Chronologizacja
W XVI w. forma hebcągi, później obcągi (Bor)
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: p3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | obcęgi |
||
| D. | obcęgów |
||
| C. | obcęgom |
||
| B. | obcęgi |
||
| N. | obcęgami |
||
| Ms. | obcęgach |
||
| W. | obcęgi |
Pochodzenie
niem. Heb(e)zange 'obcęgi kowalskie (do chwytania, podnoszenia żelaza)'
Forma niemiecka jest złożeniem niem. Hebe od czasownika heben 'podnosić' i Zange 'obcęgi'; przekształcenie początku wyrazu w formie polskiej przez skojarzenie z przedrostkiem ob-
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo materiały, narzędzia i maszyny budowlane
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca materiały i narzędzia pracy
Cytaty
|
Zamek zakręcali drutem, drut ściskali obcęgami. Każdy z tych czterech kolejno sprawdzał, czy nie da się drutu odkręcić. źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Imperium, 2005 |
|
|
Gołymi rękami wyrywał ze ścian bez pomocy obcęgów haki i gwoździe, zginał monety; w jego rękach żelazo miękkie było jak plastelina. źródło: NKJP: Aleksander Olszakowski: Ludzie areny, Sport dla Wszystkich nr 12, 1961 |
|
|
Położył rękę na pace i trwał tak przez chwilę w zamyśleniu, po czym wyrwał jednemu z ludzi obcęgi i sam zaczął wyciągać gwoździe. Deski obluzowały się, potem jedna po drugiej z głuchym trzaskiem opadły na posadzkę. źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Światło i lęk. Opowiadania starej daty, 2003 |
|
|
[...] był jednym z pięciu szaleńców atakujących pałac prezydencki. Został postrzelony w nogę. Kazał sobie zrobić operację żyletką. Wyjął pocisk obcęgami. źródło: NKJP: Krzysztof Mroziewicz: Allah z Saddamem, Polityka nr 2394, 2003-03-29 |
|
|
Dwóch mieszkańców Piotrkowa Trybunalskiego wpadło w jednym z marketów [...], gdy kradli... patelnie. Złodzieje wykazali pomysłowością. Najpierw z jednego ze stoisk zabrali obcęgi. Przy ich pomocy odrywali klipsy zamontowane na patelkach, które były zabezpieczeniem przed kradzieżą. źródło: NKJP: BIN AND MWE EMKA: Z ziemi kaliskiej, Gazeta Poznańska, 2006-10-31 |