UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

brzdękać

brzdąkać

Chronologizacja

1674, Kart XVII-XVIII
W postaci: brdąkać

Pochodzenie

Zob. brzęczeć

Wstawne -d- w temacie dla onomatopeicznego podkreślenia ostrości tonu (Bańk.)

1.a kluczami

Definicja

potrącając przedmioty lub uderzając w nie, wydobywać krótkie, metaliczne, urywane dźwięki

Warianty

  • brzdąkać

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Relacje znaczeniowe

synonimy:  brzękać

Połączenia

  • brzdękać filiżankami, kluczami, szklankami

Cytaty

[...] w kuchni brzdękał szklanką, łyżeczką i talerzem, szeleścił papierem śniadaniowym i chrząkał wzuwając buty.

źródło: Internet: fotopolska.eu

Dziewczyny trzymały przykryte reklamówkami blachy z ciastem, mężczyźni brzdękali butelkami.

źródło: Błażej Przygodzki: Niech strawi cię płomień, 2014

- Zbierałam ogórki i usłyszałam jakiś szmer w krzakach. Zamarłam, jak zobaczyłam tego łosia! Stał przede mną. Zaczęłam brzdąkać kluczami i machać rękami, wtedy uciekł – opowiada mieszkanka leśniczówki.

źródło: Internet: fs2.lavinaplatform.com

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. brzdękam
brzdękamy
2 os. brzdękasz
brzdękacie
3 os. brzdęka
brzdękają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. brzdękałem
+(e)m brzdękał
brzdękałam
+(e)m brzdękała
brzdękałom
+(e)m brzdękało
brzdękaliśmy
+(e)śmy brzdękali
brzdękałyśmy
+(e)śmy brzdękały
2 os. brzdękałeś
+(e)ś brzdękał
brzdękałaś
+(e)ś brzdękała
brzdękałoś
+(e)ś brzdękało
brzdękaliście
+(e)ście brzdękali
brzdękałyście
+(e)ście brzdękały
3 os. brzdękał
brzdękała
brzdękało
brzdękali
brzdękały

bezosobnik: brzdękano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę brzdękał
będę brzdękać
będę brzdękała
będę brzdękać
będę brzdękało
będę brzdękać
będziemy brzdękali
będziemy brzdękać
będziemy brzdękały
będziemy brzdękać
2 os. będziesz brzdękał
będziesz brzdękać
będziesz brzdękała
będziesz brzdękać
będziesz brzdękało
będziesz brzdękać
będziecie brzdękali
będziecie brzdękać
będziecie brzdękały
będziecie brzdękać
3 os. będzie brzdękał
będzie brzdękać
będzie brzdękała
będzie brzdękać
będzie brzdękało
będzie brzdękać
będą brzdękali
będą brzdękać
będą brzdękały
będą brzdękać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. brzdękajmy
2 os. brzdękaj
brzdękajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. brzdękałbym
bym brzdękał
brzdękałabym
bym brzdękała
brzdękałobym
bym brzdękało
brzdękalibyśmy
byśmy brzdękali
brzdękałybyśmy
byśmy brzdękały
2 os. brzdękałbyś
byś brzdękał
brzdękałabyś
byś brzdękała
brzdękałobyś
byś brzdękało
brzdękalibyście
byście brzdękali
brzdękałybyście
byście brzdękały
3 os. brzdękałby
by brzdękał
brzdękałaby
by brzdękała
brzdękałoby
by brzdękało
brzdękaliby
by brzdękali
brzdękałyby
by brzdękały

bezosobnik: brzdękano by

bezokolicznik: brzdękać

imiesłów przysłówkowy współczesny: brzdękając

gerundium: brzdękanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. brzdękanie
brzdękania
D. brzdękania
brzdękań
C. brzdękaniu
brzdękaniom
B. brzdękanie
brzdękania
N. brzdękaniem
brzdękaniami
Ms. brzdękaniu
brzdękaniach
W. brzdękanie
brzdękania

imiesłów przymiotnikowy czynny: brzdękający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. brzdękający
brzdękający
brzdękający
brzdękające
brzdękająca
D. brzdękającego
brzdękającego
brzdękającego
brzdękającego
brzdękającej
C. brzdękającemu
brzdękającemu
brzdękającemu
brzdękającemu
brzdękającej
B. brzdękającego
brzdękającego
brzdękający
brzdękające
brzdękającą
N. brzdękającym
brzdękającym
brzdękającym
brzdękającym
brzdękającą
Ms. brzdękającym
brzdękającym
brzdękającym
brzdękającym
brzdękającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. brzdękający
brzdękający
brzdękające
brzdękające
D. brzdękających
brzdękających
brzdękających
brzdękających
C. brzdękającym
brzdękającym
brzdękającym
brzdękającym
B. brzdękających
brzdękających
brzdękających
brzdękające
N. brzdękającymi
brzdękającymi
brzdękającymi
brzdękającymi
Ms. brzdękających
brzdękających
brzdękających
brzdękających

odpowiednik aspektowy: brzdęknąć

Składnia

bez ograniczeń + brzdękać +
CZYM

1.b o kluczach

Definicja

wydawać krótkie, metaliczne, urywane dźwięki

Warianty

  • brzdąkać

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Relacje znaczeniowe

synonimy:  brzękać

Połączenia

  • kieliszki, łańcuchy, monety brzdękały

Cytaty

Fruwały w górze białe balony i brzdękały puszki - trwała zbiórka pieniędzy na powodzian.

źródło: Grzegorz Szymanik: 21 rocznica wolnych wyborów - wypijmy za to!, Gazeta Wyborcza, 2010-06-05 (wyborcza.pl)

Plecak jest wygodny, świetnie uszyty, ładnie się składa, jak jest pusty, ma ciekawe rozwiązania (plastikowy karabinek na klucze i do tego ciasna kieszonka, żeby nie brzdąkały).

źródło: Internet: tactical.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. brzdękam
brzdękamy
2 os. brzdękasz
brzdękacie
3 os. brzdęka
brzdękają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. brzdękałem
+(e)m brzdękał
brzdękałam
+(e)m brzdękała
brzdękałom
+(e)m brzdękało
brzdękaliśmy
+(e)śmy brzdękali
brzdękałyśmy
+(e)śmy brzdękały
2 os. brzdękałeś
+(e)ś brzdękał
brzdękałaś
+(e)ś brzdękała
brzdękałoś
+(e)ś brzdękało
brzdękaliście
+(e)ście brzdękali
brzdękałyście
+(e)ście brzdękały
3 os. brzdękał
brzdękała
brzdękało
brzdękali
brzdękały

bezosobnik: brzdękano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę brzdękał
będę brzdękać
będę brzdękała
będę brzdękać
będę brzdękało
będę brzdękać
będziemy brzdękali
będziemy brzdękać
będziemy brzdękały
będziemy brzdękać
2 os. będziesz brzdękał
będziesz brzdękać
będziesz brzdękała
będziesz brzdękać
będziesz brzdękało
będziesz brzdękać
będziecie brzdękali
będziecie brzdękać
będziecie brzdękały
będziecie brzdękać
3 os. będzie brzdękał
będzie brzdękać
będzie brzdękała
będzie brzdękać
będzie brzdękało
będzie brzdękać
będą brzdękali
będą brzdękać
będą brzdękały
będą brzdękać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. brzdękajmy
2 os. brzdękaj
brzdękajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. brzdękałbym
bym brzdękał
brzdękałabym
bym brzdękała
brzdękałobym
bym brzdękało
brzdękalibyśmy
byśmy brzdękali
brzdękałybyśmy
byśmy brzdękały
2 os. brzdękałbyś
byś brzdękał
brzdękałabyś
byś brzdękała
brzdękałobyś
byś brzdękało
brzdękalibyście
byście brzdękali
brzdękałybyście
byście brzdękały
3 os. brzdękałby
by brzdękał
brzdękałaby
by brzdękała
brzdękałoby
by brzdękało
brzdękaliby
by brzdękali
brzdękałyby
by brzdękały

bezosobnik: brzdękano by

bezokolicznik: brzdękać

imiesłów przysłówkowy współczesny: brzdękając

gerundium: brzdękanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. brzdękanie
brzdękania
D. brzdękania
brzdękań
C. brzdękaniu
brzdękaniom
B. brzdękanie
brzdękania
N. brzdękaniem
brzdękaniami
Ms. brzdękaniu
brzdękaniach
W. brzdękanie
brzdękania

imiesłów przymiotnikowy czynny: brzdękający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. brzdękający
brzdękający
brzdękający
brzdękające
brzdękająca
D. brzdękającego
brzdękającego
brzdękającego
brzdękającego
brzdękającej
C. brzdękającemu
brzdękającemu
brzdękającemu
brzdękającemu
brzdękającej
B. brzdękającego
brzdękającego
brzdękający
brzdękające
brzdękającą
N. brzdękającym
brzdękającym
brzdękającym
brzdękającym
brzdękającą
Ms. brzdękającym
brzdękającym
brzdękającym
brzdękającym
brzdękającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. brzdękający
brzdękający
brzdękające
brzdękające
D. brzdękających
brzdękających
brzdękających
brzdękających
C. brzdękającym
brzdękającym
brzdękającym
brzdękającym
B. brzdękających
brzdękających
brzdękających
brzdękające
N. brzdękającymi
brzdękającymi
brzdękającymi
brzdękającymi
Ms. brzdękających
brzdękających
brzdękających
brzdękających

odpowiednik aspektowy: brzdęknąć

2. na gitarze

Definicja

grać na instrumencie cicho lub niezbyt umiejętnie

Warianty

  • brzdąkać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka muzyka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  brzękać
hiperonimy:  grać

Połączenia

  • brzdękać na fortepianie, na gitarze, na pianinie

Cytaty

Później próbował brzdękać na gitarze, ale brak czasu nie pozwalał mu na naukę gry.

źródło: NKJP: Paweł Kręcioch: Bardzo łagodny twardziel, Gazeta Krakowska, 2006-12-04

Najpierw mieli próbę, potem przez dobrą godzinę grali i tańczyli, a teraz wciąż jeszcze brzdękają.

źródło: NKJP: Internet

[...] gitarka [...] ma uroczą grafikę, dzięki czemu dziecko z wielką przyjemnością będzie chciało na niej brzdękać swoje utwory.

źródło: Internet: jokomisiada.pl

Moja Zuzia w wieku czterech lat siadała do pianina i już brzdąkała.

źródło: NKJP: Danuta Pawlicka: Rozmowy z brzuchem, Gazeta Poznańska, 2005-03-18

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. brzdękam
brzdękamy
2 os. brzdękasz
brzdękacie
3 os. brzdęka
brzdękają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. brzdękałem
+(e)m brzdękał
brzdękałam
+(e)m brzdękała
brzdękałom
+(e)m brzdękało
brzdękaliśmy
+(e)śmy brzdękali
brzdękałyśmy
+(e)śmy brzdękały
2 os. brzdękałeś
+(e)ś brzdękał
brzdękałaś
+(e)ś brzdękała
brzdękałoś
+(e)ś brzdękało
brzdękaliście
+(e)ście brzdękali
brzdękałyście
+(e)ście brzdękały
3 os. brzdękał
brzdękała
brzdękało
brzdękali
brzdękały

bezosobnik: brzdękano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę brzdękał
będę brzdękać
będę brzdękała
będę brzdękać
będę brzdękało
będę brzdękać
będziemy brzdękali
będziemy brzdękać
będziemy brzdękały
będziemy brzdękać
2 os. będziesz brzdękał
będziesz brzdękać
będziesz brzdękała
będziesz brzdękać
będziesz brzdękało
będziesz brzdękać
będziecie brzdękali
będziecie brzdękać
będziecie brzdękały
będziecie brzdękać
3 os. będzie brzdękał
będzie brzdękać
będzie brzdękała
będzie brzdękać
będzie brzdękało
będzie brzdękać
będą brzdękali
będą brzdękać
będą brzdękały
będą brzdękać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. brzdękajmy
2 os. brzdękaj
brzdękajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. brzdękałbym
bym brzdękał
brzdękałabym
bym brzdękała
brzdękałobym
bym brzdękało
brzdękalibyśmy
byśmy brzdękali
brzdękałybyśmy
byśmy brzdękały
2 os. brzdękałbyś
byś brzdękał
brzdękałabyś
byś brzdękała
brzdękałobyś
byś brzdękało
brzdękalibyście
byście brzdękali
brzdękałybyście
byście brzdękały
3 os. brzdękałby
by brzdękał
brzdękałaby
by brzdękała
brzdękałoby
by brzdękało
brzdękaliby
by brzdękali
brzdękałyby
by brzdękały

bezosobnik: brzdękano by

bezokolicznik: brzdękać

imiesłów przysłówkowy współczesny: brzdękając

gerundium: brzdękanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. brzdękanie
brzdękania
D. brzdękania
brzdękań
C. brzdękaniu
brzdękaniom
B. brzdękanie
brzdękania
N. brzdękaniem
brzdękaniami
Ms. brzdękaniu
brzdękaniach
W. brzdękanie
brzdękania

imiesłów przymiotnikowy czynny: brzdękający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. brzdękający
brzdękający
brzdękający
brzdękające
brzdękająca
D. brzdękającego
brzdękającego
brzdękającego
brzdękającego
brzdękającej
C. brzdękającemu
brzdękającemu
brzdękającemu
brzdękającemu
brzdękającej
B. brzdękającego
brzdękającego
brzdękający
brzdękające
brzdękającą
N. brzdękającym
brzdękającym
brzdękającym
brzdękającym
brzdękającą
Ms. brzdękającym
brzdękającym
brzdękającym
brzdękającym
brzdękającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. brzdękający
brzdękający
brzdękające
brzdękające
D. brzdękających
brzdękających
brzdękających
brzdękających
C. brzdękającym
brzdękającym
brzdękającym
brzdękającym
B. brzdękających
brzdękających
brzdękających
brzdękające
N. brzdękającymi
brzdękającymi
brzdękającymi
brzdękającymi
Ms. brzdękających
brzdękających
brzdękających
brzdękających

imiesłów przymiotnikowy bierny: brzdękany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. brzdękany
brzdękany
brzdękany
brzdękane
brzdękana
D. brzdękanego
brzdękanego
brzdękanego
brzdękanego
brzdękanej
C. brzdękanemu
brzdękanemu
brzdękanemu
brzdękanemu
brzdękanej
B. brzdękanego
brzdękanego
brzdękany
brzdękane
brzdękaną
N. brzdękanym
brzdękanym
brzdękanym
brzdękanym
brzdękaną
Ms. brzdękanym
brzdękanym
brzdękanym
brzdękanym
brzdękanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. brzdękani
brzdękani
brzdękane
brzdękane
D. brzdękanych
brzdękanych
brzdękanych
brzdękanych
C. brzdękanym
brzdękanym
brzdękanym
brzdękanym
B. brzdękanych
brzdękanych
brzdękanych
brzdękane
N. brzdękanymi
brzdękanymi
brzdękanymi
brzdękanymi
Ms. brzdękanych
brzdękanych
brzdękanych
brzdękanych

odpowiednik aspektowy: brzdęknąć

Składnia

bez ograniczeń + brzdękać +
(CO) + (na CZYM)
Data ostatniej modyfikacji: 25.01.2023
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj