Chronologizacja
Pochodzenie
ros. latopis 'kronika'
Złożenie o pierwszym członie lato- (zob. lato ) i pisać , kalka z gr. chrono-gráfos, w pol. od XVI w. za pośrednictwem st.rus..
1. kronika
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | chronograf, dziejopis, kronika |
Cytaty
|
Ciekawy jest latopis z tamtego okresu, który opowiadał o [...] próbie uporządkowania bóstw, a także o składaniu ofiar z ludzi. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Już w 1055 w jednym z latopisów jako metropolita kijowski jest wymieniany grecki duchowny Efrem. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Podhorce były starym grodziskiem, noszącym początkowo nazwę Pleśnisko i po raz pierwszy zostały odnotowane w ruskim latopisie w 1118 roku oraz w sławnym poemacie Słowo o wyprawie Igora. źródło: NKJP: Stanisław Sławomir Nicieja: Twierdze kresowe Rzeczypospolitej, 2006 |
|
|
Ucieczka Hardrady najprawdopodobniej wiązała się z pierwszym od 971 roku najazdem Rusów na Konstantynopol. Ich wyprawa z 1043 roku, na czele której stał najstarszy syn Jarosława Mądrego, książę nowogrodzki Włodzimierz, zakończyła się klęską [...]. Latopisy milczą o przyczynie najazdu. źródło: NKJP: Dariusz Piwowarczyk: Słynni rycerze Europy. Rycerze Chrystusa, 207 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | latopis |
latopisy |
|
| D. | latopisu |
latopisów |
|
| C. | latopisowi |
latopisom |
|
| B. | latopis |
latopisy |
|
| N. | latopisem |
latopisami |
|
| Ms. | latopisie |
latopisach |
|
| W. | latopisie |
latopisy |
2. kronikarz
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | chronograf, dziejopis |
Cytaty
|
[...] pod datą 1065 latopis odnotowuje pojawienie się komety [...]. W rzeczy samej kometa pojawiła się rok później, w kwietniu 1066, lecz dla latopisa ważniejsze było, by data zdarzenia odpowiadała zdradzie kniazia Wsiesława, który z poganami na Ruś napadł. źródło: NKJP: Mariusz Wilk: Wilczy notes, 2007 |
|
|
Bezsilny i napiętnowany Piotr schronił się na Rusi. Jeden z latopisów, nie bez satysfakcji, odnotował ten niespodziewany obrót koła fortuny i dopatrywał się w nim Boskiej sprawiedliwości. źródło: NKJP: Dariusz Piwowarczyk: Słynni rycerze Europy: Rycerze w służbie dam i dworu, 2009 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | latopis |
latopisowie |
ndepr |
| latopisy |
depr | ||
| D. | latopisa |
latopisów |
|
| C. | latopisowi |
latopisom |
|
| B. | latopisa |
latopisów |
|
| N. | latopisem |
latopisami |
|
| Ms. | latopisie |
latopisach |
|
| W. | latopisie |
latopisowie |
ndepr |
| latopisy |
depr |