UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

szmaciarz

Chronologizacja

1854, Nowiny, books.google.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. szmaciarz
szmaciarze
ndepr
szmaciarze
depr
D. szmaciarza
szmaciarzy
C. szmaciarzowi
szmaciarzom
B. szmaciarza
szmaciarzy
N. szmaciarzem
szmaciarzami
Ms. szmaciarzu
szmaciarzach
W. szmaciarzu
szmaciarze
ndepr
szmaciarze
depr

Pochodzenie

Zob. szmata

1. zbieracz ubrań

Definicja

pot. 
człowiek zbierający i sprzedający stare materiały i ubrania

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

Relacje znaczeniowe

synonimy:  gałganiarz

Cytaty

Sam szmaciarz gdzieś kołował swym wozem po powiecie i zbierał te szmaty i kości, wymieniając je u bab wiejskich za perkalowe chustki i u dzieci za kogutki ulane z cyny.

źródło: NKJP: Zygmunt Haupt: Baskijski diabeł: opowiadania i reportaże, 2007

Zbiory wymagały magazynowania, a także posortowania - i tu władze różnych miast wymusiły usunięcie owych „magazynów” na przedmieścia, gdzie w sposób oczywisty szmaciarze zaczęli budować prowizoryczne konstrukcje, mogące ich „urobek” pomieścić.

źródło: NKJP: Siła bogactwa pojemnika na śmieci, komunalny.pl, 2009-02-25

2. łachmaniarz

Definicja

pot. 
osoba nosząca stare i zniszczone ubrania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

Relacje znaczeniowe

synonimy:  gałganiarz, łach, łachmaniarz, łachudra

Cytaty

Rektor strzepnął z marynarki niewidoczny paproch. Wyglądam przy nim jak szmaciarz - pomyślał Heinz.

źródło: NKJP: Mariusz Czubaj: 21:37, 2010

Poszło w zapomnienie powiedzenie o klasie w odniesieniu do umysłowości. To zapomnienie jest tak głębokie, że choćby geniusz, to jak odziany w szmaciaki, szmaciarzem nazwany będzie.

źródło: NKJP: Rwicz Wk: Trzebnicki ideał - brzuszek i podgardle, Gazeta Wrocławska, 2002-08-30

– Teraz dzieci muszą się bawić obok śmietników, żeby nie narażać się na wyzwiska. To prawda, że muszą wysłuchiwać, że są szmaciarzami i brudasami, bo mieszkają w familoku. Nie wiem, dlaczego. Wszyscy pracujemy i mamy normalne czyste mieszkania.

źródło: NKJP: Małgorzata Himmel: Bitwa o trawnik, Trybuna Śląska, 2004-06-04

3. łajdak

Definicja

pot.  pejorat. 
łajdak

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  bydlak, bydlę, drań, gałgan, gałganiarz, łachudra, łajdak, łajdus, nędznik, padalec

Cytaty

Raz jesteś bohaterem, a raz szmaciarzem.

źródło: NKJP: Bartłomiej Henryk Czekański: Żużel. Upadek idoli, Gazeta Wrocławska, 1999

Tamten był tylko szmaciarzem bez godności i honoru [...].

źródło: NKJP: Internet

Kopali mnie po głowie i po plecach. Wyzywali od szmaciarzy, powiedzieli, że nie takich frajerów gnoili - relacjonuje zdenerwowany pan Artur.

źródło: NKJP: Monika Chylasze-Jarosz: Skopany za nic, Gazeta Krakowska, 2004-05-13

Data ostatniej modyfikacji: 13.04.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj