Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. czesać
1. grzebieniem
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Pielęgnacja ciała czynności związane z pielęgnacją ciała i ich efekty
Połączenia
- czesać się grzebieniem, szczotką
Cytaty
|
Ania czesała się właśnie przed położeniem się do łóżka, gdy poczuła na ramieniu lekkie dotknięcie. źródło: NKJP: Elżbieta Hajnicz: Poza nurtem czasu, 1996 |
|
|
Babcie opowiadały, że w pierwsze święto nie ścielono nawet łóżek. Moja wujenka mówiła, że nawet czesać się nie wolno było tego dnia. źródło: NKJP: Rafał Banaszek: We wilijo dzieci bijo..., Echo Dnia, 2005-12-23 |
|
|
Margit czesała się jeszcze, kiedy wyszedł do jadalni, zobaczył rozłożone nakrycia, czajniczek z herbatą omotany ręcznikiem i świeże kwiaty. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966 |
|
|
Karol Wielki czesał się grzebieniem z kości słoniowej. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
czeszę się |
czeszemy się |
|||
| 2 os. |
czeszesz się |
czeszecie się |
|||
| 3 os. |
czesze się |
czeszą się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
czesałem się +(e)m się czesał |
czesałam się +(e)m się czesała |
czesałom się +(e)m się czesało |
czesaliśmy się +(e)śmy się czesali |
czesałyśmy się +(e)śmy się czesały |
| 2 os. |
czesałeś się +(e)ś się czesał |
czesałaś się +(e)ś się czesała |
czesałoś się +(e)ś się czesało |
czesaliście się +(e)ście się czesali |
czesałyście się +(e)ście się czesały |
| 3 os. |
czesał się |
czesała się |
czesało się |
czesali się |
czesały się |
bezosobnik: czesano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się czesał będę się czesać |
będę się czesała będę się czesać |
będę się czesało będę się czesać |
będziemy się czesali będziemy się czesać |
będziemy się czesały będziemy się czesać |
| 2 os. |
będziesz się czesał będziesz się czesać |
będziesz się czesała będziesz się czesać |
będziesz się czesało będziesz się czesać |
będziecie się czesali będziecie się czesać |
będziecie się czesały będziecie się czesać |
| 3 os. |
będzie się czesał będzie się czesać |
będzie się czesała będzie się czesać |
będzie się czesało będzie się czesać |
będą się czesali będą się czesać |
będą się czesały będą się czesać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
czeszmy się |
|
| 2 os. |
czesz się |
czeszcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
czesałbym się bym się czesał |
czesałabym się bym się czesała |
czesałobym się bym się czesało |
czesalibyśmy się byśmy się czesali |
czesałybyśmy się byśmy się czesały |
| 2 os. |
czesałbyś się byś się czesał |
czesałabyś się byś się czesała |
czesałobyś się byś się czesało |
czesalibyście się byście się czesali |
czesałybyście się byście się czesały |
| 3 os. |
czesałby się by się czesał |
czesałaby się by się czesała |
czesałoby się by się czesało |
czesaliby się by się czesali |
czesałyby się by się czesały |
bezosobnik: czesano by się
bezokolicznik: czesać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
czesząc się
gerundium: czesanie się
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | czesanie się |
czesania się |
| D. | czesania się |
czesań się |
| C. | czesaniu się |
czesaniom się |
| B. | czesanie się |
czesania się |
| N. | czesaniem się |
czesaniami się |
| Ms. | czesaniu się |
czesaniach się |
| W. | czesanie się |
czesania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: czeszący się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | czeszący się |
czeszący się |
czeszący się |
czeszące się |
czesząca się |
| D. | czeszącego się |
czeszącego się |
czeszącego się |
czeszącego się |
czeszącej się |
| C. | czeszącemu się |
czeszącemu się |
czeszącemu się |
czeszącemu się |
czeszącej się |
| B. | czeszącego się |
czeszącego się |
czeszący się |
czeszące się |
czeszącą się |
| N. | czeszącym się |
czeszącym się |
czeszącym się |
czeszącym się |
czeszącą się |
| Ms. | czeszącym się |
czeszącym się |
czeszącym się |
czeszącym się |
czeszącej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | czeszący się |
czeszący się |
czeszące się |
czeszące się |
| D. | czeszących się |
czeszących się |
czeszących się |
czeszących się |
| C. | czeszącym się |
czeszącym się |
czeszącym się |
czeszącym się |
| B. | czeszących się |
czeszących się |
czeszących się |
czeszące się |
| N. | czeszącymi się |
czeszącymi się |
czeszącymi się |
czeszącymi się |
| Ms. | czeszących się |
czeszących się |
czeszących się |
czeszących się |
odpowiednik aspektowy: uczesać się
Składnia
| Rz osobowy | + | czesać się | + |
|
2. u fryzjera
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Pielęgnacja ciała czynności związane z pielęgnacją ciała i ich efekty
Połączenia
- czesać się u fryzjera, u mistrza
- czesać się w salonie fryzjerskim
Cytaty
|
Pani premier czesze się zazwyczaj w sejmowym salonie fryzjerskim, u tego samego fryzjera, co za czasów poselskich. źródło: NKJP: Agnieszka Kublik: Cztery razy człowiek, raz kobieta, Gazeta Wyborcza, 1993-03-01 |
|
|
Nigdy nie zmieniała fryzury. Nie pamiętam, żeby kiedykolwiek nosiła inną. Nawet na uroczystościach familijnych, na które czesała się u fryzjera, wyglądała podobnie. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Złodziejka pamięci, 1998 |
|
|
W zakładzie fryzjerskim, gdzie się szkoliłam, czesało się wielu artystów, więc miałam od razu do czynienia z wieloma znakomitościami. źródło: NKJP: Ewa Czerwieniec: Jestem wierna swoim klientkom, Dziennik Polski, 2002-06-08 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
czeszę się |
czeszemy się |
|||
| 2 os. |
czeszesz się |
czeszecie się |
|||
| 3 os. |
czesze się |
czeszą się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
czesałem się +(e)m się czesał |
czesałam się +(e)m się czesała |
czesałom się +(e)m się czesało |
czesaliśmy się +(e)śmy się czesali |
czesałyśmy się +(e)śmy się czesały |
| 2 os. |
czesałeś się +(e)ś się czesał |
czesałaś się +(e)ś się czesała |
czesałoś się +(e)ś się czesało |
czesaliście się +(e)ście się czesali |
czesałyście się +(e)ście się czesały |
| 3 os. |
czesał się |
czesała się |
czesało się |
czesali się |
czesały się |
bezosobnik: czesano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się czesał będę się czesać |
będę się czesała będę się czesać |
będę się czesało będę się czesać |
będziemy się czesali będziemy się czesać |
będziemy się czesały będziemy się czesać |
| 2 os. |
będziesz się czesał będziesz się czesać |
będziesz się czesała będziesz się czesać |
będziesz się czesało będziesz się czesać |
będziecie się czesali będziecie się czesać |
będziecie się czesały będziecie się czesać |
| 3 os. |
będzie się czesał będzie się czesać |
będzie się czesała będzie się czesać |
będzie się czesało będzie się czesać |
będą się czesali będą się czesać |
będą się czesały będą się czesać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
czeszmy się |
|
| 2 os. |
czesz się |
czeszcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
czesałbym się bym się czesał |
czesałabym się bym się czesała |
czesałobym się bym się czesało |
czesalibyśmy się byśmy się czesali |
czesałybyśmy się byśmy się czesały |
| 2 os. |
czesałbyś się byś się czesał |
czesałabyś się byś się czesała |
czesałobyś się byś się czesało |
czesalibyście się byście się czesali |
czesałybyście się byście się czesały |
| 3 os. |
czesałby się by się czesał |
czesałaby się by się czesała |
czesałoby się by się czesało |
czesaliby się by się czesali |
czesałyby się by się czesały |
bezosobnik: czesano by się
bezokolicznik: czesać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
czesząc się
gerundium: czesanie się
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | czesanie się |
czesania się |
| D. | czesania się |
czesań się |
| C. | czesaniu się |
czesaniom się |
| B. | czesanie się |
czesania się |
| N. | czesaniem się |
czesaniami się |
| Ms. | czesaniu się |
czesaniach się |
| W. | czesanie się |
czesania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: czeszący się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | czeszący się |
czeszący się |
czeszący się |
czeszące się |
czesząca się |
| D. | czeszącego się |
czeszącego się |
czeszącego się |
czeszącego się |
czeszącej się |
| C. | czeszącemu się |
czeszącemu się |
czeszącemu się |
czeszącemu się |
czeszącej się |
| B. | czeszącego się |
czeszącego się |
czeszący się |
czeszące się |
czeszącą się |
| N. | czeszącym się |
czeszącym się |
czeszącym się |
czeszącym się |
czeszącą się |
| Ms. | czeszącym się |
czeszącym się |
czeszącym się |
czeszącym się |
czeszącej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | czeszący się |
czeszący się |
czeszące się |
czeszące się |
| D. | czeszących się |
czeszących się |
czeszących się |
czeszących się |
| C. | czeszącym się |
czeszącym się |
czeszącym się |
czeszącym się |
| B. | czeszących się |
czeszących się |
czeszących się |
czeszące się |
| N. | czeszącymi się |
czeszącymi się |
czeszącymi się |
czeszącymi się |
| Ms. | czeszących się |
czeszących się |
czeszących się |
czeszących się |
odpowiednik aspektowy: uczesać się
Składnia
| Rz osobowy | + | czesać się | + |
GDZIE
|
3. w kok
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Pielęgnacja ciała czynności związane z pielęgnacją ciała i ich efekty
Połączenia
- czesać się na bok; na irokeza, na jeża, na pożyczkę
- czesać się w kok, w koński ogon, w kucyk, w loczki
- czesać się z grzywką, z przedziałkiem
- czesać się gładko, modnie, prosto
Cytaty
|
Mężatki czesały się w wysoko upięte koki i obowiązkowo nakrywały głowy. źródło: NKJP: Alicja Dybkowska, Jan Żaryn, Małgorzata Żaryn: Polskie dzieje od czasów najdawniejszych do współczesności, 1994 |
|
|
Wydoroślała, czesała się modnie w loczki, ale straciła wiele ze swego dziewczęcego uroku. źródło: NKJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 1997 |
|
|
Wyglądała źle: miała 56 lat, nosiła tani beżowy płaszczyk, z rzadka kapelusz. Czesała się gładko z przedziałkiem. źródło: NKJP: Monika Piątkowska: To pani Dora!, Gazeta Wyborcza, 1997-11-08 |
|
|
Chciałem, żeby znów czesała się tak jak na starych swych zdjęciach. Zwijała wtedy włosy w wałek, zwisający półkoliście nad szyją. źródło: NKJP: Krystian Lupa: Podglądania, 2003 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
czeszę się |
czeszemy się |
|||
| 2 os. |
czeszesz się |
czeszecie się |
|||
| 3 os. |
czesze się |
czeszą się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
czesałem się +(e)m się czesał |
czesałam się +(e)m się czesała |
czesałom się +(e)m się czesało |
czesaliśmy się +(e)śmy się czesali |
czesałyśmy się +(e)śmy się czesały |
| 2 os. |
czesałeś się +(e)ś się czesał |
czesałaś się +(e)ś się czesała |
czesałoś się +(e)ś się czesało |
czesaliście się +(e)ście się czesali |
czesałyście się +(e)ście się czesały |
| 3 os. |
czesał się |
czesała się |
czesało się |
czesali się |
czesały się |
bezosobnik: czesano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się czesał będę się czesać |
będę się czesała będę się czesać |
będę się czesało będę się czesać |
będziemy się czesali będziemy się czesać |
będziemy się czesały będziemy się czesać |
| 2 os. |
będziesz się czesał będziesz się czesać |
będziesz się czesała będziesz się czesać |
będziesz się czesało będziesz się czesać |
będziecie się czesali będziecie się czesać |
będziecie się czesały będziecie się czesać |
| 3 os. |
będzie się czesał będzie się czesać |
będzie się czesała będzie się czesać |
będzie się czesało będzie się czesać |
będą się czesali będą się czesać |
będą się czesały będą się czesać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
czeszmy się |
|
| 2 os. |
czesz się |
czeszcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
czesałbym się bym się czesał |
czesałabym się bym się czesała |
czesałobym się bym się czesało |
czesalibyśmy się byśmy się czesali |
czesałybyśmy się byśmy się czesały |
| 2 os. |
czesałbyś się byś się czesał |
czesałabyś się byś się czesała |
czesałobyś się byś się czesało |
czesalibyście się byście się czesali |
czesałybyście się byście się czesały |
| 3 os. |
czesałby się by się czesał |
czesałaby się by się czesała |
czesałoby się by się czesało |
czesaliby się by się czesali |
czesałyby się by się czesały |
bezosobnik: czesano by się
bezokolicznik: czesać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
czesząc się
gerundium: czesanie się
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | czesanie się |
czesania się |
| D. | czesania się |
czesań się |
| C. | czesaniu się |
czesaniom się |
| B. | czesanie się |
czesania się |
| N. | czesaniem się |
czesaniami się |
| Ms. | czesaniu się |
czesaniach się |
| W. | czesanie się |
czesania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: czeszący się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | czeszący się |
czeszący się |
czeszący się |
czeszące się |
czesząca się |
| D. | czeszącego się |
czeszącego się |
czeszącego się |
czeszącego się |
czeszącej się |
| C. | czeszącemu się |
czeszącemu się |
czeszącemu się |
czeszącemu się |
czeszącej się |
| B. | czeszącego się |
czeszącego się |
czeszący się |
czeszące się |
czeszącą się |
| N. | czeszącym się |
czeszącym się |
czeszącym się |
czeszącym się |
czeszącą się |
| Ms. | czeszącym się |
czeszącym się |
czeszącym się |
czeszącym się |
czeszącej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | czeszący się |
czeszący się |
czeszące się |
czeszące się |
| D. | czeszących się |
czeszących się |
czeszących się |
czeszących się |
| C. | czeszącym się |
czeszącym się |
czeszącym się |
czeszącym się |
| B. | czeszących się |
czeszących się |
czeszących się |
czeszące się |
| N. | czeszącymi się |
czeszącymi się |
czeszącymi się |
czeszącymi się |
| Ms. | czeszących się |
czeszących się |
czeszących się |
czeszących się |
odpowiednik aspektowy: uczesać się
Składnia
| Rz osobowy | + | czesać się | + |
JAK
|