UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

frazeologia

Chronologizacja

1814, F. Bentkowski, "Historya literatury polskiej", Tom 1, books.google.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. frazeologia
frazeologie
D. frazeologii
frazeologii
neut
frazeologij
char
C. frazeologii
frazeologiom
B. frazeologię
frazeologie
N. frazeologią
frazeologiami
Ms. frazeologii
frazeologiach
W. frazeologio
frazeologie

Inne uwagi

Zwykle lp

Pochodzenie

p.-łac. phraseologia

z n.-gr. phraseología

1.a nauka

Definicja

jęz. 
dział językoznawstwa zajmujący się stałymi połączeniami wyrazów, funkcjonującymi w języku jako całość, których znaczenie nie wynika ze znaczeń poszczególnych elementów tych połączeń

Noty o użyciu

Używany jako termin językoznawczy i różnie definiowany w zależności od założeń teoretycznych danego opisu języka.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka działalność naukowa

Relacje znaczeniowe

synonimy:  idiomatyka

Cytaty

Choć logicznie biorąc, frazą może być pojedynczy składnik, np. tam, ku Polsce, albo, na odwrót, dowolnie rozbudowana struktura (tak jest pojmowana fraza np. we frazeologii [...]), to jednak na ogół rozumie się przez nią dwuczłonową konstrukcję składników, czyli prostą grupę składniową.

źródło: NKJP: Alicja Nagórko: Zarys gramatyki języka polskiego, 1996

Przedmiotem artykułu jest porównanie związków wyrazowych z komponentem byk, wół, krowa i cielę w języku polskim oraz bik, vol, krava i tele w języku słoweńskim, a więc frazeologia porównawcza.

źródło: Maria Wtorkowska: Porównanie polskich i słoweńskich frazeologizmów z komponentem wybranych zwierząt domowych (byka, wołu, krowy i cielęcia), Acta Universitatis Lodziensis, 2014 (yadda.icm.edu.pl)

1.b przedmiot nauki

Definicja

jęz. 
ogół stałych połączeń wyrazów, funkcjonujących w języku jako całość, których znaczenie nie wynika ze znaczeń poszczególnych elementów tych połączeń

Noty o użyciu

Używany jako termin językoznawczy i różnie definiowany w zależności od założeń teoretycznych danego opisu języka.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język

Relacje znaczeniowe

synonimy:  idiomatyka

Połączenia

  • polska frazeologia
  • frazeologia języka polskiego
  • frazeologia i gramatyka, frazeologia i leksyka, frazeologia i słownictwo
  • używać frazeologii
  • posługiwać się frazeologią jakąś

Cytaty

Frazeologia polska składa się przede wszystkim ze stałych związków frazeologicznych (frazeologizmów), które przybierają przenośne znaczenie.

źródło: NKJP: Katarzyna Żelazek: Kucyk trojański, Dziennik Bałtycki, 2011

Przedmiotem naszego opracowania jest słownictwo i frazeologia Psałterza krakowskiego.

źródło: NKJP: Ewa Woźniak: Słownictwo i frazeologia Psałterza Krakowskiego (1532) na tle ówczesnych przekładów biblijnych, 2002

„Słownik polszczyzny potocznej” przynosi nam obraz takiego świata, odzwierciedlający antropocentryczną strukturę słownictwa i frazeologii potocznej, wprowadza nas w świat rządzący się swoistymi prawami, preferujący określone wartości.

źródło: NKJP: Jan Miodek: Jan Miodek o nowym słowniku potocznej polszczyzny, Gazeta Wyborcza, 1996-02-13

Zarówno we własnych komentarzach, jak i w streszczeniach przytaczanych dokumentów staram się jednak zachować osiemnastowieczną frazeologię, dążąc [...] do wiernego oddania stylu i sformułowań używanych w ówczesnej korespondencji.

źródło: NKJP: Zbigniew Anusik: Dyplomacja szwedzka wobec kryzysu monarchii we Francji w latach 1787-1792, 2000

2. frazesy

Definicja

pejorat. 
ogół wypowiedzi o określonym charakterze

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język

Połączenia

  • pusta; antykomunistyczna, demokratyczna, ideologiczna, komunistyczna, patriotyczna, populistyczna, rewolucyjna, nacjonalistyczna, narodowa, socjalistyczna, wolnościowa frazeologia

Cytaty

Zerwany został dialog z władzami palestyńskimi, a saudyjskie propozycje zakończenia konfliktu zbyte zostały pustą frazeologią.

źródło: NKJP: Roman Frister: Jak wyprzęgnąć tego konia?, Polityka, 2007-05-19

Przykro jest słuchać, gdy pisarz tej miary wpada w tego rodzaju pompatyczną frazeologię.

źródło: NKJP: Józef Czapski: Patrząc, 1996

Najwyższy czas zmienić poetykę - pustosłowie i nadętą frazeologię o krainie miodem i mlekiem płynącej zamienić na konkretne działania.

źródło: NKJP: Przyszłość w Łomży i Pile, Dziennik Polski, 2001-03-05

Data ostatniej modyfikacji: 16.10.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj