UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

brzdęknąć

brzdąknąć

Chronologizacja

2 połowa XVIII w., SL

Pochodzenie

Zob. brzęczeć

Wstawne -d- w temacie dla onomatopeicznego podkreślenia ostrości tonu (Bańk.)

1.a kluczami

Definicja

potrącając przedmioty lub uderzając w nie, wydobyć krótki, metaliczny, urwany dźwięk

Warianty

  • brzdąknąć

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Relacje znaczeniowe

synonimy:  brzęknąć

Połączenia

  • brzdęknąć filiżanką, kluczami, monetami

Cytaty

Brzdęknął szklaną stopką w jej kieliszek i posmakował likieru.

źródło: Internet: histeria.pl

Ogłoszenia wyników „bombowej” sesji dokonał osobiście prezes giełdy [...], a tradycyjne uderzenie w dzwon giełdowy zastąpiło brzdęknięcie widelca w szklaneczkę.

źródło: NKJP: Michał Kobosko; Tomasz Prusek: Bomba, Gazeta Wyborcza, 1994-11-24

- To jak? - zachęcająco brzdąknął kluczami. - No nie wiem... Po co mam jechać z tobą?

źródło: Internet: melodies-of-love.blogspot.com

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. brzdęknę
brzdękniemy
2 os. brzdękniesz
brzdękniecie
3 os. brzdęknie
brzdękną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. brzdęknąłem
+(e)m brzdęknął
brzdęknęłam
+(e)m brzdęknęła
brzdęknęłom
+(e)m brzdęknęło
brzdęknęliśmy
+(e)śmy brzdęknęli
brzdęknęłyśmy
+(e)śmy brzdęknęły
2 os. brzdęknąłeś
+(e)ś brzdęknął
brzdęknęłaś
+(e)ś brzdęknęła
brzdęknęłoś
+(e)ś brzdęknęło
brzdęknęliście
+(e)ście brzdęknęli
brzdęknęłyście
+(e)ście brzdęknęły
3 os. brzdęknął
brzdęknęła
brzdęknęło
brzdęknęli
brzdęknęły

bezosobnik: brzdęknięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. brzdęknijmy
2 os. brzdęknij
brzdęknijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. brzdęknąłbym
bym brzdęknął
brzdęknęłabym
bym brzdęknęła
brzdęknęłobym
bym brzdęknęło
brzdęknęlibyśmy
byśmy brzdęknęli
brzdęknęłybyśmy
byśmy brzdęknęły
2 os. brzdęknąłbyś
byś brzdęknął
brzdęknęłabyś
byś brzdęknęła
brzdęknęłobyś
byś brzdęknęło
brzdęknęlibyście
byście brzdęknęli
brzdęknęłybyście
byście brzdęknęły
3 os. brzdęknąłby
by brzdęknął
brzdęknęłaby
by brzdęknęła
brzdęknęłoby
by brzdęknęło
brzdęknęliby
by brzdęknęli
brzdęknęłyby
by brzdęknęły

bezosobnik: brzdęknięto by

bezokolicznik: brzdęknąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: brzdęknąwszy

gerundium: brzdęknięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. brzdęknięcie
brzdęknięcia
D. brzdęknięcia
brzdęknięć
C. brzdęknięciu
brzdęknięciom
B. brzdęknięcie
brzdęknięcia
N. brzdęknięciem
brzdęknięciami
Ms. brzdęknięciu
brzdęknięciach
W. brzdęknięcie
brzdęknięcia

odpowiednik aspektowy: brzdękać

Składnia

bez ograniczeń + brzdęknąć +
(CZYM) + (o CO | w CO)

1.b o kluczach

Definicja

wydać krótki, metaliczny, urwany dźwięk

Warianty

  • brzdąknąć

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Relacje znaczeniowe

synonimy:  brzęknąć

Połączenia

  • filiżanki, naczynia, monety, szklanki brzdęknęły

Cytaty

Mrok sieni rozrzedzała jedynie wąska smuga światła wpadająca zza niedomkniętych drzwi do kuchni. Brzdęknęły naczynia.

źródło: Internet: lubimyczytac.pl

[...] dwa kieliszki Państwa Młodych brzdęknęły o podłogę (więcej strat tego wieczoru już nie zanotowano), co było niechybnym znakiem oficjalnego rozpoczęcia weseliska!

źródło: Internet: polinow.pl

[...] potoczyło się parę drobnych kamieni. Większość z głuchym chlupnięciem wpadła w wodę, parę zaterkotało o deski pokładu. Jeden brzdąknął, odbił się od naramiennika rycerza Błękitnego.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Smoczy pazur, 2003

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. brzdęknę
brzdękniemy
2 os. brzdękniesz
brzdękniecie
3 os. brzdęknie
brzdękną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. brzdęknąłem
+(e)m brzdęknął
brzdęknęłam
+(e)m brzdęknęła
brzdęknęłom
+(e)m brzdęknęło
brzdęknęliśmy
+(e)śmy brzdęknęli
brzdęknęłyśmy
+(e)śmy brzdęknęły
2 os. brzdęknąłeś
+(e)ś brzdęknął
brzdęknęłaś
+(e)ś brzdęknęła
brzdęknęłoś
+(e)ś brzdęknęło
brzdęknęliście
+(e)ście brzdęknęli
brzdęknęłyście
+(e)ście brzdęknęły
3 os. brzdęknął
brzdęknęła
brzdęknęło
brzdęknęli
brzdęknęły

bezosobnik: brzdęknięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. brzdęknijmy
2 os. brzdęknij
brzdęknijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. brzdęknąłbym
bym brzdęknął
brzdęknęłabym
bym brzdęknęła
brzdęknęłobym
bym brzdęknęło
brzdęknęlibyśmy
byśmy brzdęknęli
brzdęknęłybyśmy
byśmy brzdęknęły
2 os. brzdęknąłbyś
byś brzdęknął
brzdęknęłabyś
byś brzdęknęła
brzdęknęłobyś
byś brzdęknęło
brzdęknęlibyście
byście brzdęknęli
brzdęknęłybyście
byście brzdęknęły
3 os. brzdęknąłby
by brzdęknął
brzdęknęłaby
by brzdęknęła
brzdęknęłoby
by brzdęknęło
brzdęknęliby
by brzdęknęli
brzdęknęłyby
by brzdęknęły

bezosobnik: brzdęknięto by

bezokolicznik: brzdęknąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: brzdęknąwszy

gerundium: brzdęknięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. brzdęknięcie
brzdęknięcia
D. brzdęknięcia
brzdęknięć
C. brzdęknięciu
brzdęknięciom
B. brzdęknięcie
brzdęknięcia
N. brzdęknięciem
brzdęknięciami
Ms. brzdęknięciu
brzdęknięciach
W. brzdęknięcie
brzdęknięcia

odpowiednik aspektowy: brzdękać

Składnia

bez ograniczeń + brzdęknąć +
(o CO)

2. na gitarze

Definicja

zagrać na instrumencie cicho lub niezbyt umiejętnie

Warianty

  • brzdąknąć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka muzyka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  brzęknąć

Połączenia

  • brzdęknąć na fortepianie, na gitarze

Cytaty

Kiedy starsi koledzy wychodzili na papierosa i zostawiali instrumenty, to ja w naturalny sposób sobie brzdęknąłem to na gitarze [...].

źródło: Internet: issuu.com

Nastrój był podniosły, ale perspektywa kopania rowu - w taki mróz - osłabiła entuzjazm. Żeby go podtrzymać, ktoś brzdąknął na fortepianie „Wojenko, wojenko...” tak nieudolnie, że brzmiało jak „Kotek na płotek” i ktoś inny ostentacyjnie zamknął wieko.

źródło: NKJP: Krystyna Uniechowska-Dembińska: Był pałac, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. brzdęknę
brzdękniemy
2 os. brzdękniesz
brzdękniecie
3 os. brzdęknie
brzdękną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. brzdęknąłem
+(e)m brzdęknął
brzdęknęłam
+(e)m brzdęknęła
brzdęknęłom
+(e)m brzdęknęło
brzdęknęliśmy
+(e)śmy brzdęknęli
brzdęknęłyśmy
+(e)śmy brzdęknęły
2 os. brzdęknąłeś
+(e)ś brzdęknął
brzdęknęłaś
+(e)ś brzdęknęła
brzdęknęłoś
+(e)ś brzdęknęło
brzdęknęliście
+(e)ście brzdęknęli
brzdęknęłyście
+(e)ście brzdęknęły
3 os. brzdęknął
brzdęknęła
brzdęknęło
brzdęknęli
brzdęknęły

bezosobnik: brzdęknięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. brzdęknijmy
2 os. brzdęknij
brzdęknijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. brzdęknąłbym
bym brzdęknął
brzdęknęłabym
bym brzdęknęła
brzdęknęłobym
bym brzdęknęło
brzdęknęlibyśmy
byśmy brzdęknęli
brzdęknęłybyśmy
byśmy brzdęknęły
2 os. brzdęknąłbyś
byś brzdęknął
brzdęknęłabyś
byś brzdęknęła
brzdęknęłobyś
byś brzdęknęło
brzdęknęlibyście
byście brzdęknęli
brzdęknęłybyście
byście brzdęknęły
3 os. brzdęknąłby
by brzdęknął
brzdęknęłaby
by brzdęknęła
brzdęknęłoby
by brzdęknęło
brzdęknęliby
by brzdęknęli
brzdęknęłyby
by brzdęknęły

bezosobnik: brzdęknięto by

bezokolicznik: brzdęknąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: brzdęknąwszy

gerundium: brzdęknięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. brzdęknięcie
brzdęknięcia
D. brzdęknięcia
brzdęknięć
C. brzdęknięciu
brzdęknięciom
B. brzdęknięcie
brzdęknięcia
N. brzdęknięciem
brzdęknięciami
Ms. brzdęknięciu
brzdęknięciach
W. brzdęknięcie
brzdęknięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: brzdęknięty

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. brzdęknięty
brzdęknięty
brzdęknięty
brzdęknięte
brzdęknięta
D. brzdękniętego
brzdękniętego
brzdękniętego
brzdękniętego
brzdękniętej
C. brzdękniętemu
brzdękniętemu
brzdękniętemu
brzdękniętemu
brzdękniętej
B. brzdękniętego
brzdękniętego
brzdęknięty
brzdęknięte
brzdękniętą
N. brzdękniętym
brzdękniętym
brzdękniętym
brzdękniętym
brzdękniętą
Ms. brzdękniętym
brzdękniętym
brzdękniętym
brzdękniętym
brzdękniętej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. brzdęknięci
brzdęknięci
brzdęknięte
brzdęknięte
D. brzdękniętych
brzdękniętych
brzdękniętych
brzdękniętych
C. brzdękniętym
brzdękniętym
brzdękniętym
brzdękniętym
B. brzdękniętych
brzdękniętych
brzdękniętych
brzdęknięte
N. brzdękniętymi
brzdękniętymi
brzdękniętymi
brzdękniętymi
Ms. brzdękniętych
brzdękniętych
brzdękniętych
brzdękniętych

odpowiednik aspektowy: brzdękać

Składnia

bez ograniczeń + brzdęknąć +
(CO) + (na CZYM)
Data ostatniej modyfikacji: 25.01.2023
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj