UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

marnieć

Chronologizacja

1693, SL

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	marnieję	marniejemy
2 os.	marniejesz	marniejecie
3 os.	marnieje	marnieją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	marniałem +(e)m marniał	marniałam +(e)m marniała	marniałom +(e)m marniało	marnieliśmy +(e)śmy marnieli	marniałyśmy +(e)śmy marniały
2 os.	marniałeś +(e)ś marniał	marniałaś +(e)ś marniała	marniałoś +(e)ś marniało	marnieliście +(e)ście marnieli	marniałyście +(e)ście marniały
3 os.	marniał	marniała	marniało	marnieli	marniały

bezosobnik: marniano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę marniał będę marnieć	będę marniała będę marnieć	będę marniało będę marnieć	będziemy marnieli będziemy marnieć	będziemy marniały będziemy marnieć
2 os.	będziesz marniał będziesz marnieć	będziesz marniała będziesz marnieć	będziesz marniało będziesz marnieć	będziecie marnieli będziecie marnieć	będziecie marniały będziecie marnieć
3 os.	będzie marniał będzie marnieć	będzie marniała będzie marnieć	będzie marniało będzie marnieć	będą marnieli będą marnieć	będą marniały będą marnieć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		marniejmy
2 os.	marniej	marniejcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	marniałbym bym marniał	marniałabym bym marniała	marniałobym bym marniało	marnielibyśmy byśmy marnieli	marniałybyśmy byśmy marniały
2 os.	marniałbyś byś marniał	marniałabyś byś marniała	marniałobyś byś marniało	marnielibyście byście marnieli	marniałybyście byście marniały
3 os.	marniałby by marniał	marniałaby by marniała	marniałoby by marniało	marnieliby by marnieli	marniałyby by marniały

bezosobnik: marniano by

bezokolicznik: marnieć

imiesłów przysłówkowy współczesny: marniejąc

gerundium: marnienie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	marnienie	marnienia
D.	marnienia	marnień
C.	marnieniu	marnieniom
B.	marnienie	marnienia
N.	marnieniem	marnieniami
Ms.	marnieniu	marnieniach
W.	marnienie	marnienia

imiesłów przymiotnikowy czynny: marniejący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	marniejący	marniejący	marniejący	marniejące	marniejąca
D.	marniejącego	marniejącego	marniejącego	marniejącego	marniejącej
C.	marniejącemu	marniejącemu	marniejącemu	marniejącemu	marniejącej
B.	marniejącego	marniejącego	marniejący	marniejące	marniejącą
N.	marniejącym	marniejącym	marniejącym	marniejącym	marniejącą
Ms.	marniejącym	marniejącym	marniejącym	marniejącym	marniejącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	marniejący	marniejący	marniejące	marniejące
D.	marniejących	marniejących	marniejących	marniejących
C.	marniejącym	marniejącym	marniejącym	marniejącym
B.	marniejących	marniejących	marniejących	marniejące
N.	marniejącymi	marniejącymi	marniejącymi	marniejącymi
Ms.	marniejących	marniejących	marniejących	marniejących

odpowiednik aspektowy: zmarnieć

Pochodzenie

Zob. marny

1. o człowieku

Definicja

tracić zdrowie fizyczne lub psychiczne z powodu niesprzyjających warunków życia bądź niepomyślnych wydarzeń

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

Połączenia

chłopak, człowiek marnieje
marnieć szybko; w oczach; z dnia na dzień
zaczynać marnieć
chudnąć i marnieć

Cytaty

	Niepostrzeżenie ojczym Gierka - Antoni Janos - zapadł we Francji na trudno wówczas uleczalną gruźlicę. Dla cierpiących na tę chorobę praca pod ziemią, a szczególnie w kopalni potasu, równała się w zasadzie wyrokowi śmierci. [...] Ponieważ nie stać go było na życie bez pracy i to do tego nie w kopalni, dosłownie marniał w oczach... źródło: NKJP: Janusz Rolicki: Edward Gierek : życie i narodziny legendy, 2002
	Gdy dziecko marnieje, zapychane kartoflami i bite przez tatę w domu, na bok idą literki. Ale to literki, nauka są jedyną szansą wyrwania dzieci z gett biedy. Jedyną prawdziwą. Tylko wykształcenie jest dla nich kołem ratunkowym. źródło: NKJP: Bieda ma twarz dziecka, Polityka 2005
	Prym wiodą samice. [...] Przejęły władzę nad samcami. [...] Dominacja psychiczna powoduje, że drugi osobnik marnieje. Staje się cherlawy. Tak izolowany przez stado, że nie ma szans na przeżycie, jest zestresowany, a stres źle wpływa na zwierzęta. źródło: NKJP: Kazimierz Netka: Dzik pantoflarz, Dziennik Bałtycki, 1998-09-18
	Od kilku dni [...] obserwowała, jak na balkonie sąsiedniej kamienicy marniały dwa psy, wilczury. [...] Psy wyglądają na zmęczone, nie mają wody, ani jedzenia. źródło: NKJP: Umęczone psy, Dziennik Polski, 2003-09-01

2. o roślinie

Definicja

gnić lub niszczeć częściowo bądź w całości pod wpływem jakichś niekorzystnych czynników

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Połączenia

kwiat, roślina marnieje
marnieć w słońcu
marnieć szybko
zaczynać marnieć

Cytaty

Prawdą jest, że zawsze, jeśli w doniczce jest zbyt sucho, to kwiaty w niej marnieją. Natomiast nie jest prawdą, że w każdym przypadku, jeśli kwiaty marnieją, to w doniczce jest sucho, bo mogą marnieć i od nadmiaru wilgoci

źródło: NKJP: Zygmunt Ziembiński: Logika praktyczna,1958

W jej ogrodzie nie brakuje różnych gatunków bylin, a także trawników, w których stoją lampy japońskie, jest miejsce na grill, ale niestety rosnące na końcu ogrodu brzozy zaczynają marnieć.

źródło: NKJP: (BL): Zielono i kwiatowo, Dziennik Zachodni, 2001-10-04

Podczas pory suchej drzewa i trawy marniały w słońcu, nie dawały partyzantom schronienia.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Nocni wędrowcy, 2009

3. o budynku

Definicja

tracić na wartości i świetności w wyniku niszczenia lub czyjegoś zaniedbania

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

synonimy:

niszczeć

Połączenia

budynek, obiekt, zabytek, zamek marnieje

Cytaty

	Pałac w Bożkowie od wielu już lat stoi pusty, jest nieogrzewany i marnieje. źródło: NKJP: (PIEL): Pałac z przeceny, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2005-04-12
	Dużo lepiej prezentują się oczywiście te obiekty, które są użytkowane. Ich mieszkańcy dbają o nie i starają się, by były piękne. Te, które stoją opustoszałe, niszczą się i marnieją. źródło: NKJP: W zabytkowych murach, Dziennik Bałtycki, 2000-08-23
	Biurowiec oddaliśmy gminie bezpłatnie, żeby nie marniał. źródło: NKJP: STK: Uratowali swój zakład, Gazeta Poznańska, 2003-01-23
	„Sapiehówka”, w której urządzono mieszkania komunalne, marniała przez dziesięciolecia, aż do ubiegłego roku, kiedy to, po wyprowadzeniu lokatorów, zrujnowana kamienica wystawiona została na sprzedaż. źródło: NKJP: Po pół wieku, Dziennik Polski, 2001-05-17
	To tutaj wznosiły się poniemieckie kamienice, kolejarskie domy z czerwonej cegły oraz marniały resztki gospodarskich zabudowań - jakiś warsztat stolarski, być może dawna stajnia, przekrzywiony budynek kuźni z dziurawym dachem. źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Czwarte niebo, 2003

4. na wartości

Definicja

tracić w jakichś okolicznościach swoją rangę lub wartość

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Cytaty

[...] nieuchronnie marnieją autorytety, przetwarzane w naszych dyskusjach w strażników ideologicznej czystości różnych wersji zamkniętych pamięci.

źródło: NKJP: Marek Beylin: Wrogowie, prawi i zdradzeni, Gazeta Wyborcza, 1996-10-12

Cywilizacja koszmarniała, kultura marniała, a doskonałość (w czymkolwiek, nie tylko w moralności) stawała się coraz rzadsza.

źródło: NKJP: Helena Zaworska: Wielki poeta Tadeusz Różewicz kończy dziś 75 lat, Gazeta Wyborcza, 1996-10-09

Data ostatniej modyfikacji: 07.11.2020