UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zdębieć

Chronologizacja

1861, SJPWil

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zdębieję	zdębiejemy
2 os.	zdębiejesz	zdębiejecie
3 os.	zdębieje	zdębieją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zdębiałem +(e)m zdębiał	zdębiałam +(e)m zdębiała	zdębiałom +(e)m zdębiało	zdębieliśmy +(e)śmy zdębieli	zdębiałyśmy +(e)śmy zdębiały
2 os.	zdębiałeś +(e)ś zdębiał	zdębiałaś +(e)ś zdębiała	zdębiałoś +(e)ś zdębiało	zdębieliście +(e)ście zdębieli	zdębiałyście +(e)ście zdębiały
3 os.	zdębiał	zdębiała	zdębiało	zdębieli	zdębiały

bezosobnik: zdębiano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zdębiejmy
2 os.	zdębiej	zdębiejcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zdębiałbym bym zdębiał	zdębiałabym bym zdębiała	zdębiałobym bym zdębiało	zdębielibyśmy byśmy zdębieli	zdębiałybyśmy byśmy zdębiały
2 os.	zdębiałbyś byś zdębiał	zdębiałabyś byś zdębiała	zdębiałobyś byś zdębiało	zdębielibyście byście zdębieli	zdębiałybyście byście zdębiały
3 os.	zdębiałby by zdębiał	zdębiałaby by zdębiała	zdębiałoby by zdębiało	zdębieliby by zdębieli	zdębiałyby by zdębiały

bezosobnik: zdębiano by

bezokolicznik: zdębieć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zdębiawszy

gerundium: zdębienie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zdębienie	zdębienia
D.	zdębienia	zdębień
C.	zdębieniu	zdębieniom
B.	zdębienie	zdębienia
N.	zdębieniem	zdębieniami
Ms.	zdębieniu	zdębieniach
W.	zdębienie	zdębienia

odpowiednik aspektowy: dębieć

Pochodzenie

Zob. dębieć

1. o człowieku

Definicja

znaleźć się w stanie, w którym nie można się poruszyć lub odezwać na skutek zaskoczenia spowodowanego nieprzewidzianymi okolicznościami

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Połączenia

zdębieć dosłownie, kompletnie; po prostu

Cytaty

	Czy wykształcony w PCE elektryk nie zdębieje, stanąwszy przed tablicą pełną bezpieczników topikowych? Choć już nie zakładane, nadal funkcjonują w wielu instalacjach. źródło: NKJP: Lidia Góralewicz: Nie kopie laika, Gazeta Krakowska, 2007-05-31
	Aktorzy zdębieli, bo nagle pojawiła się postać, której nie ma w scenariuszu. źródło: NKJP: Marzena Puchała: Życie za sceną, Dziennik Zachodni, 2003-05-16
	Oto blisko, w zasięgu ręki, wykwitała wizja mojego gospodarstwa. Chłopaki zdębieją, gdy opowiem im o swojej farmie i kowbojskim życiu! źródło: NKJP: Internet
	[...] gdy wrócił z pracy, aż zdębiał ze zdziwienia. Dach zerwany, rzeczy na dworze, pościel w błocie, wszystko pomieszane jak groch z kapustą. Gdy zapytał, gdzie będzie spać, niegościnni gospodarze, jak na ironię, zaproponowali mu parasol używany przez przekupki. źródło: Internet: bialystokonline.pl
	Gdy dostała rachunek za maj, zdębiała. Majowy rachunek telefoniczny opiewał na kwotę 416 zł, i był nabity głównie przez połączenia z numerami 0-700. A zatem nie zadziałała żadna z blokad, za które płaciła. źródło: NKJP: Krzysztof Bąk: Numer z blokadą, Trybuna Śląska, 2003-08-12

Składnia

	+	zdębieć	+	(z CZEGO)
	+	zdębieć	+	(ZDANIE PYTAJNO-ZALEŻNE)

2. o ziemniakach

Definicja

stać się twardym i niesmacznym, straciwszy właściwą konsystencję

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Cytaty

Rozpoczęcie żałobnych egzekwii groziło zmarnowaniem noworocznego obiadu. Miały być pieczone indyczki [...], jak zachwalała je pani naczelna kucharka; torty marengo i węgierski z wiśniami z rumu. Teraz biadała, że indyczki już upieczone! A odgrzewane wyschną na podeszwę, kartofle zdębieją, a torty, katastrofa [...].

źródło: NKJP: Krystyna Uniechowska-Dembińska: Był pałac, 2008

3. o ceramice

Definicja

środ.

stwardnieć w trakcie suszenia dla uzyskania odpowiedniej faktury

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Cytaty

Proces twórczy ceramiki jest dość długi i składa się z wielu etapów. [...] czekamy aż gips wchłonie trochę wody z gliny (czyli gdy glina zdębieje) i delikatnie wyciągamy gotowe półkole z formy [...].

źródło: Internet: fabryka-roznosci.blogspot.com

Moczymy wodą czarkę i na wolnych obrotach możemy wykończyć czarkę [...]. Teraz za pomocą żyłki odcinamy gotową czarkę od reszty gliny. Nasza czarka musi poczekać 1-2 dni, żeby zdębiała.

źródło: Internet: czajnikowy.com.pl

Frazeologizmy

włosy stanęły dęba na głowie
włosy zdębiały komuś

Data ostatniej modyfikacji: 01.07.2016