UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

kostnieć

Chronologizacja

1861, SJPWil

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. kostnieję
kostniejemy
2 os. kostniejesz
kostniejecie
3 os. kostnieje
kostnieją

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. kostniałem
+(e)m kostniał
kostniałam
+(e)m kostniała
kostniałom
+(e)m kostniało
kostnieliśmy
+(e)śmy kostnieli
kostniałyśmy
+(e)śmy kostniały
2 os. kostniałeś
+(e)ś kostniał
kostniałaś
+(e)ś kostniała
kostniałoś
+(e)ś kostniało
kostnieliście
+(e)ście kostnieli
kostniałyście
+(e)ście kostniały
3 os. kostniał
kostniała
kostniało
kostnieli
kostniały

bezosobnik: kostniano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę kostniał
będę kostnieć
będę kostniała
będę kostnieć
będę kostniało
będę kostnieć
będziemy kostnieli
będziemy kostnieć
będziemy kostniały
będziemy kostnieć
2 os. będziesz kostniał
będziesz kostnieć
będziesz kostniała
będziesz kostnieć
będziesz kostniało
będziesz kostnieć
będziecie kostnieli
będziecie kostnieć
będziecie kostniały
będziecie kostnieć
3 os. będzie kostniał
będzie kostnieć
będzie kostniała
będzie kostnieć
będzie kostniało
będzie kostnieć
będą kostnieli
będą kostnieć
będą kostniały
będą kostnieć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. kostniejmy
2 os. kostniej
kostniejcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. kostniałbym
bym kostniał
kostniałabym
bym kostniała
kostniałobym
bym kostniało
kostnielibyśmy
byśmy kostnieli
kostniałybyśmy
byśmy kostniały
2 os. kostniałbyś
byś kostniał
kostniałabyś
byś kostniała
kostniałobyś
byś kostniało
kostnielibyście
byście kostnieli
kostniałybyście
byście kostniały
3 os. kostniałby
by kostniał
kostniałaby
by kostniała
kostniałoby
by kostniało
kostnieliby
by kostnieli
kostniałyby
by kostniały

bezosobnik: kostniano by

bezokolicznik: kostnieć

imiesłów przysłówkowy współczesny: kostniejąc

gerundium: kostnienie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kostnienie
kostnienia
D. kostnienia
kostnień
C. kostnieniu
kostnieniom
B. kostnienie
kostnienia
N. kostnieniem
kostnieniami
Ms. kostnieniu
kostnieniach
W. kostnienie
kostnienia

imiesłów przymiotnikowy czynny: kostniejący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. kostniejący
kostniejący
kostniejący
kostniejące
kostniejąca
D. kostniejącego
kostniejącego
kostniejącego
kostniejącego
kostniejącej
C. kostniejącemu
kostniejącemu
kostniejącemu
kostniejącemu
kostniejącej
B. kostniejącego
kostniejącego
kostniejący
kostniejące
kostniejącą
N. kostniejącym
kostniejącym
kostniejącym
kostniejącym
kostniejącą
Ms. kostniejącym
kostniejącym
kostniejącym
kostniejącym
kostniejącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. kostniejący
kostniejący
kostniejące
kostniejące
D. kostniejących
kostniejących
kostniejących
kostniejących
C. kostniejącym
kostniejącym
kostniejącym
kostniejącym
B. kostniejących
kostniejących
kostniejących
kostniejące
N. kostniejącymi
kostniejącymi
kostniejącymi
kostniejącymi
Ms. kostniejących
kostniejących
kostniejących
kostniejących

odpowiednik aspektowy: skostnieć

Pochodzenie

Zob. kość

1. scalać się

Definicja

stawać się kością - elementem ciała

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego części ciała, elementy i substancje składowe

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Cytaty

U wszystkich z nich środkowa część panewki stawu biodrowego, gdzie schodzą się szwy rozdzielające pozostałe kości miednicy [...], już dawno przestała pełnić istotne funkcje mechaniczne. Nie musiała więc kostnieć.

źródło: NKJP: Jerzy Dzik: Dzieje życia na ziemi: wprowadzenie do paleobiologii, 1992

U kury i gęsi ta chrząstka stopniowo kostnieje.

źródło: NKJP: Jan Zarzycki, Jan Kuryszko: Anatomia mikroskopowa zwierząt domowych i człowieka, 1995

[...] Chrząstkozrosty całkowicie kostnieją dopiero w wieku 20-30 lat (od dołu ku górze).

źródło: NKJP: Mirosław Winczewski: Kręgarstwo dla każdego..., 2006

Jeżeli proces wzrastania zaczyna się od zewnątrz, wówczas zachodzi kostnienie ochrzęstne, natomiast gdy zanikająca chrząstka jest zastępowana tkanką kostną wewnątrz kości - mówimy o kostnieniu śródchrzęstnym.

źródło: NKJP: Bartłomiej Sokołowski: Zarys anatomii człowieka, cz. I i II, 2004

Młode osobniki przez wiele lat są narażone na liczne niebezpieczeństwa, gdyż ich powolny wzrost i miękki, wolno kostniejący pancerz nie stanowi dostatecznej ochrony.

źródło: NKJP: Marian Młynarski: Żółwie morskie z Wyspy Ilha Da Trindade, Wszechświat, nr 7-8, 1958

2. marznąć

Definicja

pod wpływem zimna tracić czucie i możność sprawnego wykonywania ruchów

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

Cytaty

Na poziomie 5 000 m n.p.m. wiał lodowaty wiatr, od którego kostniały ręce w dwóch parach rękawic.

źródło: NKJP: Edmund Jaworski: Felietony, Gazeta Poznańska, 2004-10-01

Kurczaki kostnieją z zimna w dużych komorach chłodniczych.

źródło: NKJP: Stanisław Śmierciak: Firmy w potrzasku, Gazeta Krakowska, 2003-07-15

Czekali świtu, kostniejąc z chłodu, w zupełnym milczeniu.

źródło: NKJP: Bogdan Wojdowski: Chleb rzucony umarłym, 1971

Lodowata woda zatyka dech... Ciało, mdłe jeszcze od snu i ciepłej pościeli, szybko kostnieje i nawet ostry kraul nie pomaga.

źródło: NKJP: Mariusz Wilk: Dom nad Oniego, 2006

Składnia

bez ograniczeń + kostnieć +
(od CZEGO | z CZEGO)

3. nie zmieniać się

Definicja

pozostawać na stałe w jakimś stanie i nie zmieniać się

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zastygać

Cytaty

Dzięki niemu realizuje się zasada zmienności życia. Człowiek nie kostnieje w swoim widzeniu świata i w swoich formach aktywności, ale niszczy jedne, by w ich miejsce budować nowe.

źródło: NKJP: Antoni Kępiński: Melancholia, 1974

Może lektura podszkoli trochę jego angielski, którego uczył się kiedyś z zapamiętaniem, a teraz język trochę kostniał w biznesowych zwrotach, idiomach z dokumentów handlowych, pogaduszkach z kontrahentami: Niemcami, Holendrami, czasem trafił się Francuz.

źródło: NKJP: Wojciech Chmielewski: Brzytwa, 2008

Błędem bowiem jest przypuszczać, że po jednej stronie stały w partii zdrowe dążności do odnowienia, do nadania jej lepszego, demokratyczniejszego kierownictwa, a po drugiej tylko kostniejący w konserwatyzmie, niezdolny pojąć potrzeb czasu i rozwoju despotyzm partyjny.

źródło: NKJP: Stefan Leder, Witold Leder: Czerwona nić: ze wspomnień i prac rodziny Lederów, 2005

Ludzie, bojąc się zmian, bojąc się tego nowego, co ich otacza, zaczną się cofać, kostnieć.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 08.05.1992 r.

Egzaminy, powtarzane co roku w podobnym kształcie, coraz szybciej kostnieją i coraz szybciej są lekceważone przez słabych uczniów szkół wszystkich szczebli.

źródło: NKJP: (X): Gorzko o „Podstawach”, Dziennik Polski, 2008-04-24

Składnia

bez ograniczeń + kostnieć +
(w CZYM)
Data ostatniej modyfikacji: 18.07.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj