UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

gościnność

Chronologizacja

1575, SPXVI

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: , ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. gościnność
gościnności
D. gościnności
gościnności
C. gościnności
gościnnościom
B. gościnność
gościnności
N. gościnnością
gościnnościami
Ms. gościnności
gościnnościach
W. gościnności
gościnności

Inne uwagi

Zwykle lp

Pochodzenie

Zob. gościć

Definicja

cecha kogoś, kto chętnie przyjmuje gości i stara się zadbać o ich potrzeby

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Relacje znaczeniowe

antonimy:  niegościnność

Połączenia

  • niezwykła, polska, słowiańska, staropolska, szczera, tradycyjna gościnność
  • gościnność domu, gospodarza, pani/pana domu, właściciela; mieszkańców, Polaków
  • gościnność i hojność, gościnność i opieka, gościnność i otwartość, gościnność i pomoc, gościnność i serdeczność, gościnność i troskliwość, gościnność i uprzejmość, gościnność i życzliwość
  • przejawy, tradycja gościnności
  • nadużywać gościnności
  • korzystać z gościnności
  • prosić o gościnność
  • odwdzięczyć się, podziękować za gościnność
  • przekonać się, świadczyć, zapewniać o gościnności

Cytaty

- Chcesz herbaty? - zaproponował. Był to pierwszy dzisiaj przejaw gościnności.

źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007

Co prawda w kawalerce Sielczyka był tylko jeden dość wąski tapczanik, ale w takich wypadkach polska gościnność nakazuje przyjąć gościa w domu, a samemu przespać się gdzieś na mieście.

źródło: NKJP: Andrzej Zbych (Andrzej Szypulski, Zbigniew Safjan): Bardzo dużo pajacyków, 2005

Gościnność i w pogańskiej Polsce była najświętszym prawem, obowiązkiem. Gość w dom - Bóg w dom - mówi stare przysłowie, a maluje ono wiernie, co czuł i myślał każdy.

źródło: NKJP: Hanna Kostyrko: Klechdy domowe, 1960

Zaskoczyła mnie gościnność plemion Konga. Jedno z nich przejęło nas jak długo oczekiwanych gości i pozwoliło wypocząć w swoim towarzystwie.

źródło: NKJP: Anna Pietkiewicz: Skrawek raju, Akant, 2006-11

Gościnność mnicha budzi w nas popłoch, gdyż chce nas poczęstować herbatą z solą, mlekiem i tłuszczem. Bardzo grzecznie, by go nie urazić, odmawiamy i tłumacząc się brakiem czasu żegnamy go.

źródło: NKJP: Wanda Rutkiewicz: Na jednej linie, 2010

Data ostatniej modyfikacji: 06.08.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj