Chronologizacja
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | toporny |
toporny |
toporny |
toporne |
toporna |
D. | topornego |
topornego |
topornego |
topornego |
topornej |
C. | topornemu |
topornemu |
topornemu |
topornemu |
topornej |
B. | topornego |
topornego |
toporny |
toporne |
toporną |
N. | topornym |
topornym |
topornym |
topornym |
toporną |
Ms. | topornym |
topornym |
topornym |
topornym |
topornej |
W. | toporny |
toporny |
toporny |
toporne |
toporna |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | toporni |
toporni |
toporne |
toporne |
D. | topornych |
topornych |
topornych |
topornych |
C. | topornym |
topornym |
topornym |
topornym |
B. | topornych |
topornych |
topornych |
toporne |
N. | topornymi |
topornymi |
topornymi |
topornymi |
Ms. | topornych |
topornych |
topornych |
topornych |
W. | toporni |
toporni |
toporne |
toporne |
Stopień wyższy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | toporniejszy |
toporniejszy |
toporniejszy |
toporniejsze |
toporniejsza |
D. | toporniejszego |
toporniejszego |
toporniejszego |
toporniejszego |
toporniejszej |
C. | toporniejszemu |
toporniejszemu |
toporniejszemu |
toporniejszemu |
toporniejszej |
B. | toporniejszego |
toporniejszego |
toporniejszy |
toporniejsze |
toporniejszą |
N. | toporniejszym |
toporniejszym |
toporniejszym |
toporniejszym |
toporniejszą |
Ms. | toporniejszym |
toporniejszym |
toporniejszym |
toporniejszym |
toporniejszej |
W. | toporniejszy |
toporniejszy |
toporniejszy |
toporniejsze |
toporniejsza |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | toporniejsi |
toporniejsi |
toporniejsze |
toporniejsze |
D. | toporniejszych |
toporniejszych |
toporniejszych |
toporniejszych |
C. | toporniejszym |
toporniejszym |
toporniejszym |
toporniejszym |
B. | toporniejszych |
toporniejszych |
toporniejszych |
toporniejsze |
N. | toporniejszymi |
toporniejszymi |
toporniejszymi |
toporniejszymi |
Ms. | toporniejszych |
toporniejszych |
toporniejszych |
toporniejszych |
W. | toporniejsi |
toporniejsi |
toporniejsze |
toporniejsze |
Pochodzenie
Zob. topór . Rozwój znaczenia przymiotnika: 'wykonany toporem, z grubsza ociosany' > 'niezgrabny, niezręczny; sztywny'
1. człowiek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Cytaty
Trochę ociężały, toporny w ruchach i skąpy w wypowiedziach generał rezerwy cieszy się nieustającym poparciem społeczeństwa. źródło: NKJP: Roman Frister: Arafat słucha ulicy, Polityka, 2001-12-15 |
|
Jako defensywny pomocnik: toporny. W środku obrony spisywał się dużo lepiej. źródło: NKJP: Rafał Romaniuk: Futbol totalnie nieskuteczny, Dziennik Zachodni, 2010-05-31 |
|
Kiedy stanął przed komisją, ujrzeliśmy wysokiego, topornego młodzieńca, z grzywką typu Piast Kołodziej, niebieskimi oczami i wielkimi spracowanymi rękami, z czarnymi obwódkami wokół paznokci. źródło: NKJP: Jolanta Ciosek: Trafiał w nerw naszych czasów, Dziennik Polski, 2008-04-15 |
|
[...] w wielu meczach wiodącą rolę odgrywają Europejczycy, oni imponują wyszkoleniem technicznym, sprytem, finezją, czego czasem tak bardzo brakuje dobrze wyszkolonym, ale trochę topornym graczom Kanady i USA. źródło: NKJP: Europa górą!, Dziennik Polski, 2000-05-16 |
|
Dla ludzi topornych inteligentni są skomplikowani [...]. Trzeba wtedy więcej czasu na zrozumienie drugiego człowieka. źródło: NKJP: Internet |
2. pomnik
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Połączenia
- toporny wygląd
- bardzo, dość, dosyć, nieco, trochę, wyjątkowo, zbyt toporny
- toporny i ciężki; duży i toporny
- coś jest toporne
- w sposób toporny
Cytaty
Dziś rano miałem niewątpliwą przyjemność być wożonym przez młodą blondynkę, która to prowadziła przegubowego Ikarusa [...], dobrze jej szło chociaż pojazd dosyć toporny i wiekowy oraz niemałych gabarytów. źródło: NKJP: Internet |
|
[...] toporna krata potrafi solidnie oszpecić każdy blok, nawet ten o tradycyjnym kształcie pudełka od zapałek. źródło: NKJP: ajg: Nie stawiaj płotu na balkonie!, Wieczór Trójmiasta, 1999-10-28 |
|
Żeliwne, toporne grzejniki straszące ciężarem i chropowatością znikają ze ścian. Ich miejsce zajmują lżejsze, bardziej wydajne oraz miłe dla oka grzejniki kompaktowe. źródło: NKJP: Paweł Zielewski: Ciepło, cieplej, najcieplej, Gazeta Wyborcza, 1996-09-18 |
|
Schody wiodące na pierwsze piętro były toporne i brzydkie. źródło: NKJP: Piotr Zaremba: Plama na suficie, 2004 |
|
Do tak zmodernizowanej drogi nie pasuje obecne toporne oświetlenie, aż prosi się jego wymiana na nowe, stylowe, z czasów świetności uzdrowiska. źródło: NKJP: (RMR): Kostka zamiast asfaltu, Dziennik Polski, 2008-09-22 |
|
Dalej na północ leżą Mieszkowice z dobrze zachowanymi murami [...], gotyckim kościołem, Wieżą Prochową i topornym pomnikiem Mieszka I, rzekomego założyciela miasta, postawionym na cokole wcześniejszego pomnika jakiegoś pruskiego prominenta. źródło: NKJP: Marek Henzler: Wyprawy z krzyżem, Polityka, 2009-08-22 |
3. styl
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Połączenia
- toporny język, styl
- toporny i prymitywny
Cytaty
Krytycy zarzucali reprezentacji brak polotu i nieefektowny, toporny styl gry. źródło: NKJP: Internet |
|
Chwilę przyglądałem się mojemu współtowarzyszowi podróży. Kogoś mi przypominał,[...]. Jednak ze względu na mój toporny francuski, nie odważyłem się zagadnąć i wybadać, kim jest mój tajemniczy sąsiad. źródło: NKJP: Internet |
|
A film jako taki do połowy jest bardzo dobry, potem przysiada i pod koniec byłby naprawdę wzruszający, gdyby nie zabijał topornym belferskim dydaktyzmem. źródło: NKJP: Internet |
|
A uwagi, [...] że nasi piłkarze mają siły na 70 minut, że trudność sprawia rozegranie najprostszego schematu, że gramy futbol toporny, by nie powiedzieć prymitywny, są tylko wymysłami frustratów. źródło: NKJP: Maciejn Lehmann: Stara, zdarta płyta, Gazeta Poznańska, 2004-09-10 |
|
X zaczynał w 1991 r. z kapitałem 100 tys. dolarów. W ciągu czterech lat wyrósł na największego integratora sieci komputerowych w Polsce. Nazwa branży jest dość toporna, ale perspektywy wielce obiecujące. źródło: NKJP: Paweł Wujec: ComputerLand Poland, Gazeta Wyborcza, 1995-05-23 |