UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

restytuować

Chronologizacja

1 połowa XVII w., Kart XVII-XVIII
W XVI w. wyjątkowo restytować .

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany lub niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	restytuuję	restytuujemy
2 os.	restytuujesz	restytuujecie
3 os.	restytuuje	restytuują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	restytuowałem +(e)m restytuował	restytuowałam +(e)m restytuowała	restytuowałom +(e)m restytuowało	restytuowaliśmy +(e)śmy restytuowali	restytuowałyśmy +(e)śmy restytuowały
2 os.	restytuowałeś +(e)ś restytuował	restytuowałaś +(e)ś restytuowała	restytuowałoś +(e)ś restytuowało	restytuowaliście +(e)ście restytuowali	restytuowałyście +(e)ście restytuowały
3 os.	restytuował	restytuowała	restytuowało	restytuowali	restytuowały

bezosobnik: restytuowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę restytuował będę restytuować	będę restytuowała będę restytuować	będę restytuowało będę restytuować	będziemy restytuowali będziemy restytuować	będziemy restytuowały będziemy restytuować
2 os.	będziesz restytuował będziesz restytuować	będziesz restytuowała będziesz restytuować	będziesz restytuowało będziesz restytuować	będziecie restytuowali będziecie restytuować	będziecie restytuowały będziecie restytuować
3 os.	będzie restytuował będzie restytuować	będzie restytuowała będzie restytuować	będzie restytuowało będzie restytuować	będą restytuowali będą restytuować	będą restytuowały będą restytuować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		restytuujmy
2 os.	restytuuj	restytuujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	restytuowałbym bym restytuował	restytuowałabym bym restytuowała	restytuowałobym bym restytuowało	restytuowalibyśmy byśmy restytuowali	restytuowałybyśmy byśmy restytuowały
2 os.	restytuowałbyś byś restytuował	restytuowałabyś byś restytuowała	restytuowałobyś byś restytuowało	restytuowalibyście byście restytuowali	restytuowałybyście byście restytuowały
3 os.	restytuowałby by restytuował	restytuowałaby by restytuowała	restytuowałoby by restytuowało	restytuowaliby by restytuowali	restytuowałyby by restytuowały

bezosobnik: restytuowano by

bezokolicznik: restytuować

imiesłów przysłówkowy współczesny:

restytuując

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

restytuowawszy

gerundium: restytuowanie

rodzaj gramatyczny: dk, ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	restytuowanie	restytuowania
D.	restytuowania	restytuowań
C.	restytuowaniu	restytuowaniom
B.	restytuowanie	restytuowania
N.	restytuowaniem	restytuowaniami
Ms.	restytuowaniu	restytuowaniach
W.	restytuowanie	restytuowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: restytuujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	restytuujący	restytuujący	restytuujący	restytuujące	restytuująca
D.	restytuującego	restytuującego	restytuującego	restytuującego	restytuującej
C.	restytuującemu	restytuującemu	restytuującemu	restytuującemu	restytuującej
B.	restytuującego	restytuującego	restytuujący	restytuujące	restytuującą
N.	restytuującym	restytuującym	restytuującym	restytuującym	restytuującą
Ms.	restytuującym	restytuującym	restytuującym	restytuującym	restytuującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	restytuujący	restytuujący	restytuujące	restytuujące
D.	restytuujących	restytuujących	restytuujących	restytuujących
C.	restytuującym	restytuującym	restytuującym	restytuującym
B.	restytuujących	restytuujących	restytuujących	restytuujące
N.	restytuującymi	restytuującymi	restytuującymi	restytuującymi
Ms.	restytuujących	restytuujących	restytuujących	restytuujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: restytuowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	restytuowany	restytuowany	restytuowany	restytuowane	restytuowana
D.	restytuowanego	restytuowanego	restytuowanego	restytuowanego	restytuowanej
C.	restytuowanemu	restytuowanemu	restytuowanemu	restytuowanemu	restytuowanej
B.	restytuowanego	restytuowanego	restytuowany	restytuowane	restytuowaną
N.	restytuowanym	restytuowanym	restytuowanym	restytuowanym	restytuowaną
Ms.	restytuowanym	restytuowanym	restytuowanym	restytuowanym	restytuowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	restytuowani	restytuowani	restytuowane	restytuowane
D.	restytuowanych	restytuowanych	restytuowanych	restytuowanych
C.	restytuowanym	restytuowanym	restytuowanym	restytuowanym
B.	restytuowanych	restytuowanych	restytuowanych	restytuowane
N.	restytuowanymi	restytuowanymi	restytuowanymi	restytuowanymi
Ms.	restytuowanych	restytuowanych	restytuowanych	restytuowanych

Pochodzenie

fr. restituer

z łac. restituere 'stawiać na nowo'

1. odnowić

Definicja

na powrót przywołać istnienie lub funkcjonowanie jakiejś instytucji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

reaktywować

Cytaty

	Mistyfikacja była przydatna, by uzyskać poparcie papieża, który nie mógł odmówić błogosławieństwa ekspedycji mającej restytuować legalnego władcę. źródło: NKJP: Dariusz Piwowarczyk: Słynni rycerze Europy. Rycerze Chrystusa, 2007
	W 1807 Napoleon Bonaparte restytuował księstwo siewierskie i oddał je swemu marszałkowi [...]. źródło: NKJP: Internet
	Po zakończeniu II wojny światowej nie restytuowano sądownictwa administracyjnego w kształcie określonym przez konstytucję z 1921 r. i pozostałe akty prawne z czasów II Rzeczypospolitej. źródło: NKJP: Wojciech Witkowski: Historia administracji w Polsce 1764-1989, 2007
	Artykuł 1 restytuuje pod patronatem prezydenta Rzeczypospolitej fundację publiczno-prawną pod nazwą: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich. źródło: NKJP: Sprawozdanie z 38. posiedzenia Senatu RP w dniu 23 kwietnia 1993 r.
	Szczerze życzę Tarnowskim, by udało im się restytuować muzeum w Dzikowie. źródło: NKJP: Adolf Juzwenko: Pan Tadeusz pozostanie depozytem, Gazeta Wyborcza,1992-06-09

Składnia

restytuować

KOGO/CO

2. dać odszkodowanie

Definicja

książk.

dać odszkodowanie osobie, która poniosła stratę spowodowaną przez jej sprawcę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse podatki, opłaty, świadczenia pieniężne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse ubezpieczenia

Cytaty

Podstawowym celem zadośćuczynienia jest wynagrodzenie doznanej krzywdy. [...] Uszczerbek na zdrowiu fizycznym powódki jest trwały, a zatem nie może zostać restytuowany w sposób adekwatny przez świadczenia pieniężne.

źródło: Internet: orzeczenia.ms.gov.pl

Wśród środków prawnych [...] najważniejszą rolę spełniają środki o charakterze publicznym i środki o charakterze prywatnym. Do tych pierwszych należą: zalecenia zakazujące agresywnych praktyk, restytuowanie szkód konsumentów poniesionych z powodu oszustw handlowych [...].

źródło: Roman A. Tokarczyk: Przewodnie normy amerykańskiego prawa konsumentów, Rejent, rok 7, 3(71), 1997 (rejent.com.pl)

Co roku w Polsce ponad 900 tys. osób staje się ofiarami przestępstw, a pomoc jest potrzebna co najmniej kilkunastu tysiącom z nich. Dlatego duże znaczenie ma nie tylko dochodzenie restytuowania szkody od sprawców w procesie, ale także zorganizowanie pomocy na dużą skalę przez państwo i obywateli.

źródło: Joanna Nowińska: Uzyskanie restytucji od sprawcy przestepstwa a kompensacja państtwa dla ofiar przestepstw, Roczniki Nauk Prawnych, Tom XV, numer 1, 2005 (czasopisma.tnkul.pl)

Składnia

restytuować

3. reprywatyzować

Definicja

książk.

zwrócić obywatelom lub instytucjom mienie upaństwowione, będące wcześniej ich własnością

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes funkcjonowanie firm i przedsiębiorstw

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	reprywatyzować
	hiperonimy:	zwrócić

Cytaty

	[...] żadne normy międzynarodowe nie wprowadzają obowiązku restytuowania dawnych własności, pozostawiając tę kwestię do uznania państwa, a restytucja podważa ciągłość prawa [...]. źródło: Prof. Ewa Łętowska o reprywatyzacji: Czytać trzeba ze zrozumieniem, a postulować z umiarem, 2015-04-18 (ziemianie.org.pl)
	Art. 169 Kodeksu cywilnego, sankcjonujący w imię pewności obrotu prawnego nabycie od osoby, która w świetle ogólnych reguł dotyczących rozporządzania własnością [...] nie jest uprawniona [...], stanowi istotną przeszkodę w restytuowaniu dóbr kultury przez ich prawowitych właścicieli. źródło: Internet: legislacja.rcl.gov.pl
	[...] nie bezpotomna śmierć Tarły (po 1578) ucięła władanie tego rodu w powiecie lubaczowskim, lecz znacznie wcześniej konstytucje sejmu egzekucyjnego, na mocy których donację skasowano. Wsie zostały restytuowane do starostwa lubaczowskiego po wykupie przez ówczesnego administratora, Jerzego Jazłowieckiego. źródło: Andrzej Janeczek: Osadnictwo pogranicza polsko-ruskiego. Województwo bełskie od schyłku XIV do początku XVII wieku, 1991 (roztocze.horyniec.net)
	Czy rząd widzi potrzebę podjęcia działań, także na szczeblu współpracy z Kościołem, mających na celu ochronę zabytków w kościołach? Bardzo trudno jest je bowiem potem odzyskać. Sądzę, że lepiej jest położyć nacisk na zapobieganie niż później podejmować działania w zakresie restytuowania określonych dóbr. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 29.08.2002
	[...] jeżeli ustawa reprywatyzacyjna nie wejdzie w życie i nie stworzy innych możliwości rekompensowania bądź restytuowania praw dawnych właścicieli, grozi nam ogromny wypływ pieniędzy z budżetu. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 29.12.1992

Składnia

restytuować

4. rewindykować

Definicja

książk.

zwrócić mienie zabrane jakiemuś państwu lub jego obywatelom przez inne państwo

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa stosunki międzynarodowe

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse podatki, opłaty, świadczenia pieniężne

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	rewindykować
	hiperonimy:	zwrócić

Cytaty

Prawie po trzech miesiącach, bo 15 września, został ogłoszony wyrok, który postanawiał: zakon miał zwrócić Polsce: Pomorze Gdańskie, Ziemię Chełmińską, Kujawską, Dobrzyńską i Michałowską, zapłacić 94 000 grzywien polskich odszkodowania, restytuować pobrane dochody, wynagrodzić wyrządzone szkody oraz pokryć koszty sądowe w sumie 1600 grzywien.

źródło: Internet: wladcy.myslenice.net.pl/Zakon Krzyzacki

Składnia

restytuować

Data ostatniej modyfikacji: 24.07.2018