UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

szpada

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Pochodzenie

wł. spada

1. dawna broń

Definicja

dawna broń sieczna o wąskim prostym ostrzu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna broń

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  broń

Połączenia

  • honorowa szpada
  • szabla i szpada
  • rękojeść szpady
  • dobyć szpady
  • obnażyć, trzymać szpadę; skrzyżować szpady

Cytaty

Wraz z wprowadzeniem lekkiej dworskiej szpady w XVI w. pojedynki we Francji przybrały postać epidemii. Ginęły w nich tysiące szlachty!

źródło: NKJP: Jerzy Besala: Na ubitej ziemi, Polityka, 2009-04-04

Każdego, kto ośmielał się wątpić w jego męskość, wyzywał na pojedynek, a szpadą, jak wiemy, posługiwał się sprawnie.

źródło: NKJP: Katarzyna Surmiak-Domańska: Beznadziejna ucieczka przed Basią. Reportaże seksualne, 2007

Kościół urządził mu wspaniały pogrzeb. Przy prawym boku tyrana leżała szpada wykładana diamentami, którą ofiarowała mu królowa Wiktoria.

źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Dlaczego zginął Karl von Spreti, 1970

Dwóch, trzech Indian padło. Potem Hiszpanie odrzucili strzelby, sięgnęli do szpad i pistoletów.

źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Wyspa Robinsona, 1954

Wszystkie chwyty romantyczne - pojedynki na szpady, tajemne przejścia, spiski, śmiertelne obietnice - budziły raczej śmiech niż dreszczyk emocji.

źródło: NKJP: Roman Pawłowski: Hernani, Gazeta Wyborcza, 1997-03-04

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. szpada
szpady
D. szpady
szpad
C. szpadzie
szpadom
B. szpadę
szpady
N. szpadą
szpadami
Ms. szpadzie
szpadach
W. szpado
szpady

2.a broń sportowa

Definicja

broń sportowa o prostym wąskim ostrzu

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport przedmioty związane ze sportem

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  broń

Cytaty

Dziw bierze, że ta mała dziewczęca dłoń z taką wprawą trzyma rękojeść ciężkiej szpady. Natalia jest obecnie najlepszą młodą szpadzistką w kraju.

źródło: NKJP: XX: Pałacowe dzieci, Trybuna Śląska, 2001-06-01

Na Śląsku rywalizowano na szpady i na szable. W tej pierwszej broni, w rywalizacji kobiet, triumfowała mistrzyni świata z Lipska Danuta Dmowska.

źródło: NKJP: Wojciech Koerber: Gwiazdy górą, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2006-04-24

Każdego kto ma ochotę zmierzyć się w pojedynku na szpady z najlepszymi, zapraszamy w niedzielę 23.09 do Pałacu w Jabłonnie.

źródło: NKJP: E.T.: W najbliższą niedzielę, Mazowieckie To i Owo, 2007-09-23

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. szpada
szpady
D. szpady
szpad
C. szpadzie
szpadom
B. szpadę
szpady
N. szpadą
szpadami
Ms. szpadzie
szpadach
W. szpado
szpady

2.b konkurencja

Definicja

sport. 
konkurencja szermiercza obejmująca walkę na szpady

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport dyscypliny, imprezy i rozgrywki sportowe

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  szermierka

Cytaty

Joanna Jakimiuk mistrzynią świata w szpadzie

źródło: NKJP: Mirosław Maciorowski: Szermierka, Gazeta Wyborcza, 1995-07-21

Reprezentant Polski w szpadzie, członek kadry narodowej na igrzyska olimpijskie w Pekinie.

źródło: NKJP: Kto jest kim w Krakowie, Dziennik Polski, 2008-07-26

W części sportowej doszło do dwumeczu w szpadzie pomiędzy zespołami Śląska i Reszty Polski.

źródło: NKJP: (jac): Ostatni turniej Gloria Victis, Dziennik Zachodni, 2006-11-13

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. szpada
szpady
D. szpady
szpad
C. szpadzie
szpadom
B. szpadę
szpady
N. szpadą
szpadami
Ms. szpadzie
szpadach
W. szpado
szpady

Inne uwagi

Zwykle lp

Frazeologizmy

ktoś krzyżuje szpady
ktoś skrzyżował szpady
płaszcza i szpady
Data ostatniej modyfikacji: 05.12.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj