Chronologizacja
Pochodzenie
ogsł. *vъz-zorъ 'spoglądanie; to, na co się spogląda, daje się ogarnąć wzrokiem; to, co może być wzorem'
Rzeczownik od psł. przedrostkowego czasownika *vъz-zьrěti 'wejrzeć, spojrzeć (w górę)'
1. ideał
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie prawdy i wartości życiowe
Połączenia
- wzór cnót, gościnności, honoru, patriotyzmu, prawości, tolerancji, uczciwości, zachowania...; człowieka sukcesu, męża, mężczyzny, ojca, przywódcy, uczonego...
- wzór dla innych, dla młodzieży; do naśladowania
- być wzorem dla kogoś
Cytaty
|
Był to bardzo dobry i spokojny Polak, wzór ojca, rzemieślnika i gospodarza, bardzo lubiany w wiosce przez wszystkich. źródło: NKJP: R.K.: Miołeś szczęście, żeś nie zeżarł trucizny, Nowiny Raciborskie, 2002-04-24 |
|
|
Został zapamiętany przez parafian jako pełen poświęcenia i oddania Bogu i ludziom oraz wielkiego serca człowiek. Jest niezwykle skromny. Stanowi wzór prawości i uczciwości. źródło: NKJP: Ewa Halewska: Ludzie prawego serca, Nowiny Raciborskie, 2005-06-28 |
|
|
[...] rozważania talmudyczne, filozofia i medycyna mieściły się także w tradycyjnym wzorze uczonego Żyda. źródło: NKJP: Janina Kumaniecka: Saga rodu Słonimskich, 2003 |
|
|
Zachowanie zawodników było wzorem dla wszystkich innych drużyn. źródło: NKJP: Stefan Leśniowski: To potęga jest i basta!, Gazeta Krakowska, 2005-06-01 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | wzór |
wzory |
|
| D. | wzoru |
wzorów |
|
| C. | wzorowi |
wzorom |
|
| B. | wzór |
wzory |
|
| N. | wzorem |
wzorami |
|
| Ms. | wzorze |
wzorach |
|
| W. | wzorze |
wzory |
2. deseń
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wzory
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie cechy ubrań
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | pepito |
Połączenia
- cepeliowskie, nowoczesne, tradycyjne; geometryczne, przestrzenne; afrykańskie, bizantyjskie, jawajskie, norweskie, zalipiańskie... wzory; wzór zdobniczy; wzory cebulkowe, kwiatowe
- wzory sztuki ludowej
- wzór na dywanie, na gorsecie, na krawacie...
- wzór i kolor
- obrus, serweta z jakimś wzorem
- dywan, suknia o jakimś wzorze
- ozdobić / ozdabiać, zdobić wzorami
Cytaty
|
[...] za tradycyjną uznawano tylko pisankę zdobioną wzorami wykonanymi za pomocą wosku, uzyskanymi przez wytrawianie w kwasie (occie), techniką skrobania, barwienia w naturalnych wywarach (np. łupiny z cebuli, kory dębu) [...]. źródło: NKJP: (PK): Tradycje i młodzież, Dziennik Polski - Bochnia, 2001-04-11 |
|
|
Kroków nie było słychać; tłumił je gruby dywan o regularnym wzorze z przewagą ciemnego bordo. źródło: NKJP: Antoni Libera: Madame, 1998 |
|
|
Jedna z gazet odnotowała nawet, jak była ubrana oskarżona: suknia o jasnym, kratkowanym wzorze przyozdobiona bukiecikiem sztucznych kwiatów, wykwintne futro z sobolowych łapek, mały, brązowy kapelusik. źródło: NKJP: Stanisław Milewski: Ciemne sprawy międzywojnia, 2002 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | wzór |
wzory |
|
| D. | wzoru |
wzorów |
|
| C. | wzorowi |
wzorom |
|
| B. | wzór |
wzory |
|
| N. | wzorem |
wzorami |
|
| Ms. | wzorze |
wzorach |
|
| W. | wzorze |
wzory |
3. norma
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie
Połączenia
- wzór dokumentu, formularza, kwestionariusza, legitymacji, oświadczenia, paszportu, podania, podpisu, protokołu, recepty, świadectwa, tablicy rejestracyjnej, umowy, wniosku, zaświadczenia...; medalu, odznaki honorowej; mundurka, munduru górniczego, wojskowego; wzory uczniowskich ubiorów, umundurowania (wyjściowego i polowego)...
Cytaty
|
[...] rząd zaproponował tylko i wyłącznie zmianę art. 10, gdyż jest tam upoważnienie dla ministra finansów, żeby ogłosił wzór nowej deklaracji podatkowej. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 11.12.1997 |
|
|
Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, sposób i metodologię prowadzenia i aktualizacji rejestru podmiotów, w tym wzory wniosków, ankiet i zaświadczeń [...]. źródło: NKJP: Ustawa o statystyce publicznej z dnia 29 czerwca 1995 |
|
|
Nowelizacja ma na celu bardziej precyzyjne uregulowanie spraw związanych ze zgłoszeniem urodzenia, a także prawne określenie wzoru formularza informującego o urodzeniach dzieci, funkcjonującego już w praktyce i rejestrowanego przez urzędy stanu cywilnego. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 23.04.2003 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | wzór |
wzory |
|
| D. | wzoru |
wzorów |
|
| C. | wzorowi |
wzorom |
|
| B. | wzór |
wzory |
|
| N. | wzorem |
wzorami |
|
| Ms. | wzorze |
wzorach |
|
| W. | wzorze |
wzory |
4. model
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł produkcja
Połączenia
- wzór przemysłowy, użytkowy
Cytaty
|
Możemy zakupić różne wzory i rozmiary psich sweterków czy sukienek. źródło: NKJP: Artur Marcisz: Psiaki lubią perfumy, Nowiny Raciborskie, 2007-06-12 |
|
|
Jesteśmy chyba najmniejszą firmą, która ma tak profesjonalny system komputerowy – z dumą mówi Jan Piróg. JMP szyje nie więcej niż 500 sztuk ubiorów w jednym wzorze. źródło: NKJP: Jurek Jurecki: JMP – zakopiańczyk z Szaflar, prasa, 1998 |
|
|
Liczba odmian wzoru przemysłowego, jakie mogą być ujęte w jednym zgłoszeniu, nie może przekraczać dziesięciu, chyba że odmiany te tworzą w całości komplet wytworów. źródło: NKJP: Ustawa Prawo własności przemysłowej z dnia 30 czerwca 2000 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | wzór |
wzory |
|
| D. | wzoru |
wzorów |
|
| C. | wzorowi |
wzorom |
|
| B. | wzór |
wzory |
|
| N. | wzorem |
wzorami |
|
| Ms. | wzorze |
wzorach |
|
| W. | wzorze |
wzory |
5. matematyczny
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka
Połączenia
- wzór matematyczny
- wzór Townsenda-Heubergera
- wzór na obwód, na pole koła, prostokąta, trójkąta...; na energię kinetyczną, na gęstość, na objętość, na prędkość, na stężenie molowe; na obliczenie czegoś...
- na podstawie wzoru
- przekształcić, wyprowadzić wzór
- obliczać, ustalić, wyliczyć coś według wzoru
Cytaty
|
Łatwo policzyć powierzchnię tego obszaru. Przypomnę wzór na pole koła: IIr2. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 25.04.2001 |
|
|
TAG umożliwia składanie wzorów matematycznych! źródło: NKJP: Zdzisław Nowakowski: TAG 3.1 dla opornych, 1995 |
|
|
Bezbłędnie wyczuł moje słabe punkty i regularnie torturował arytmetyką oraz wzorami geometrycznymi. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | wzór |
wzory |
|
| D. | wzoru |
wzorów |
|
| C. | wzorowi |
wzorom |
|
| B. | wzór |
wzory |
|
| N. | wzorem |
wzorami |
|
| Ms. | wzorze |
wzorach |
|
| W. | wzorze |
wzory |
Składnia
|
+ | wzór | + |
(na CO)
|
6. chemiczny
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka
Połączenia
- wzór chemiczny; strukturalny
Cytaty
|
Substancją wzorcową stosowaną w omawianej analizie jest sól Mohra o wzorze Fe(NH4)2(SO4)2˙ 6H2O, którą rozpuszcza się w wodzie z dodatkiem kwasu siarkowego. źródło: NKJP: Jadwiga Badecka-Jedrzejewska: Ćwiczenia rachunkowe z analizy instrumentalnej, 2000-11-01 |
|
|
Im lepsze miały być parametry materiału, tym bardziej komplikował się jego wzór chemiczny. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Czerwony byk, 2007 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | wzór |
wzory |
|
| D. | wzoru |
wzorów |
|
| C. | wzorowi |
wzorom |
|
| B. | wzór |
wzory |
|
| N. | wzorem |
wzorami |
|
| Ms. | wzorze |
wzorach |
|
| W. | wzorze |
wzory |