I w tym znajduje się, jak sądzę, klucz do rozumienia fenomenu Pogotowia. Ludzie, którzy tworzą jego ratowniczy trzon, są hardzi, niepokorni, ambitni, chronią swą godność i swą wewnętrzną autonomię przed każdym, kto chciałby je ograniczyć, a równocześnie potrafią złożyć część swej wolności w ręce jednego z nich, którego uznają za swego zwierzchnika. źródło: NKJP: Michał Jagiełło: Wołanie w górach: wypadki i akcje ratunkowe w Tatrach, 1979
	- Po tym szumie w gazetach zrobili się hardzi - skarży się policjant. - No, uderz, uderz - mówią - a znajdziesz się w gazecie. źródło: NKJP: Leszek K. Talko: Gazeta na Centralnym, Gazeta Wyborcza, 1993-08-14

1.b wzrok

Definicja

będący oznaką dumy i niechęci podporządkowania się komukolwiek

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Połączenia

hardy wzrok; harda mina, postawa, twarz; harde czoło, spojrzenie; harde oczy, słowa

Cytaty

	Maniuś wszedł do namiotu z hardą miną i podniesioną głową. Nie miał zamiaru kajać się ani prosić o przebaczenie. źródło: NKJP: Adam Bahdaj: Wakacje z duchami, 1962
	Przymknąwszy za sobą drzwi, spojrzał na dziadka, który odpowiedział hardym spojrzeniem, wyprostowany jak struna. źródło: NKJP: Grzegorz Mathea: IV Rzeczpospolita, 2005
	Z hardymi minami stanęło przed legnickim sądem okręgowym 10 wychowanków Zakładu Poprawczego w Jerzmanicach Zdroju. Prokuratura dowodzi, że to oni przewodzili ubiegłorocznemu buntowi w placówce. źródło: NKJP: Piotr Kanikowski: Harde miny, Gazeta Wrocławska, 2002-08-07
	Gdy zaczyna mówić, harda i napięta twarz chłopaka łagodnieje. źródło: NKJP: Maja Gawrońska, Tomasz Witkowski: Chciałem usłyszeć przepraszam, Ozon, 2005
	Na kilka miesięcy przed egzaminem maturalnym wyrzucono go ze szkoły „za harde manifestowanie swej polskości”. źródło: NKJP: Grazna Kuźnik: Uratowany przez generała, Dziennik Zachodni, 2001-03-08

Data ostatniej modyfikacji: 01.06.2023