UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

period

Chronologizacja

1638, Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. period
periody
D. periodu
periodów
C. periodowi
periodom
B. period
periody
N. periodem
periodami
Ms. periodzie
periodach
W. periodzie
periody

Pochodzenie

łac. periodus 'okres'

z gr. períodos 'obchodzenie; okrężna droga; obieg, cykl, okres'

1. historyczny

Definicja

książk. 
wyodrębniony etap w trwaniu lub rozwoju czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu kalendarz i miary czasu

Relacje znaczeniowe

synonimy:  okres

Cytaty

Gdy nastał obowiązek czytania transliterowanych tekstów, ich analizowania i wreszcie rozumienia, to mi się wydało stokroć ciekawsze niż periody historycznoliterackie.

źródło: NKJP: Paweł Jasica, Roman Mazurkiewicz (rozmawiali): Trzecie źródło, Dziennik Polski, 2005-04-23

2. drgań

Definicja

książk. 
czas trwania jednej, powtarzającej się fazy jakiegoś procesu cyklicznego

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Relacje znaczeniowe

synonimy:  okres

Cytaty

Stosunkowo niedawno, w perspektywie dziejów Ziemi, mieliśmy okres zlodowacenia. Niestety, zdaniem niezależnych naukowców on powróci. Oczywiście nieszczęsny dwutlenek węgla podwyższa nieznacznie temperaturę w czasie periodu cieplejszego, ale nie ma znaczącego wpływu na przebieg cyklu.

źródło: NKJP: W.Hagedorny: Szast–prast: Efekt cieplarniany czy biznesowy?, Tygodnik Ciechanowski, 2007-12-19

W czasie przeglądania wyników Alex nie podejrzewał w odkrytym ciele kosmicznym niczego szczególnego, a jego milisekundowy period drgań włożył na karb istnienia blisko pulsara jego gwiezdnego współtowarzysza charakterystycznego dla systemu podwójnego gwiazd.

źródło: Internet: wszechswiat.ptpk.org/archiwum/wszechswiat

Składnia

bez ograniczeń + period +
CZEGO
bez ograniczeń + period +
JAKI

3. u kobiet

Definicja

fizjol. 
miesiączka

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka płeć

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ciota, ciotka, menstruacja, miesiączka, okres

Cytaty

Właśnie czuję, że mam period - rozkosznie stwierdziła młodsza z dziewczyn. Bezpośredniość, z jaką Amerykanie rozmawiali o hemoroidach, miesiączkach i zatwardzeniu, była na początku szokująca dla Marty.

źródło: NKJP: Kazimierz Kaz Ostaszewicz: Południowy wiatr Arizony, 2006

- Na dzień przed naszym ślubem weszła do mnie wieczorem z kalendarzem w ręce i, wyobraź sobie, ołówkiem wskazywała daty, dni płodne i niepłodne, uzależnienie od periodu, jak nazywała menstruację.

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Fausta, 2010

4. rozbudowane zdanie

Definicja

jęz.  lit. 
wieloczłonowe zdanie stanowiące całość pod względem znaczeniowym, intonacyjnym i retorycznym, złożone z poprzednika i następnika

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język

Relacje znaczeniowe

synonimy:  okres

Cytaty

W ogóle spójniki, zaimki i przymiotniki, które określają okoliczności zdarzeń i własności rzeczy, powinny, zdaniem Potockiego, oszczędnie być stosowane w periodzie, aby nie zaciemniać jego semantycznej wyrazistości.

źródło: Internet: Roman Magryś: Retoryka polska w dobie Oświecenia, 1998

Wieloczłonowe, rozbudowane periody we wstępie i zakończeniu zostają zrównoważone i dopełnione krótkimi okresami w korpusie przemowy.

źródło: Internet: lingvaria.polonistyka.uj.edu.pl

Przeczytałem kilka periodów onego rozdziału i to odkrycie wzbudziło we mnie ciekawość szukania reszty.

źródło: NKJP: Zbigniew Goliński: Krasicki, 2002

5. w skokach narciarskich

Definicja

sport. 
jeden z kilku następujących po sobie okresów, na które został podzielony dany sezon Pucharu Świata lub Pucharu Kontynentalnego w skokach narciarskich

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport dyscypliny, imprezy i rozgrywki sportowe

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  okres

Cytaty

Międzynarodowa Federacja Narciarska, po aktualizacji światowej listy rankingowej, podała ilu skoczków z danego kraju będzie mogło startować w Pucharze Świata i w Pucharze Kontynentalnym w drugim periodzie nadchodzącego sezonu.

źródło: NKJP: (mik): Puchar Świata w Rosji?, Trybuna Śląska, 2004-10-06

Do zakończenia III periodu, po którym ustala się liczebność ekip, zostały jeszcze trzy konkursy indywidualne.

źródło: NKJP: Wojciech Koerber: Cztery skocznie, jeden bohater, Słowo Polskie. Gazeta Wrocławska, 2004-01-04

Konkursami w Engelbergu zakończył się drugi period rywalizacji skoczków. Zmiany uległy tzw. kwoty startowe. Polska, niestety straciła z 6 do 4 zawodników kwotę startową w kolejnym periodzie.

źródło: NKJP: Grzegorz Sergot: Skoki narciarskie: Startuje 58. Turniej Czterech Skoczni, Gazeta Pomorska, 2009-12-27

Składnia

bez ograniczeń + period +
KTÓRY
Data ostatniej modyfikacji: 08.04.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj