UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

grabieć

Chronologizacja

1808, SL

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. grabieję
grabiejemy
2 os. grabiejesz
grabiejecie
3 os. grabieje
grabieją

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. grabiałem
+(e)m grabiał
grabiałam
+(e)m grabiała
grabiałom
+(e)m grabiało
grabieliśmy
+(e)śmy grabieli
grabiałyśmy
+(e)śmy grabiały
2 os. grabiałeś
+(e)ś grabiał
grabiałaś
+(e)ś grabiała
grabiałoś
+(e)ś grabiało
grabieliście
+(e)ście grabieli
grabiałyście
+(e)ście grabiały
3 os. grabiał
grabiała
grabiało
grabieli
grabiały

bezosobnik: grabiano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę grabiał
będę grabieć
będę grabiała
będę grabieć
będę grabiało
będę grabieć
będziemy grabieli
będziemy grabieć
będziemy grabiały
będziemy grabieć
2 os. będziesz grabiał
będziesz grabieć
będziesz grabiała
będziesz grabieć
będziesz grabiało
będziesz grabieć
będziecie grabieli
będziecie grabieć
będziecie grabiały
będziecie grabieć
3 os. będzie grabiał
będzie grabieć
będzie grabiała
będzie grabieć
będzie grabiało
będzie grabieć
będą grabieli
będą grabieć
będą grabiały
będą grabieć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. grabiejmy
2 os. grabiej
grabiejcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. grabiałbym
bym grabiał
grabiałabym
bym grabiała
grabiałobym
bym grabiało
grabielibyśmy
byśmy grabieli
grabiałybyśmy
byśmy grabiały
2 os. grabiałbyś
byś grabiał
grabiałabyś
byś grabiała
grabiałobyś
byś grabiało
grabielibyście
byście grabieli
grabiałybyście
byście grabiały
3 os. grabiałby
by grabiał
grabiałaby
by grabiała
grabiałoby
by grabiało
grabieliby
by grabieli
grabiałyby
by grabiały

bezosobnik: grabiano by

bezokolicznik: grabieć

imiesłów przysłówkowy współczesny: grabiejąc

gerundium: grabienie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. grabienie
grabienia
D. grabienia
grabień
C. grabieniu
grabieniom
B. grabienie
grabienia
N. grabieniem
grabieniami
Ms. grabieniu
grabieniach
W. grabienie
grabienia

imiesłów przymiotnikowy czynny: grabiejący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. grabiejący
grabiejący
grabiejący
grabiejące
grabiejąca
D. grabiejącego
grabiejącego
grabiejącego
grabiejącego
grabiejącej
C. grabiejącemu
grabiejącemu
grabiejącemu
grabiejącemu
grabiejącej
B. grabiejącego
grabiejącego
grabiejący
grabiejące
grabiejącą
N. grabiejącym
grabiejącym
grabiejącym
grabiejącym
grabiejącą
Ms. grabiejącym
grabiejącym
grabiejącym
grabiejącym
grabiejącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. grabiejący
grabiejący
grabiejące
grabiejące
D. grabiejących
grabiejących
grabiejących
grabiejących
C. grabiejącym
grabiejącym
grabiejącym
grabiejącym
B. grabiejących
grabiejących
grabiejących
grabiejące
N. grabiejącymi
grabiejącymi
grabiejącymi
grabiejącymi
Ms. grabiejących
grabiejących
grabiejących
grabiejących

odpowiednik aspektowy: zgrabieć

Pochodzenie

Od: grabie (zob.), pierwotnie w zn. 'stawać się podobnym do grabi, sztywnym jak grabie'.

Definicja

o rękach lub palcach: pod wpływem zimna tracić czucie i możność sprawnego wykonywania ruchów

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

Relacje znaczeniowe

synonimy:  kostnieć
hiperonimy:  drętwieć

Połączenia

  • dłonie, palce, ręce grabieją
  • grabieć z zimna

Cytaty

W domu zimno, choć ogrzewanie działa. Ręce grabieją, więc siedzę w swetrach i wełnianych rzeczach.

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Monografia grzechów z dziennika 1978-1989, 2006

Za kołnierz leje się zimny deszcz i grabieją dłonie.

źródło: NKJP: Daniel Odija: Kronika umarłych, 2010

Kurczowo na drążku zaciśnięte palce grabieją z zimna i bolą.

źródło: NKJP: Beata Obertyńska: W domu niewoli, 2005

Ręce mi grabiały, bo nie miałem rękawiczek, w butach też zrobiło mi się zaraz mokro, bo podeszwy były już przetarte, a nie było za co podzelować.

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996

Ale dykta była za mała dla nas trzech i zawsze komuś jakaś część ciała wystawała, a ręce grabiały od trzymania jej nad głową.

źródło: NKJP: Ryszard Sługocki: Na przekór i na bakier, 2008

Składnia

bez ograniczeń + grabieć +
(KOMU) + (od CZEGO | z CZEGO)
Data ostatniej modyfikacji: 12.09.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj