Chronologizacja
Datacja przybliżona.
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | plugawy |
plugawy |
plugawy |
plugawe |
plugawa |
D. | plugawego |
plugawego |
plugawego |
plugawego |
plugawej |
C. | plugawemu |
plugawemu |
plugawemu |
plugawemu |
plugawej |
B. | plugawego |
plugawego |
plugawy |
plugawe |
plugawą |
N. | plugawym |
plugawym |
plugawym |
plugawym |
plugawą |
Ms. | plugawym |
plugawym |
plugawym |
plugawym |
plugawej |
W. | plugawy |
plugawy |
plugawy |
plugawe |
plugawa |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | plugawi |
plugawi |
plugawe |
plugawe |
D. | plugawych |
plugawych |
plugawych |
plugawych |
C. | plugawym |
plugawym |
plugawym |
plugawym |
B. | plugawych |
plugawych |
plugawych |
plugawe |
N. | plugawymi |
plugawymi |
plugawymi |
plugawymi |
Ms. | plugawych |
plugawych |
plugawych |
plugawych |
W. | plugawi |
plugawi |
plugawe |
plugawe |
Stopień wyższy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | plugawszy |
plugawszy |
plugawszy |
plugawsze |
plugawsza |
D. | plugawszego |
plugawszego |
plugawszego |
plugawszego |
plugawszej |
C. | plugawszemu |
plugawszemu |
plugawszemu |
plugawszemu |
plugawszej |
B. | plugawszego |
plugawszego |
plugawszy |
plugawsze |
plugawszą |
N. | plugawszym |
plugawszym |
plugawszym |
plugawszym |
plugawszą |
Ms. | plugawszym |
plugawszym |
plugawszym |
plugawszym |
plugawszej |
W. | plugawszy |
plugawszy |
plugawszy |
plugawsze |
plugawsza |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | plugawsi |
plugawsi |
plugawsze |
plugawsze |
D. | plugawszych |
plugawszych |
plugawszych |
plugawszych |
C. | plugawszym |
plugawszym |
plugawszym |
plugawszym |
B. | plugawszych |
plugawszych |
plugawszych |
plugawsze |
N. | plugawszymi |
plugawszymi |
plugawszymi |
plugawszymi |
Ms. | plugawszych |
plugawszych |
plugawszych |
plugawszych |
W. | plugawsi |
plugawsi |
plugawsze |
plugawsze |
Pochodzenie
Przymiotnik odrzeczownikowy z przyrostkiem -awy (< *awъ) od dawnego polskiego pluga / plug 'brud, splugawienie, nieczystość', co od płn. psł. *pljuga 'to, czym się pluje, ślina, plwocina' > 'coś przypominającego plwociny, coś obrzydliwego jak plwociny, nieczystego, wstrętnego', które od psł. *plьvati 'pluć' z przyrostkiem *-ga (Bor); zob. pluć
1. tekst
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | wstrętny |
Połączenia
- plugawy anonim, charakter, język, limeryk, list, staruch, tekst; plugawa gęba, mowa, wojna; plugawe kłamstwo, słownictwo, życie; plugawe myśli, napisy, oszczerstwa, przekleństwa, słowa, wyzwiska
- wyjątkowo plugawy
- plugawy i nikczemny, plugawy i odrażający; haniebny i plugawy; okrutny i plugawy, paskudny i plugawy, zły i plugawy
- bardzo, tak plugawy
Cytaty
Niektórzy [...] donosili z niskich pobudek – za pieniądze czy z powodu plugawego charakteru, ale byli i tacy, których SB łamała w okrutny sposób – szantażując ich rodziny, grożąc ich dzieciom. źródło: NKJP: Witold Pustułka: Pokazać katów, Dziennik Zachodni, 2005-03-02 |
|
Gdziekolwiek w kraju się znajdziemy, na targowisku, w środkach transportu, na ulicy czy na dziedzińcu szkolnym i akademickim wszędzie usłyszymy plugawą mowę z przekleństwami i co drugie słowo k… źródło: NKJP: Antoni J. Dziatkowiak: Brzydka mowa, Gazeta Krakowska, 2006-08-26 |
|
Obecnie szerzy się jednak zaraza bluzgania, świntuszenia, popisywania się plugawymi dowcipami przez osoby, którym to z urzędu nie przystoi. I popisują się nie w domu pod koniec libacji, ale publicznie, w mediach i pismach służbowych. źródło: NKJP: Janina Wieczerska: Humor koszarowy, Dziennik Bałtycki, 2003-06-06 |
|
Kobiety zrzucają szaty i tańczą plugawe tańce... [...] źródło: NKJP: Jan Dobraczyński: Święty miecz, 1949 |
|
Sedno dramatu Wojciecha K. polega prawdopodobnie na tym, że on, który miał w sensie ścisłym złe myśli, wyraźnie złe skłonności i pewnie popełniał ewidentnie plugawe uczynki, specjalnie się z tym wszystkim nie ukrywał. źródło: NKJP: Jerzy Pilch: Pilch, Polityka, 2004 |
2. ściek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | wstrętny |
Połączenia
- plugawa odzież; plugawe miejsce; plugawe podwórka, przedmieścia, wąsiki
- wyjątkowo plugawy
- bardzo, tak plugawy
Cytaty
Przodem szedł młody braciszek dominikańskiego zakonu, lśniący w słońcu białym habitem; za nim sześciu rosłych ludzi wiodło jakiś stwór nieszczęsny, skrępowany powrozami. Plugawa odzież, wygnojona, podarta, zwisała w łachmanach z grzbietu. źródło: NKJP: Zofia Kossak: Błogosławiona wina, 1953 |
|
To, co go otacza i kształtuje jego poczucie estetyczne, to krzywe chodniki, na których gromadzi się woda i błoto, plugawe podwórka z przeładowanymi śmietnikami, pomazane ściany domów, pokrzywione bramy, śmierdzące klatki schodowe i zdewastowane windy... źródło: NKJP: Ernest Skalski, Wacław Radziwinowicz: Rosja, Gazeta Wyborcza, 1998-11-06 |
|
Na próg więziennego sztabu wyszedł właśnie dyżurny - lejtnant z plugawymi wąsikami. źródło: NKJP: Aleksander Sołżenicyn: Krąg Pierwszy Tom 2, 1996 |
|
Ale Polska to także obraz zacofania polskich miast, aż po brzegi wypełnionych chorobami, naznaczonych nieludzko ciężką pracą zrozpaczonych i zbuntowanych, miast zohydzonych liszajami plugawych przedmieść, [...] źródło: NKJP: Jerzy Adamski: Świat jako niespełnienie albo Samobójstwo Don Juana, 2000 |