UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ugotować

Chronologizacja

SStp, SJPXVII, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. gotować

1. makaron

Definicja

doprowadzić do wrzenia lub przygotować do spożycia, zwykle poddawszy działaniu wrzącego płynu

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

przyrządzić

Połączenia

ugotować jajka, fasolę, grzyby, makaron, mięso, ryż, szparagi, ziemniaki; kawę, wodę
ugotować na mleku, na wodzie, na wywarze; na gazie, na kuchence, na małym, mocnym... ogniu; na śniadanie, na święta
ugotować w rosole, w sosie, w winie, w wodzie, w wywarze, w zupie; w domu, w kuchni
ugotować z wędzonką, z dodatkiem czegoś
ugotować oddzielnie, osobno; (ryż) na sypko, (jajka) na twardo; (jajka) w koszulkach, (ziemniaki) w mundurkach
można, należy ugotować
ugotować i obrać, ugotować i odcedzić, ugotować i polać masłem, ugotować i przelać wodą, ugotować i zjeść; kupić i ugotować, namoczyć i ugotować, obrać i ugotować, oczyścić i ugotować, pokrajać i ugotować, sparzyć i ugotować, ulepić i ugotować (pierogi); ugotowane i utarte, zmielone... ziemniaki; oczyszczone i ugotowane borowiki

Cytaty

Zaparzyłem kawę, przyszykowałem kanapki, ugotowałem po jajku dla każdego i zarządziłem pobudkę.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Góra Trzech Szkieletów, 2003

Gotowanie z myślą o oszczędzaniu to swego rodzaju sztuka. Szybciej ugotujemy potrawę w małej ilości wody i w zamkniętym naczyniu. Możemy zmniejszyć zużycie energii aż o 40 proc., gotując w szybkowarze.

źródło: NKJP: (BN): Energia z umiarem, Dziennik Polski - Dom, 2003-12-23

Gawlikowa z parującą wazą wezwała do jadalni na posiłek. - Kapuśniak zjedzony, ale ugotowałam zacierek na mleku.

źródło: NKJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	ugotuję	ugotujemy
2 os.	ugotujesz	ugotujecie
3 os.	ugotuje	ugotują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ugotowałem +(e)m ugotował	ugotowałam +(e)m ugotowała	ugotowałom +(e)m ugotowało	ugotowaliśmy +(e)śmy ugotowali	ugotowałyśmy +(e)śmy ugotowały
2 os.	ugotowałeś +(e)ś ugotował	ugotowałaś +(e)ś ugotowała	ugotowałoś +(e)ś ugotowało	ugotowaliście +(e)ście ugotowali	ugotowałyście +(e)ście ugotowały
3 os.	ugotował	ugotowała	ugotowało	ugotowali	ugotowały

bezosobnik: ugotowano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		ugotujmy
2 os.	ugotuj	ugotujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ugotowałbym bym ugotował	ugotowałabym bym ugotowała	ugotowałobym bym ugotowało	ugotowalibyśmy byśmy ugotowali	ugotowałybyśmy byśmy ugotowały
2 os.	ugotowałbyś byś ugotował	ugotowałabyś byś ugotowała	ugotowałobyś byś ugotowało	ugotowalibyście byście ugotowali	ugotowałybyście byście ugotowały
3 os.	ugotowałby by ugotował	ugotowałaby by ugotowała	ugotowałoby by ugotowało	ugotowaliby by ugotowali	ugotowałyby by ugotowały

bezosobnik: ugotowano by

bezokolicznik: ugotować

imiesłów przysłówkowy uprzedni: ugotowawszy

gerundium: ugotowanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ugotowanie	ugotowania
D.	ugotowania	ugotowań
C.	ugotowaniu	ugotowaniom
B.	ugotowanie	ugotowania
N.	ugotowaniem	ugotowaniami
Ms.	ugotowaniu	ugotowaniach
W.	ugotowanie	ugotowania

imiesłów przymiotnikowy bierny: ugotowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	ugotowany	ugotowany	ugotowany	ugotowane	ugotowana
D.	ugotowanego	ugotowanego	ugotowanego	ugotowanego	ugotowanej
C.	ugotowanemu	ugotowanemu	ugotowanemu	ugotowanemu	ugotowanej
B.	ugotowanego	ugotowanego	ugotowany	ugotowane	ugotowaną
N.	ugotowanym	ugotowanym	ugotowanym	ugotowanym	ugotowaną
Ms.	ugotowanym	ugotowanym	ugotowanym	ugotowanym	ugotowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	ugotowani	ugotowani	ugotowane	ugotowane
D.	ugotowanych	ugotowanych	ugotowanych	ugotowanych
C.	ugotowanym	ugotowanym	ugotowanym	ugotowanym
B.	ugotowanych	ugotowanych	ugotowanych	ugotowane
N.	ugotowanymi	ugotowanymi	ugotowanymi	ugotowanymi
Ms.	ugotowanych	ugotowanych	ugotowanych	ugotowanych

odpowiednik aspektowy: gotować

Składnia

Rz_osobowy

ugotować

2. posiłek

Definicja

przygotować gorący posiłek

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	upichcić, wypichcić
	hiperonimy:	przygotować

Połączenia

ugotować bigos, kapustę (z grochem); barszcz, rosół, żur..., zupę; obiad, posiłek
ugotować dla gości
potrafić, próbować, umieć ugotować
ugotować i podać, ugotować i zanieść komuś; posprzątać i ugotować, uprać i ugotować

Cytaty

	Zawsze pomagają, kiedy mam kłopoty, i ugotują pyszny obiad - taka opinię o swoich dziadkach napisał jeden z uczniów [...]. źródło: NKJP: Czekolada za wiersz, Dziennik Polski - Proszowice, 2001-01-29
	Ok. 13 ratownicy usłyszeli, że poszukiwany wspina się stromym kominem. Okazało się, że Michał S. zachował zimną krew i postępował racjonalnie; rozbił biwak, ugotował posiłek i odpoczął. źródło: NKJP: Lech: Noc w jaskini, Dziennik Polski - Kraj, 1999-04-13
	Kiedy dziewczyny z ostatnich klas wiejskich szkół mówią o emancypacji, dobrze płatnej pracy i samorozwoju, chłopcy reagują śmiechem: - Jak mi ugotujesz, posprzątasz i odchowasz dzieci, możesz mieć tę swoją niezależność. źródło: NKJP: Zbigniew Bartuś: Być kobietą, Dziennik Polski - Pejzaż, 2002-04-06
	Gotowanie - nie jestem specjalistą w kuchni. Potrafię ugotować jakieś proste rzeczy. A ponieważ nie jestem wybredny, nie jest to dla mnie żadnym problemem. źródło: NKJP: Alfabet Tomasza Oleksego, Dziennik Polski - Tarnów, 2002-10-04

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	ugotuję	ugotujemy
2 os.	ugotujesz	ugotujecie
3 os.	ugotuje	ugotują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ugotowałem +(e)m ugotował	ugotowałam +(e)m ugotowała	ugotowałom +(e)m ugotowało	ugotowaliśmy +(e)śmy ugotowali	ugotowałyśmy +(e)śmy ugotowały
2 os.	ugotowałeś +(e)ś ugotował	ugotowałaś +(e)ś ugotowała	ugotowałoś +(e)ś ugotowało	ugotowaliście +(e)ście ugotowali	ugotowałyście +(e)ście ugotowały
3 os.	ugotował	ugotowała	ugotowało	ugotowali	ugotowały

bezosobnik: ugotowano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		ugotujmy
2 os.	ugotuj	ugotujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ugotowałbym bym ugotował	ugotowałabym bym ugotowała	ugotowałobym bym ugotowało	ugotowalibyśmy byśmy ugotowali	ugotowałybyśmy byśmy ugotowały
2 os.	ugotowałbyś byś ugotował	ugotowałabyś byś ugotowała	ugotowałobyś byś ugotowało	ugotowalibyście byście ugotowali	ugotowałybyście byście ugotowały
3 os.	ugotowałby by ugotował	ugotowałaby by ugotowała	ugotowałoby by ugotowało	ugotowaliby by ugotowali	ugotowałyby by ugotowały

bezosobnik: ugotowano by

bezokolicznik: ugotować

imiesłów przysłówkowy uprzedni: ugotowawszy

gerundium: ugotowanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ugotowanie	ugotowania
D.	ugotowania	ugotowań
C.	ugotowaniu	ugotowaniom
B.	ugotowanie	ugotowania
N.	ugotowaniem	ugotowaniami
Ms.	ugotowaniu	ugotowaniach
W.	ugotowanie	ugotowania

imiesłów przymiotnikowy bierny: ugotowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	ugotowany	ugotowany	ugotowany	ugotowane	ugotowana
D.	ugotowanego	ugotowanego	ugotowanego	ugotowanego	ugotowanej
C.	ugotowanemu	ugotowanemu	ugotowanemu	ugotowanemu	ugotowanej
B.	ugotowanego	ugotowanego	ugotowany	ugotowane	ugotowaną
N.	ugotowanym	ugotowanym	ugotowanym	ugotowanym	ugotowaną
Ms.	ugotowanym	ugotowanym	ugotowanym	ugotowanym	ugotowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	ugotowani	ugotowani	ugotowane	ugotowane
D.	ugotowanych	ugotowanych	ugotowanych	ugotowanych
C.	ugotowanym	ugotowanym	ugotowanym	ugotowanym
B.	ugotowanych	ugotowanych	ugotowanych	ugotowane
N.	ugotowanymi	ugotowanymi	ugotowanymi	ugotowanymi
Ms.	ugotowanych	ugotowanych	ugotowanych	ugotowanych

odpowiednik aspektowy: gotować

Składnia

Rz_osobowy

ugotować

(CO) + (KOMU)

3. w teatrze

Definicja

teatr. pot.

celowo rozśmieszyć partnera na scenie lub w inny sposób go wyprowadzić z równowagi, żeby nie mógł on odgrywać roli zgodnie ze scenariuszem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka teatr

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zgotować

Cytaty

Pewien aktor miał w jednej ze scen przeczytać dość długi list. Ponieważ list był faktycznie długi więc na kartce miał całą treść. Jednak koledzy aktorzy postanowili go „ugotować”. W scenie z listem służący podał mu... pustą kartkę. Ten rzucił okiem, oddał służącemu i powiedział „Masz, ty czytaj....”

źródło: Internet: dowcipy.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	ugotuję	ugotujemy
2 os.	ugotujesz	ugotujecie
3 os.	ugotuje	ugotują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ugotowałem +(e)m ugotował	ugotowałam +(e)m ugotowała	ugotowałom +(e)m ugotowało	ugotowaliśmy +(e)śmy ugotowali	ugotowałyśmy +(e)śmy ugotowały
2 os.	ugotowałeś +(e)ś ugotował	ugotowałaś +(e)ś ugotowała	ugotowałoś +(e)ś ugotowało	ugotowaliście +(e)ście ugotowali	ugotowałyście +(e)ście ugotowały
3 os.	ugotował	ugotowała	ugotowało	ugotowali	ugotowały

bezosobnik: ugotowano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		ugotujmy
2 os.	ugotuj	ugotujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ugotowałbym bym ugotował	ugotowałabym bym ugotowała	ugotowałobym bym ugotowało	ugotowalibyśmy byśmy ugotowali	ugotowałybyśmy byśmy ugotowały
2 os.	ugotowałbyś byś ugotował	ugotowałabyś byś ugotowała	ugotowałobyś byś ugotowało	ugotowalibyście byście ugotowali	ugotowałybyście byście ugotowały
3 os.	ugotowałby by ugotował	ugotowałaby by ugotowała	ugotowałoby by ugotowało	ugotowaliby by ugotowali	ugotowałyby by ugotowały

bezosobnik: ugotowano by

bezokolicznik: ugotować

imiesłów przysłówkowy uprzedni: ugotowawszy

gerundium: ugotowanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ugotowanie	ugotowania
D.	ugotowania	ugotowań
C.	ugotowaniu	ugotowaniom
B.	ugotowanie	ugotowania
N.	ugotowaniem	ugotowaniami
Ms.	ugotowaniu	ugotowaniach
W.	ugotowanie	ugotowania

imiesłów przymiotnikowy bierny: ugotowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	ugotowany	ugotowany	ugotowany	ugotowane	ugotowana
D.	ugotowanego	ugotowanego	ugotowanego	ugotowanego	ugotowanej
C.	ugotowanemu	ugotowanemu	ugotowanemu	ugotowanemu	ugotowanej
B.	ugotowanego	ugotowanego	ugotowany	ugotowane	ugotowaną
N.	ugotowanym	ugotowanym	ugotowanym	ugotowanym	ugotowaną
Ms.	ugotowanym	ugotowanym	ugotowanym	ugotowanym	ugotowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	ugotowani	ugotowani	ugotowane	ugotowane
D.	ugotowanych	ugotowanych	ugotowanych	ugotowanych
C.	ugotowanym	ugotowanym	ugotowanym	ugotowanym
B.	ugotowanych	ugotowanych	ugotowanych	ugotowane
N.	ugotowanymi	ugotowanymi	ugotowanymi	ugotowanymi
Ms.	ugotowanych	ugotowanych	ugotowanych	ugotowanych

Składnia

ugotować

KOGO

Data ostatniej modyfikacji: 07.09.2019