UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

hart

Chronologizacja

XVI w., SPXVI

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. hart
harty
D. hartu
hartów
C. hartowi
hartom
B. hart
harty
N. hartem
hartami
Ms. harcie
hartach
W. harcie
harty

Inne uwagi

Zwykle lp

Pochodzenie

niem. Härte 'twardość, surowość, bezwzględność'

1. ducha

Definicja

książk. 
wytrzymałość psychiczna i fizyczna połączone z wytrwałością lub zachowywaniem niezmienionej postawy pomimo różnych przeciwności

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  wytrzymałość

Połączenia

  • ogromny, wielki, wyjątkowy hart
  • hart ducha
  • charakter i hart, odwaga i hart, siła woli i hart, wytrwałość i hart
  • coś wymaga hartu
  • wykazać się hartem

Cytaty

Biorąc pod uwagę stosunek sił, bitwa ta była dla strony polskiej moralnym sukcesem. [...] Wykazała dojrzałość polskiego żołnierza, jego hart, bojowego ducha, co się znakomicie przydało w następnej fazie wojny [...].

źródło: NKJP: Maria Irena Kwiatkowska, Marek Kwiatkowski, Krzysztof Wesołowski: Znane i nieznane: rezydencje, ludzie, wydarzenia, 2001

Członkowie OSP wielokrotnie wykazywali się profesjonalizmem, hartem ducha i poświęceniem w akcjach ratowniczo-gaśniczych.

źródło: NKJP: Janusz Rokiciński, Nagrody dodające sił, 2008-02-29

Podjęcie tej inicjatywy świadczy szczególnie wymownie o bezkompromisowości i harcie jej organizatorów, o sile ducha i nerwów ludzi, którzy nie bacząc na powszechną niechęć, a niekiedy nawet i złowrogie pomruki ulicy, konsekwentnie kroczą po raz obranej drodze [...].

źródło: NKJP: Teodor Krzysztof Toeplitz: Mój wybór: rzeczy mniejsze, 1998

Wówczas to zaczęła się jego nieprawdopodobna więzienna odyseja, w czasie której wykazał niezwykły hart, spryt, inteligencję i siłę woli.

źródło: NKJP: Stanisław Sławomir Nicieja: Twierdze kresowe Rzeczypospolitej, 2006

No i jak mamy rozwijać siłę ducha i hart ciała młodych obywateli, skoro nawet nie ma gdzie iść na wycieczkę, a sami opiekunowie są znudzeni ponad wyobrażenie?

źródło: NKJP: Dagmara Półtorak: Tak trudno być mną!, 2010

Składnia

bez ograniczeń + hart + bez ograniczeń

2. stali

Definicja

przest. 
twardość decydująca o wytrzymałości i odporności na uszkodzenia, będąca wynikiem hartowania

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł materiały używane w przemyśle

Cytaty

Major Hincz umie nadać hart stali i tego dowodzą nie tylko pałasze jego, ale pilniki, które tu wyrabiają na użytek fabryki.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kwaśniewicz, Dzieje szabli w Polsce, 1993

Zainteresowanie żelaznym diabłem obudziło czujność kowala. Nic nie odpowiedział. Wolał przedtem sprawdzić hart miecza. Wybrał najlepszy swój pilnik i przeciągnął nim po wyszczerbionym ostrzu.

źródło: O żelaznym diable. Legenda z Jasienia, 2008 (dolny-slask.org.pl)

Data ostatniej modyfikacji: 26.02.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj