UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

gotować

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

psł. *gotovati 'czynić gotowym, całkowicie wykonanym, przygotowanym, przysposobionym, przygotowywać, przysposabiać'

1. wodę

Definicja

doprowadzać do wrzenia

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zagotowywać

Połączenia

gotować wodę, kakao, mleko
gotować przed spożyciem, przed wypiciem
woda do picia i gotowania

Cytaty

W Sydney, od trzech dni odciętym od reszty Australii przez ścianę ognia, nawołuje się mieszkańców, by gotowali wodę przed spożyciem, bowiem pożar zniszczył instalacje jej uzdatniania na przedmieściach.

źródło: NKJP: Dziennik Polski, 2001-12-28

Czerwony dzbanek, który znalazł się na plakatach zapowiadających wystawę, produkowany jest w Polsce od 1907 roku. [...] Jeszcze niedawno podawano w nim kawę zbożową Inkę, noszono mleko, a nawet gotowano wodę.

źródło: NKJP: ELKA: Pamiętamy, używamy, Gazeta Poznańska, 2001-07-19

Choroba przenosi się między zwierzętami poprzez zakażenie krwi, ale też i poprzez picie przez potomstwo mleka matki. Wirusa można zniszczyć gotując mleko.

źródło: NKJP: Józef Ziółkowski: Walka z białaczką, Dziennik Bałtycki, 2005-11-08

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	gotuję	gotujemy
2 os.	gotujesz	gotujecie
3 os.	gotuje	gotują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	gotowałem +(e)m gotował	gotowałam +(e)m gotowała	gotowałom +(e)m gotowało	gotowaliśmy +(e)śmy gotowali	gotowałyśmy +(e)śmy gotowały
2 os.	gotowałeś +(e)ś gotował	gotowałaś +(e)ś gotowała	gotowałoś +(e)ś gotowało	gotowaliście +(e)ście gotowali	gotowałyście +(e)ście gotowały
3 os.	gotował	gotowała	gotowało	gotowali	gotowały

bezosobnik: gotowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę gotował będę gotować	będę gotowała będę gotować	będę gotowało będę gotować	będziemy gotowali będziemy gotować	będziemy gotowały będziemy gotować
2 os.	będziesz gotował będziesz gotować	będziesz gotowała będziesz gotować	będziesz gotowało będziesz gotować	będziecie gotowali będziecie gotować	będziecie gotowały będziecie gotować
3 os.	będzie gotował będzie gotować	będzie gotowała będzie gotować	będzie gotowało będzie gotować	będą gotowali będą gotować	będą gotowały będą gotować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		gotujmy
2 os.	gotuj	gotujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	gotowałbym bym gotował	gotowałabym bym gotowała	gotowałobym bym gotowało	gotowalibyśmy byśmy gotowali	gotowałybyśmy byśmy gotowały
2 os.	gotowałbyś byś gotował	gotowałabyś byś gotowała	gotowałobyś byś gotowało	gotowalibyście byście gotowali	gotowałybyście byście gotowały
3 os.	gotowałby by gotował	gotowałaby by gotowała	gotowałoby by gotowało	gotowaliby by gotowali	gotowałyby by gotowały

bezosobnik: gotowano by

bezokolicznik: gotować

imiesłów przysłówkowy współczesny: gotując

gerundium: gotowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	gotowanie	gotowania
D.	gotowania	gotowań
C.	gotowaniu	gotowaniom
B.	gotowanie	gotowania
N.	gotowaniem	gotowaniami
Ms.	gotowaniu	gotowaniach
W.	gotowanie	gotowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: gotujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	gotujący	gotujący	gotujący	gotujące	gotująca
D.	gotującego	gotującego	gotującego	gotującego	gotującej
C.	gotującemu	gotującemu	gotującemu	gotującemu	gotującej
B.	gotującego	gotującego	gotujący	gotujące	gotującą
N.	gotującym	gotującym	gotującym	gotującym	gotującą
Ms.	gotującym	gotującym	gotującym	gotującym	gotującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	gotujący	gotujący	gotujące	gotujące
D.	gotujących	gotujących	gotujących	gotujących
C.	gotującym	gotującym	gotującym	gotującym
B.	gotujących	gotujących	gotujących	gotujące
N.	gotującymi	gotującymi	gotującymi	gotującymi
Ms.	gotujących	gotujących	gotujących	gotujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: gotowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	gotowany	gotowany	gotowany	gotowane	gotowana
D.	gotowanego	gotowanego	gotowanego	gotowanego	gotowanej
C.	gotowanemu	gotowanemu	gotowanemu	gotowanemu	gotowanej
B.	gotowanego	gotowanego	gotowany	gotowane	gotowaną
N.	gotowanym	gotowanym	gotowanym	gotowanym	gotowaną
Ms.	gotowanym	gotowanym	gotowanym	gotowanym	gotowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	gotowani	gotowani	gotowane	gotowane
D.	gotowanych	gotowanych	gotowanych	gotowanych
C.	gotowanym	gotowanym	gotowanym	gotowanym
B.	gotowanych	gotowanych	gotowanych	gotowane
N.	gotowanymi	gotowanymi	gotowanymi	gotowanymi
Ms.	gotowanych	gotowanych	gotowanych	gotowanych

odpowiednik aspektowy: zagotować

Składnia

Rz_osobowy

gotować

2. makaron

Definicja

poddawać działaniu wrzącego płynu, przygotowując do spożycia

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

przyrządzać

Połączenia

gotować jajka, jarzyny, kapustę, kartofle, kaszkę, kluski, makaron, ryż
gotować bez tłuszczu; bez przykrycia
gotować do miękkości
gotować na parze; na gazie, na kuchni, na ognisku; na jednym palniku, na małym, wolnym... ogniu; na kościach
gotować pod przykryciem
gotować w garnku, w kociołku, w naczyniu, w rondlu; w bulionie, w rosole, w wodzie, w wywarze z czegoś
gotować i kroić; smażyć i gotować, zalać rosołem, wodą... i gotować
gotowane mięso, warzywa

Cytaty

Przez trzydzieści lat matka gotowała mi rano dwa jajka po wiedeńsku.

źródło: NKJP: Marian Marzyński: Sennik polsko-żydowski, 2005

By uniknąć utraty składników odżywczych, gotuj jarzyny bez obierania i dopiero później usuwaj z nich skórkę.

źródło: KWSJP: Cosmodieta, Cosmopolitan, nr 09, 2000

Zagotować osoloną wodę i włożyć do niej kluski. Gdy wypłyną, gotować 1 minutę.

źródło: NKJP: (waw): Nowiny Raciborskie - Kluska, co żołądka się trzyma, 2005-10-25

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	gotuję	gotujemy
2 os.	gotujesz	gotujecie
3 os.	gotuje	gotują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	gotowałem +(e)m gotował	gotowałam +(e)m gotowała	gotowałom +(e)m gotowało	gotowaliśmy +(e)śmy gotowali	gotowałyśmy +(e)śmy gotowały
2 os.	gotowałeś +(e)ś gotował	gotowałaś +(e)ś gotowała	gotowałoś +(e)ś gotowało	gotowaliście +(e)ście gotowali	gotowałyście +(e)ście gotowały
3 os.	gotował	gotowała	gotowało	gotowali	gotowały

bezosobnik: gotowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę gotował będę gotować	będę gotowała będę gotować	będę gotowało będę gotować	będziemy gotowali będziemy gotować	będziemy gotowały będziemy gotować
2 os.	będziesz gotował będziesz gotować	będziesz gotowała będziesz gotować	będziesz gotowało będziesz gotować	będziecie gotowali będziecie gotować	będziecie gotowały będziecie gotować
3 os.	będzie gotował będzie gotować	będzie gotowała będzie gotować	będzie gotowało będzie gotować	będą gotowali będą gotować	będą gotowały będą gotować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		gotujmy
2 os.	gotuj	gotujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	gotowałbym bym gotował	gotowałabym bym gotowała	gotowałobym bym gotowało	gotowalibyśmy byśmy gotowali	gotowałybyśmy byśmy gotowały
2 os.	gotowałbyś byś gotował	gotowałabyś byś gotowała	gotowałobyś byś gotowało	gotowalibyście byście gotowali	gotowałybyście byście gotowały
3 os.	gotowałby by gotował	gotowałaby by gotowała	gotowałoby by gotowało	gotowaliby by gotowali	gotowałyby by gotowały

bezosobnik: gotowano by

bezokolicznik: gotować

imiesłów przysłówkowy współczesny: gotując

gerundium: gotowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	gotowanie	gotowania
D.	gotowania	gotowań
C.	gotowaniu	gotowaniom
B.	gotowanie	gotowania
N.	gotowaniem	gotowaniami
Ms.	gotowaniu	gotowaniach
W.	gotowanie	gotowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: gotujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	gotujący	gotujący	gotujący	gotujące	gotująca
D.	gotującego	gotującego	gotującego	gotującego	gotującej
C.	gotującemu	gotującemu	gotującemu	gotującemu	gotującej
B.	gotującego	gotującego	gotujący	gotujące	gotującą
N.	gotującym	gotującym	gotującym	gotującym	gotującą
Ms.	gotującym	gotującym	gotującym	gotującym	gotującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	gotujący	gotujący	gotujące	gotujące
D.	gotujących	gotujących	gotujących	gotujących
C.	gotującym	gotującym	gotującym	gotującym
B.	gotujących	gotujących	gotujących	gotujące
N.	gotującymi	gotującymi	gotującymi	gotującymi
Ms.	gotujących	gotujących	gotujących	gotujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: gotowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	gotowany	gotowany	gotowany	gotowane	gotowana
D.	gotowanego	gotowanego	gotowanego	gotowanego	gotowanej
C.	gotowanemu	gotowanemu	gotowanemu	gotowanemu	gotowanej
B.	gotowanego	gotowanego	gotowany	gotowane	gotowaną
N.	gotowanym	gotowanym	gotowanym	gotowanym	gotowaną
Ms.	gotowanym	gotowanym	gotowanym	gotowanym	gotowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	gotowani	gotowani	gotowane	gotowane
D.	gotowanych	gotowanych	gotowanych	gotowanych
C.	gotowanym	gotowanym	gotowanym	gotowanym
B.	gotowanych	gotowanych	gotowanych	gotowane
N.	gotowanymi	gotowanymi	gotowanymi	gotowanymi
Ms.	gotowanych	gotowanych	gotowanych	gotowanych

odpowiednik aspektowy: ugotować

Składnia

Rz_osobowy

gotować

3. posiłek

Definicja

przygotowywać gorące posiłki

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	pichcić, pitrasić
	hiperonimy:	przygotowywać

Połączenia

matka, żona gotuje
gotować pomidorową, kapuśniak, rosół...; zupę, kolację, obiady, posiłki
gotować w kuchni, w domu
gotować smacznie, tłusto, zdrowo; codziennie, trzy razy dziennie; dobrze, doskonale, nieźle, świetnie, wspaniale, znakomicie, źle; razem, wspólnie
lubić, uwielbiać gotować, nie znosić gotować; nauczyć się, potrafić, umieć... gotować; zgodzić się gotować komuś
gotować i jeść, gotować i prowadzić dom, gotować i wychowywać dziecko, gotować i zmywać; piec i gotować, prać, sprzątać i gotować, robić zakupy i gotować obiad

Cytaty

	Złośliwi twierdzili, że to kucharski antytalent żony wygnał Ziołę na roboty do Niemiec, co nie było sprawiedliwe, bo mimo wszystko lepiej gotowała, niż wyglądała. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Kisuny, 2008
	Grill jest bardzo sympatyczną formą spędzania czasu [...]. Integruje ludzi. Poza tym grillują głównie panowie, więc panie mogą wreszcie odpocząć od gotowania obiadów całym rodzinom. źródło: KWSJP: Dariusz Kucharski, Paweł Fąfara: Polska kocha grilla, Super Express, 2006
	Tyle lat żyję z tym mięczakiem pod jednym dachem, gotuję mu, piorę, prasuję, sprzątam. źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Dziewczyny z Portofino, 2005
	Hanka nam pomaga, bo mama jest w sanatorium i nie może dla nas gotować. źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Lala, 2006
	Dziś Basia jest zadowolona, jakby życie było niekończącym się pasmem niskobudżetowych seriali dla znudzonych gotowaniem gospodyń domowych. źródło: NKJP: Sławomir Shuty: Zwał, 2004

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	gotuję	gotujemy
2 os.	gotujesz	gotujecie
3 os.	gotuje	gotują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	gotowałem +(e)m gotował	gotowałam +(e)m gotowała	gotowałom +(e)m gotowało	gotowaliśmy +(e)śmy gotowali	gotowałyśmy +(e)śmy gotowały
2 os.	gotowałeś +(e)ś gotował	gotowałaś +(e)ś gotowała	gotowałoś +(e)ś gotowało	gotowaliście +(e)ście gotowali	gotowałyście +(e)ście gotowały
3 os.	gotował	gotowała	gotowało	gotowali	gotowały

bezosobnik: gotowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę gotował będę gotować	będę gotowała będę gotować	będę gotowało będę gotować	będziemy gotowali będziemy gotować	będziemy gotowały będziemy gotować
2 os.	będziesz gotował będziesz gotować	będziesz gotowała będziesz gotować	będziesz gotowało będziesz gotować	będziecie gotowali będziecie gotować	będziecie gotowały będziecie gotować
3 os.	będzie gotował będzie gotować	będzie gotowała będzie gotować	będzie gotowało będzie gotować	będą gotowali będą gotować	będą gotowały będą gotować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		gotujmy
2 os.	gotuj	gotujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	gotowałbym bym gotował	gotowałabym bym gotowała	gotowałobym bym gotowało	gotowalibyśmy byśmy gotowali	gotowałybyśmy byśmy gotowały
2 os.	gotowałbyś byś gotował	gotowałabyś byś gotowała	gotowałobyś byś gotowało	gotowalibyście byście gotowali	gotowałybyście byście gotowały
3 os.	gotowałby by gotował	gotowałaby by gotowała	gotowałoby by gotowało	gotowaliby by gotowali	gotowałyby by gotowały

bezosobnik: gotowano by

bezokolicznik: gotować

imiesłów przysłówkowy współczesny: gotując

gerundium: gotowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	gotowanie	gotowania
D.	gotowania	gotowań
C.	gotowaniu	gotowaniom
B.	gotowanie	gotowania
N.	gotowaniem	gotowaniami
Ms.	gotowaniu	gotowaniach
W.	gotowanie	gotowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: gotujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	gotujący	gotujący	gotujący	gotujące	gotująca
D.	gotującego	gotującego	gotującego	gotującego	gotującej
C.	gotującemu	gotującemu	gotującemu	gotującemu	gotującej
B.	gotującego	gotującego	gotujący	gotujące	gotującą
N.	gotującym	gotującym	gotującym	gotującym	gotującą
Ms.	gotującym	gotującym	gotującym	gotującym	gotującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	gotujący	gotujący	gotujące	gotujące
D.	gotujących	gotujących	gotujących	gotujących
C.	gotującym	gotującym	gotującym	gotującym
B.	gotujących	gotujących	gotujących	gotujące
N.	gotującymi	gotującymi	gotującymi	gotującymi
Ms.	gotujących	gotujących	gotujących	gotujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: gotowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	gotowany	gotowany	gotowany	gotowane	gotowana
D.	gotowanego	gotowanego	gotowanego	gotowanego	gotowanej
C.	gotowanemu	gotowanemu	gotowanemu	gotowanemu	gotowanej
B.	gotowanego	gotowanego	gotowany	gotowane	gotowaną
N.	gotowanym	gotowanym	gotowanym	gotowanym	gotowaną
Ms.	gotowanym	gotowanym	gotowanym	gotowanym	gotowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	gotowani	gotowani	gotowane	gotowane
D.	gotowanych	gotowanych	gotowanych	gotowanych
C.	gotowanym	gotowanym	gotowanym	gotowanym
B.	gotowanych	gotowanych	gotowanych	gotowane
N.	gotowanymi	gotowanymi	gotowanymi	gotowanymi
Ms.	gotowanych	gotowanych	gotowanych	gotowanych

odpowiednik aspektowy: ugotować

Składnia

Rz_osobowy

gotować

(CO) + (KOMU)

Odesłania

Zob. też:

	kucharzyć
	kucharzować

4. bieliznę

Definicja

poddawać działaniu wrzącego płynu w celu odkażenia lub wybielenia

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wygotowywać

Połączenia

gotować bieliznę, pościel, pranie

Cytaty

Bielizna powinna być wykonana z bawełny odpornej na wielokrotne gotowanie i maglowanie w temperaturze 100 stopni.

źródło: NKJP: (BEA): Sprzęt ze zbiórki, Dziennik Polski - Oświęcim, 2001-07-16

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	gotuję	gotujemy
2 os.	gotujesz	gotujecie
3 os.	gotuje	gotują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	gotowałem +(e)m gotował	gotowałam +(e)m gotowała	gotowałom +(e)m gotowało	gotowaliśmy +(e)śmy gotowali	gotowałyśmy +(e)śmy gotowały
2 os.	gotowałeś +(e)ś gotował	gotowałaś +(e)ś gotowała	gotowałoś +(e)ś gotowało	gotowaliście +(e)ście gotowali	gotowałyście +(e)ście gotowały
3 os.	gotował	gotowała	gotowało	gotowali	gotowały

bezosobnik: gotowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę gotował będę gotować	będę gotowała będę gotować	będę gotowało będę gotować	będziemy gotowali będziemy gotować	będziemy gotowały będziemy gotować
2 os.	będziesz gotował będziesz gotować	będziesz gotowała będziesz gotować	będziesz gotowało będziesz gotować	będziecie gotowali będziecie gotować	będziecie gotowały będziecie gotować
3 os.	będzie gotował będzie gotować	będzie gotowała będzie gotować	będzie gotowało będzie gotować	będą gotowali będą gotować	będą gotowały będą gotować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		gotujmy
2 os.	gotuj	gotujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	gotowałbym bym gotował	gotowałabym bym gotowała	gotowałobym bym gotowało	gotowalibyśmy byśmy gotowali	gotowałybyśmy byśmy gotowały
2 os.	gotowałbyś byś gotował	gotowałabyś byś gotowała	gotowałobyś byś gotowało	gotowalibyście byście gotowali	gotowałybyście byście gotowały
3 os.	gotowałby by gotował	gotowałaby by gotowała	gotowałoby by gotowało	gotowaliby by gotowali	gotowałyby by gotowały

bezosobnik: gotowano by

bezokolicznik: gotować

imiesłów przysłówkowy współczesny: gotując

gerundium: gotowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	gotowanie	gotowania
D.	gotowania	gotowań
C.	gotowaniu	gotowaniom
B.	gotowanie	gotowania
N.	gotowaniem	gotowaniami
Ms.	gotowaniu	gotowaniach
W.	gotowanie	gotowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: gotujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	gotujący	gotujący	gotujący	gotujące	gotująca
D.	gotującego	gotującego	gotującego	gotującego	gotującej
C.	gotującemu	gotującemu	gotującemu	gotującemu	gotującej
B.	gotującego	gotującego	gotujący	gotujące	gotującą
N.	gotującym	gotującym	gotującym	gotującym	gotującą
Ms.	gotującym	gotującym	gotującym	gotującym	gotującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	gotujący	gotujący	gotujące	gotujące
D.	gotujących	gotujących	gotujących	gotujących
C.	gotującym	gotującym	gotującym	gotującym
B.	gotujących	gotujących	gotujących	gotujące
N.	gotującymi	gotującymi	gotującymi	gotującymi
Ms.	gotujących	gotujących	gotujących	gotujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: gotowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	gotowany	gotowany	gotowany	gotowane	gotowana
D.	gotowanego	gotowanego	gotowanego	gotowanego	gotowanej
C.	gotowanemu	gotowanemu	gotowanemu	gotowanemu	gotowanej
B.	gotowanego	gotowanego	gotowany	gotowane	gotowaną
N.	gotowanym	gotowanym	gotowanym	gotowanym	gotowaną
Ms.	gotowanym	gotowanym	gotowanym	gotowanym	gotowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	gotowani	gotowani	gotowane	gotowane
D.	gotowanych	gotowanych	gotowanych	gotowanych
C.	gotowanym	gotowanym	gotowanym	gotowanym
B.	gotowanych	gotowanych	gotowanych	gotowane
N.	gotowanymi	gotowanymi	gotowanymi	gotowanymi
Ms.	gotowanych	gotowanych	gotowanych	gotowanych

odpowiednik aspektowy: wygotować

Składnia

Rz_osobowy

gotować

5. pułapkę

Definicja

książk.

być przyczyną lub sprawcą czegoś złego

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

powodować, przynosić

Połączenia

gotować cierpienie, klęskę, jakiś los, pułapkę, zagładę

Cytaty

Niektórym ludziom wystarczy opowieść, inni muszą poczuć na własnej skórze, żeby zrozumieć, jakie pułapki gotuje im życie.

źródło: NKJP: Sławomir Shuty: Cukier w normie z ekstrabonusem, 2005

Tu już nie chodzi o strzały z sikawek w posłów. Chcecie przypominać sejm w Mińsku!? Chcecie gotować nam los podobny do białoruskiego?

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 26.05.1995

Tam, gdzie zamiast uczciwości i prawości człowiek kieruje się zakłamaniem, wszędzie tam zwycięża duch świata, duch szatański; [...] tam nie Twoja Mądrość, ale głupota rządzi człowiekiem, gotując mu klęskę i zagładę.

źródło: NKJP: Tadeusz Loska SJ: Wszystkie moje źródła są w Tobie: nabożeństwa eucharystyczne: godziny święte-spotkania modlitewne, 1999

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	gotuję	gotujemy
2 os.	gotujesz	gotujecie
3 os.	gotuje	gotują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	gotowałem +(e)m gotował	gotowałam +(e)m gotowała	gotowałom +(e)m gotowało	gotowaliśmy +(e)śmy gotowali	gotowałyśmy +(e)śmy gotowały
2 os.	gotowałeś +(e)ś gotował	gotowałaś +(e)ś gotowała	gotowałoś +(e)ś gotowało	gotowaliście +(e)ście gotowali	gotowałyście +(e)ście gotowały
3 os.	gotował	gotowała	gotowało	gotowali	gotowały

bezosobnik: gotowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę gotował będę gotować	będę gotowała będę gotować	będę gotowało będę gotować	będziemy gotowali będziemy gotować	będziemy gotowały będziemy gotować
2 os.	będziesz gotował będziesz gotować	będziesz gotowała będziesz gotować	będziesz gotowało będziesz gotować	będziecie gotowali będziecie gotować	będziecie gotowały będziecie gotować
3 os.	będzie gotował będzie gotować	będzie gotowała będzie gotować	będzie gotowało będzie gotować	będą gotowali będą gotować	będą gotowały będą gotować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		gotujmy
2 os.	gotuj	gotujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	gotowałbym bym gotował	gotowałabym bym gotowała	gotowałobym bym gotowało	gotowalibyśmy byśmy gotowali	gotowałybyśmy byśmy gotowały
2 os.	gotowałbyś byś gotował	gotowałabyś byś gotowała	gotowałobyś byś gotowało	gotowalibyście byście gotowali	gotowałybyście byście gotowały
3 os.	gotowałby by gotował	gotowałaby by gotowała	gotowałoby by gotowało	gotowaliby by gotowali	gotowałyby by gotowały

bezosobnik: gotowano by

bezokolicznik: gotować

imiesłów przysłówkowy współczesny: gotując

gerundium: gotowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	gotowanie	gotowania
D.	gotowania	gotowań
C.	gotowaniu	gotowaniom
B.	gotowanie	gotowania
N.	gotowaniem	gotowaniami
Ms.	gotowaniu	gotowaniach
W.	gotowanie	gotowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: gotujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	gotujący	gotujący	gotujący	gotujące	gotująca
D.	gotującego	gotującego	gotującego	gotującego	gotującej
C.	gotującemu	gotującemu	gotującemu	gotującemu	gotującej
B.	gotującego	gotującego	gotujący	gotujące	gotującą
N.	gotującym	gotującym	gotującym	gotującym	gotującą
Ms.	gotującym	gotującym	gotującym	gotującym	gotującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	gotujący	gotujący	gotujące	gotujące
D.	gotujących	gotujących	gotujących	gotujących
C.	gotującym	gotującym	gotującym	gotującym
B.	gotujących	gotujących	gotujących	gotujące
N.	gotującymi	gotującymi	gotującymi	gotującymi
Ms.	gotujących	gotujących	gotujących	gotujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: gotowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	gotowany	gotowany	gotowany	gotowane	gotowana
D.	gotowanego	gotowanego	gotowanego	gotowanego	gotowanej
C.	gotowanemu	gotowanemu	gotowanemu	gotowanemu	gotowanej
B.	gotowanego	gotowanego	gotowany	gotowane	gotowaną
N.	gotowanym	gotowanym	gotowanym	gotowanym	gotowaną
Ms.	gotowanym	gotowanym	gotowanym	gotowanym	gotowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	gotowani	gotowani	gotowane	gotowane
D.	gotowanych	gotowanych	gotowanych	gotowanych
C.	gotowanym	gotowanym	gotowanym	gotowanym
B.	gotowanych	gotowanych	gotowanych	gotowane
N.	gotowanymi	gotowanymi	gotowanymi	gotowanymi
Ms.	gotowanych	gotowanych	gotowanych	gotowanych

odpowiednik aspektowy: zgotować

Składnia

gotować

KOMU + CO

6. aktora na scenie

Definicja

teatr. pot.

rozśmieszać lub w inny sposób wyprowadzać z równowagi grającego aktora, wskutek czego nie może on prawidłowo odgrywać roli

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka teatr

Cytaty

[...] mnie bardzo łatwo zgotować, więc koledzy często to wykorzystują. Do tej pory było już mnóstwo takich momentów, ale najbardziej gotuje mnie chyba nasz kolega Bartek Żukowski, bo on też często się gotuje, a wtedy to my się w sumie razem nie potrafimy opanować.

źródło: Internet: lifestyle.newseria.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	gotuję	gotujemy
2 os.	gotujesz	gotujecie
3 os.	gotuje	gotują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	gotowałem +(e)m gotował	gotowałam +(e)m gotowała	gotowałom +(e)m gotowało	gotowaliśmy +(e)śmy gotowali	gotowałyśmy +(e)śmy gotowały
2 os.	gotowałeś +(e)ś gotował	gotowałaś +(e)ś gotowała	gotowałoś +(e)ś gotowało	gotowaliście +(e)ście gotowali	gotowałyście +(e)ście gotowały
3 os.	gotował	gotowała	gotowało	gotowali	gotowały

bezosobnik: gotowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę gotował będę gotować	będę gotowała będę gotować	będę gotowało będę gotować	będziemy gotowali będziemy gotować	będziemy gotowały będziemy gotować
2 os.	będziesz gotował będziesz gotować	będziesz gotowała będziesz gotować	będziesz gotowało będziesz gotować	będziecie gotowali będziecie gotować	będziecie gotowały będziecie gotować
3 os.	będzie gotował będzie gotować	będzie gotowała będzie gotować	będzie gotowało będzie gotować	będą gotowali będą gotować	będą gotowały będą gotować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		gotujmy
2 os.	gotuj	gotujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	gotowałbym bym gotował	gotowałabym bym gotowała	gotowałobym bym gotowało	gotowalibyśmy byśmy gotowali	gotowałybyśmy byśmy gotowały
2 os.	gotowałbyś byś gotował	gotowałabyś byś gotowała	gotowałobyś byś gotowało	gotowalibyście byście gotowali	gotowałybyście byście gotowały
3 os.	gotowałby by gotował	gotowałaby by gotowała	gotowałoby by gotowało	gotowaliby by gotowali	gotowałyby by gotowały

bezosobnik: gotowano by

bezokolicznik: gotować

imiesłów przysłówkowy współczesny: gotując

gerundium: gotowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	gotowanie	gotowania
D.	gotowania	gotowań
C.	gotowaniu	gotowaniom
B.	gotowanie	gotowania
N.	gotowaniem	gotowaniami
Ms.	gotowaniu	gotowaniach
W.	gotowanie	gotowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: gotujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	gotujący	gotujący	gotujący	gotujące	gotująca
D.	gotującego	gotującego	gotującego	gotującego	gotującej
C.	gotującemu	gotującemu	gotującemu	gotującemu	gotującej
B.	gotującego	gotującego	gotujący	gotujące	gotującą
N.	gotującym	gotującym	gotującym	gotującym	gotującą
Ms.	gotującym	gotującym	gotującym	gotującym	gotującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	gotujący	gotujący	gotujące	gotujące
D.	gotujących	gotujących	gotujących	gotujących
C.	gotującym	gotującym	gotującym	gotującym
B.	gotujących	gotujących	gotujących	gotujące
N.	gotującymi	gotującymi	gotującymi	gotującymi
Ms.	gotujących	gotujących	gotujących	gotujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: gotowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	gotowany	gotowany	gotowany	gotowane	gotowana
D.	gotowanego	gotowanego	gotowanego	gotowanego	gotowanej
C.	gotowanemu	gotowanemu	gotowanemu	gotowanemu	gotowanej
B.	gotowanego	gotowanego	gotowany	gotowane	gotowaną
N.	gotowanym	gotowanym	gotowanym	gotowanym	gotowaną
Ms.	gotowanym	gotowanym	gotowanym	gotowanym	gotowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	gotowani	gotowani	gotowane	gotowane
D.	gotowanych	gotowanych	gotowanych	gotowanych
C.	gotowanym	gotowanym	gotowanym	gotowanym
B.	gotowanych	gotowanych	gotowanych	gotowane
N.	gotowanymi	gotowanymi	gotowanymi	gotowanymi
Ms.	gotowanych	gotowanych	gotowanych	gotowanych

odpowiedniki aspektowe: zgotować , ugotować

Składnia

gotować

KOGO

Frazeologizmy

wyższa szkoła gotowania na gazie
wyższa szkoła gotowania na parze

Data ostatniej modyfikacji: 07.09.2019