UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

delikatnieć

Chronologizacja

1831, Franciszek Antoni Woelke, Słownik łacińsko-grecko-polski, books.google.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	delikatnieję	delikatniejemy
2 os.	delikatniejesz	delikatniejecie
3 os.	delikatnieje	delikatnieją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	delikatniałem +(e)m delikatniał	delikatniałam +(e)m delikatniała	delikatniałom +(e)m delikatniało	delikatnieliśmy +(e)śmy delikatnieli	delikatniałyśmy +(e)śmy delikatniały
2 os.	delikatniałeś +(e)ś delikatniał	delikatniałaś +(e)ś delikatniała	delikatniałoś +(e)ś delikatniało	delikatnieliście +(e)ście delikatnieli	delikatniałyście +(e)ście delikatniały
3 os.	delikatniał	delikatniała	delikatniało	delikatnieli	delikatniały

bezosobnik: delikatniano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę delikatniał będę delikatnieć	będę delikatniała będę delikatnieć	będę delikatniało będę delikatnieć	będziemy delikatnieli będziemy delikatnieć	będziemy delikatniały będziemy delikatnieć
2 os.	będziesz delikatniał będziesz delikatnieć	będziesz delikatniała będziesz delikatnieć	będziesz delikatniało będziesz delikatnieć	będziecie delikatnieli będziecie delikatnieć	będziecie delikatniały będziecie delikatnieć
3 os.	będzie delikatniał będzie delikatnieć	będzie delikatniała będzie delikatnieć	będzie delikatniało będzie delikatnieć	będą delikatnieli będą delikatnieć	będą delikatniały będą delikatnieć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		delikatniejmy
2 os.	delikatniej	delikatniejcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	delikatniałbym bym delikatniał	delikatniałabym bym delikatniała	delikatniałobym bym delikatniało	delikatnielibyśmy byśmy delikatnieli	delikatniałybyśmy byśmy delikatniały
2 os.	delikatniałbyś byś delikatniał	delikatniałabyś byś delikatniała	delikatniałobyś byś delikatniało	delikatnielibyście byście delikatnieli	delikatniałybyście byście delikatniały
3 os.	delikatniałby by delikatniał	delikatniałaby by delikatniała	delikatniałoby by delikatniało	delikatnieliby by delikatnieli	delikatniałyby by delikatniały

bezosobnik: delikatniano by

bezokolicznik: delikatnieć

imiesłów przysłówkowy współczesny: delikatniejąc

gerundium: delikatnienie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	delikatnienie	delikatnienia
D.	delikatnienia	delikatnień
C.	delikatnieniu	delikatnieniom
B.	delikatnienie	delikatnienia
N.	delikatnieniem	delikatnieniami
Ms.	delikatnieniu	delikatnieniach
W.	delikatnienie	delikatnienia

imiesłów przymiotnikowy czynny: delikatniejący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	delikatniejący	delikatniejący	delikatniejący	delikatniejące	delikatniejąca
D.	delikatniejącego	delikatniejącego	delikatniejącego	delikatniejącego	delikatniejącej
C.	delikatniejącemu	delikatniejącemu	delikatniejącemu	delikatniejącemu	delikatniejącej
B.	delikatniejącego	delikatniejącego	delikatniejący	delikatniejące	delikatniejącą
N.	delikatniejącym	delikatniejącym	delikatniejącym	delikatniejącym	delikatniejącą
Ms.	delikatniejącym	delikatniejącym	delikatniejącym	delikatniejącym	delikatniejącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	delikatniejący	delikatniejący	delikatniejące	delikatniejące
D.	delikatniejących	delikatniejących	delikatniejących	delikatniejących
C.	delikatniejącym	delikatniejącym	delikatniejącym	delikatniejącym
B.	delikatniejących	delikatniejących	delikatniejących	delikatniejące
N.	delikatniejącymi	delikatniejącymi	delikatniejącymi	delikatniejącymi
Ms.	delikatniejących	delikatniejących	delikatniejących	delikatniejących

odpowiedniki aspektowe: wydelikatnieć , zdelikatnieć

Pochodzenie

Zob. delikatny

1.a człowiek

Definicja

stawać się delikatnym - takim, który zachowuje się tak, żeby nie urazić innych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Cytaty

Była nauczycielką. Ten zawód zmiękcza kobietę. One od szkoły delikatnieją.

źródło: NKJP: Barbara Pietkiewicz: Listy do umarłych, Polityka, 2000-10-28

Czasem chłopaki ze szkoły jakoś się tam zaplątały w czasie wagarów. Nigdy ich nie wyganiała. [...]. Oni przy niej delikatnieli, nieświadomie dostosowywali się do jej poziomu. Łagodnieli, słuchali, patrzyli.

źródło: Internet: wkazimierzudolnym.pl

1.b natura

Definicja

stawać się delikatnym - takim, który świadczy, że ktoś zachowuje się tak, żeby nie urazić innych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Cytaty

Patrzcie, jak to nasz język ojczysty delikatnieje. zwykłe k.rwy zwie się poetycko „galeriankami”.

źródło: Internet: forum.poranny.pl

Kiedy śpiewasz, twoje gesty delikatnieją,

źródło: Internet: parafiaszczekociny.pl

2. kości

Definicja

stawać się delikatnym - takim, który jest mało odporny, łatwo go urazić lub zniszczyć

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Cytaty

	U fiołka [...] liście zaczęły strasznie słabnąć, delikatnieć, żółknąć i zwijać się, przyszło mi do głowy, że to może z przelania [...]. źródło: Internet: forumogrodnicze.info
	Nasza skóra w ciągu życia podlega różnym przemianom – z biegiem lat napina się, by pod koniec życia tracić na elastyczności, delikatnieć, wiotczeć. źródło: Internet: handsomemen.pl
	Kości wraz z wiekiem delikatnieją. Ich precyzyjna architektura (zmyślny układ belek) niby pozostaje taka sama. W rzeczywistości jednak owe beleczki poprzeczne w gąbczastej strukturze kości tracą na grubości, stają się wręcz koronkowe. źródło: NKJP: Jolanta Lenartowicz: Osteoporoza/ Ćwiczenia i koronki. Sabotaż w kościach?, Polska Głos Wielkopolski, 2005-09-01
	[...] „jak zrobię chociaż 5 brzuszków, na drugi dzień na linii kręgosłupa mam sine ślady”, [...] kiedyś nie miałam tego problemu, człowiek delikatnieje na stare lata. źródło: NKJP: Internet
	Od ciągłego kręcenia imbusem miałem czerwone ręce i pomyśleć, że kiedyś się wspinałem. Od komputera człowiek delikatnieje. źródło: Internet: groups.google.com
	[...] młodzi ludzie delikatnieją, nie są dość silni, aby pokonywać różne trudności i fizyczne, i myślowe. źródło: Internet: radiomerkury.pl

3. dłonie

Definicja

stawać się delikatnym - takim, który jest drobny, ładnie ukształtowany lub miły w dotyku

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii cechy dotykowe

Cytaty

Pod wpływem żeńskich hormonów wiele się zmienia. Powiększają się na przykład piersi, zmienia się układ tkanki tłuszczowej [...], łagodnieją rysy, delikatnieje skóra [...].

źródło: Anna Grodzka: Mam na imię Ania (books.google.pl)

Kontury rzeczy i rysy twarzy miękły, delikatniały, piękniały.

źródło: Internet: info.rp.pl

Natomiast dłonie, [...] kiedy miały kontakt z octem, delikatniały i robiły się jakby jaśniejsze.

źródło: Internet: herbiness.com

4. kolor

Definicja

stawać się delikatnym - takim, który ma niewielką intensywność

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Cytaty

	Harmonia jest rzeczywiście przewodnią ideą tego niezwykle precyzyjnego malarstwa [...]. Co do palety barwnej, to niekiedy przechyla się w stronę chłodnej bieli i jeszcze chłodniejszych błękitów, ale częściej ociepla łagodniejszą tonacją, ożywia cała gamą zieleni, delikatnieje w szarościach. źródło: NKJP: Z harmonii i głębi czasu, Dziennik Polski, 2001-12-01
	Czuł się tak, jakby znajdował się w jakimś mglistym śnie, wszystkie kolory delikatniały i rozmywały się, tylko księżyc oświetlał jego otoczenie źródło: Internet: opowiadaniayaoiiinne2.blogspot.com
	W pudełku zapach jest bardzo intensywny, na ciele delikatnieje. źródło: Internet: polish-my-nail.blogspot.com
	Tu ciągle coś się dzieje, dźwięki to delikatnieją, to znów uderzają z całą mocą, to plączą się w kalejdoskopowych układankach złożonych z pianina, gitar, perkusji, skrzypiec, instrumentów dętych, komputera, dzwoneczków i innych atrakcji. źródło: Internet: darkplanet.pl

5. mięso

Definicja

stawać się delikatnym - takim, który nie ma ostrego smaku i jest lekkostrawny

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie przyprawy, smaki

Cytaty

	Podczas pieczenia wytapia się nadmiar tłuszczu, a mięso delikatnieje i robi się kruche. źródło: NKJP: Internet
	Mięso, pieczeń wołową kroimy na około 2 cm kawałki [...]. Rozbijamy młotkiem kuchennym [...] na duże placki, rozbijamy je z dwóch stron, dzięki temu zabiegowi mięso delikatnieje i kruszeje. źródło: Internet: djgotuje.tumblr.com
	Nie bójcie się użyć całej główki czosnku, po upieczeniu jego smak znacznie delikatnieje. źródło: Internet: roslinnepychotki.blog.pl
	Uwielbiam wątróbkę drobiową, przyrządzam ją z cebulką i odrobiną wina. [...] A ja dodaję jeszcze, do takiej tradycyjnej, duszonej cebulki i tarte jabłko. Smak delikatnieje i super smakuje z ziemniaczkami. źródło: Internet: gotujmy.pl
	Rzodkiewki na maśle, na ciepło. Najczęściej jemy je na surowo – pochrupując same, na kanapce, w sałatce, drobno pokrojone w twarogu. Tymczasem po obróbce cieplnej zaskakują nowym smakiem – delikatnieją, stają się mniej ostre, mniej dosłowne i jednoznaczne. źródło: Internet: .karointhekitchen.com

Data ostatniej modyfikacji: 10.11.2022