UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

tunel

Chronologizacja

1835, Zbiór pism różnych autorów wydawany przez Ludwika Zielińskiego, books.google.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. tunel
tunele
D. tunelu
tuneli
rzadziej tunelów
C. tunelowi
tunelom
B. tunel
tunele
N. tunelem
tunelami
Ms. tunelu
tunelach
W. tunelu
tunele

Pochodzenie

ang. tunnel

1. drogowy

Definicja

długi korytarz wykonany pod powierzchnią ziemi lub pod wodą albo w skale po to, żeby można było przejechać lub przejść z jednej strony jakiejś przeszkody na drugą

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

Połączenia

  • 12-kilometrowy, 15-metrowy; betonowy, żelbetonowy; alpejski, paryski...; najdłuższy, podziemny, wąski tunel; tunel dojazdowy, drogowy, górski, komunikacyjny, samochodowy, tramwajowy
  • tunel alejki, ulicy; kolei, metra
  • tunel dla rowerów, dla samochodu, dla tramwaju
  • tunel pod aleją Grzecznarowskiego; pod dnem morza, pod dwupasmówką, pod górą, pod jezdnią, pod kanałem (La Manche), pod lodowcem, pod masywem Gran Sasso, pod mostem Alma, pod parkiem, pod Pirenejami, pod przejazdem kolejowym, pod Przełęczą Łupkowską..., pod rondem (Grunwaldzkim, Mogilskim...), pod rzeką (Hudson, Świną...), pod skrzyżowaniem, pod Tatrami, pod torami, pod torowiskiem, pod wiaduktem; pod dworcem PKP, Głównym
  • tunel na alei na drodze, na trasie; tunel przy dworcu; tunel w górach, w lodowcu, w masywie Kitzsteinhorn, w nasypie kolejowym, w śniegu
  • tunel i estakada, tunel i kanał, tunel i most; tunele i wiadukty
  • budowa, modernizacja, remont; izolacja, strop, wentylacja tunelu
  • jazda, przejazd, wędrówka tunelem
  • dojazd, wjazd, wlot zjazd do tunelu; wyjazd, wyjście z tunelu
  • przejazd przez tunel; wjazd w tunel
  • dach, płyty nad tunelem
  • jazda, postój, ruch; katastrofa, pożar, wypadek; metro; kamera w tunelu
  • budować, wydrążyć, wykonać wykopać, zbudować; ominąć/omijać; otworzyć/otwierać tunel; wiercić tunele
  • jeździć, kursować, pojechać, przejechać/przejeżdżać, tunelem
  • wchodzić/wejść, wjechać/wjeżdżać, zejść do tunelu; wyjechać/wyjeżdżać z tunelu
  • przejeżdżać przez tunel; skręcić, wjechać/wjeżdżać w tunel
  • jechać w tunelu

Cytaty

Och – zadumał się pan Jurek, przechodząc przez wąski tunel pod wiaduktem kolejowym – co za wspaniałe, tajemnicze miejsce [...].

źródło: NKJP: Sławomir Shuty: Cukier w normie z ekstrabonusem, 2005

Przejście tunelem od strony ulicy Czarnowskiej jest ciemne.

źródło: NKJP: Katarzyna Kupczyk: Przystanki bałaganu, 2006, prasa

Czy przed wjazdem do tunelu kolejowego palił się znak zakazu wjazdu? – zapytał jeden z wartowników [...]

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Festung Breslau, 2006

Szwajcarzy chcą wydrążyć tunel gigant pod Alpami.

źródło: NKJP: Margaret Studer: Szwajcarzy chcą wydrążyć tunel gigant pod Alpami, The Wall Street Journal Europe nr 2 dodatek do Gazety Wyborczej, 1994-03-21

Bardzo wiele kontrowersji budzi zapis dotyczący opłat za korzystanie z urządzeń mostowych, tuneli i wiaduktów.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 19.07.2000

2. na stadionie

Definicja

kryte przejście o wydłużonym kształcie, łączące dwa pomieszczenia lub pomieszczenie z otwartą przestrzenią

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo części budowli

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  przejście

Połączenia

  • ciasny, ciemny, wysoki; dworcowy, podwodny, podziemny, szklany tunel; brudne, przemysłowe tunele
  • tunel bramy, dworca, stacji, lasu
  • tunel bez światła, bez wyjścia; tunel dla biegaczy, dla turystów, dla wojsk, dla zawodników; dla wózków bagażowych; tunel do dworca, do kanału, do szatni; tunel z blachy, z desek, z drzew
  • tunel pod linią kolejową, pod koroną stadionu, pod lotniskiem, pod peronem, pod stacją kolejki
  • przejście tunelem
  • wejście, wlot; dostęp, drzwi do tunelu
  • przekopać tunel; sklepienie tunelu
  • iść, przechodzić, przejść tunelem
  • wybiec, wyjść z tunelu
  • przejść pod tunelem
  • przebywać w tunelu

Cytaty

Natychmiast zaproponowali, by wybudować dodatkowo podwodny szklany tunel prowadzący do orła i kolejkę górską, z której można by oglądać wynurzonego ptaka.

źródło: NKJP: Wioletta Gnacikowska: Widziałem orła cień, Magazyn nr 38 dodatek do Gazety Wyborczej nr 219, 1998-09-18

[...] otwarcie drzwi do tunelu nie jest możliwe, gdy otwarta jest brama wjazdowa. Gdy przez przejście przechodzą oskarżeni, nikt nie może wejść na teren więzienia.

źródło: NKJP: Twierdza, Dziennik Polski, 2003-03-13

Kiedy po meczu Polacy przechodzili tunelem do szatni, głośno rozmawiali ze sobą, cieszyli się.

źródło: NKJP: Robert Błoński, Dariusz Wołowski: Polska - Turcja 1:0, Gazeta Wyborcza, 1992-09-24

3. w uchu

Definicja

celowo wykonany otwór w płatku ucha (albo w innym miejscu ciała), po to, aby umieścić w nim jakąś ozdobę

Noty o użyciu

Używane także w odniesieniu do ozdób wkładanych w te otwory.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Pielęgnacja ciała czynności związane z pielęgnacją ciała i ich efekty

Połączenia

  • tunel w uchu

Cytaty

Chciałam sobie przyciemnić włosy – źle, bo na farbowanie mam jeszcze czas. Chciałam tatuaż – będę wyglądała jak kryminalistka. Teraz chcę zrobić sobie tunele w uszach – będą się wstydzić córki, która jest nieodpowiedzialną dziwaczką.

źródło: Internet: papilot.pl

Mój chłopiec ma tunele 16 mm, tunel w przegrodzie nosowej 6 mm, tunelik w języku 3 mm dodatkowo dwa kolczyki na końcach języka, w sutku, w brodzie i 2 w wardze[...]

źródło: Internet: forum.andegrand.pl

Frazeologizmy

światełko w tunelu
światło w tunelu
tunel aerodynamiczny
tunel foliowy
tunel ogrodniczy
Data ostatniej modyfikacji: 28.10.2023
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj