UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

fatamorgana

Chronologizacja

1848, Polska. Pismo poświęcone rozprawom polityczno-ekonomicznym i historycznym, krajowym i zagranicznym, books.google.pl
W postaci fata morgana

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. fatamorgana
fatamorgany
D. fatamorgany
fatamorgan
C. fatamorganie
fatamorganom
B. fatamorganę
fatamorgany
N. fatamorganą
fatamorganami
Ms. fatamorganie
fatamorganach
W. fatamorgano
fatamorgany

Pochodzenie

wł. fata Morgana 'wróżka Morgana'

Wróżka Morgana to postać ze średniowiecznego cyklu rycerskich "Opowieści Okrągłego Stołu", której przypisywano zdolność wywoływania miraży.

1. na pustyni

Definicja

książk. 
zjawisko występujące na pustyniach lub innych gorących rozległych obszarach, polegające na powstawaniu pozoru odległych obrazów na skutek zakrzywiania się promieni słonecznych w dolnych warstwach powietrza o różnej temperaturze

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

Relacje znaczeniowe

synonimy:  miraż

Cytaty

- Czy to już jezioro fajumskie? - zapytała. - Nie, nie - odparł z uśmiechem Mahmud. - To fatamorgana. Chyba najbardziej irytujące zjawisko na świecie. Człowiek na pustyni oddałby wszystko za kąpiel w jeziorze, a tymczasem woda znika, gdy tylko próbuje się do niej zbliżyć.

źródło: NKJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999

Na widnokręgu pokazały się góry, odwrócone i jednocześnie oderwane od ziemi. [...] Tego dnia obserwowaliśmy kilka razy fatamorganę.

źródło: NKJP: Krzysztof Pohorski: Droga do Lhasy, Poznaj Świat, nr 4, 1987

W południe powietrze ożywało jak płonący ogień; iskrzyło się, falowało i błyszczało jak wodne kaskady, na kształt zwierciadła odbijało i podwajało wszystkie przedmioty, tworzyło przeróżne fatamorgany.

źródło: NKJP: Radosław Leniarski: Pożegnanie z Afryką, Gazeta Wyborcza, 1998-04-10

2. w głowie

Definicja

książk. 
złudzenie - nieprawdziwe wyobrażenie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  miraż, złuda, złudzenie

Cytaty

Winni są ci, którzy kształtują rzeczywistość, malują jej lukrowany lub przeczerniony obraz i zachowują się tak, jakby w te fatamorgany wierzyli - przypadkowi politycy.

źródło: NKJP: Jacek Pauli: Jak się żyje, Dziennik Bałtycki, 2000-08-11

NRD było naprawdę, to nie żaden wymysł, nie fatamorgana. Polacy - nie tylko robotnicy - jeździli tam masowo, pracowali, handlowali, brali udział w zawodach sportowych, prezentowali swoje utwory...

źródło: NKJP: Henryk Sekulski: Przebitka, 2001

W owczym pędzie do fatamorgany stanowisk i zaszczytów starają się za wszelką cenę zwrócić na siebie uwagę władz centralnych partii.

źródło: NKJP: Witold Pustułka: Lewa wazelina, Dziennik Zachodni, 2001-01-25

Możemy poddać się tyranii reklam kosmetyczno-farmaceutycznych oraz manipulacjom dyktatorów mody i zmarnować te lata na syzyfową pogoń za fatamorganą młodości.

źródło: NKJP: Dorota Czajkowska-Majewska: Chore hormony, Polityka, 2002-07-27

Składnia

bez ograniczeń + fatamorgana +
(CZEGO)
Data ostatniej modyfikacji: 07.06.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj