Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
rozstępuję się |
rozstępujemy się |
|||
| 2 os. |
rozstępujesz się |
rozstępujecie się |
|||
| 3 os. |
rozstępuje się |
rozstępują się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
rozstępowałem się +(e)m się rozstępował |
rozstępowałam się +(e)m się rozstępowała |
rozstępowałom się +(e)m się rozstępowało |
rozstępowaliśmy się +(e)śmy się rozstępowali |
rozstępowałyśmy się +(e)śmy się rozstępowały |
| 2 os. |
rozstępowałeś się +(e)ś się rozstępował |
rozstępowałaś się +(e)ś się rozstępowała |
rozstępowałoś się +(e)ś się rozstępowało |
rozstępowaliście się +(e)ście się rozstępowali |
rozstępowałyście się +(e)ście się rozstępowały |
| 3 os. |
rozstępował się |
rozstępowała się |
rozstępowało się |
rozstępowali się |
rozstępowały się |
bezosobnik: rozstępowano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się rozstępował będę się rozstępować |
będę się rozstępowała będę się rozstępować |
będę się rozstępowało będę się rozstępować |
będziemy się rozstępowali będziemy się rozstępować |
będziemy się rozstępowały będziemy się rozstępować |
| 2 os. |
będziesz się rozstępował będziesz się rozstępować |
będziesz się rozstępowała będziesz się rozstępować |
będziesz się rozstępowało będziesz się rozstępować |
będziecie się rozstępowali będziecie się rozstępować |
będziecie się rozstępowały będziecie się rozstępować |
| 3 os. |
będzie się rozstępował będzie się rozstępować |
będzie się rozstępowała będzie się rozstępować |
będzie się rozstępowało będzie się rozstępować |
będą się rozstępowali będą się rozstępować |
będą się rozstępowały będą się rozstępować |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
rozstępujmy się |
|
| 2 os. |
rozstępuj się |
rozstępujcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
rozstępowałbym się bym się rozstępował |
rozstępowałabym się bym się rozstępowała |
rozstępowałobym się bym się rozstępowało |
rozstępowalibyśmy się byśmy się rozstępowali |
rozstępowałybyśmy się byśmy się rozstępowały |
| 2 os. |
rozstępowałbyś się byś się rozstępował |
rozstępowałabyś się byś się rozstępowała |
rozstępowałobyś się byś się rozstępowało |
rozstępowalibyście się byście się rozstępowali |
rozstępowałybyście się byście się rozstępowały |
| 3 os. |
rozstępowałby się by się rozstępował |
rozstępowałaby się by się rozstępowała |
rozstępowałoby się by się rozstępowało |
rozstępowaliby się by się rozstępowali |
rozstępowałyby się by się rozstępowały |
bezosobnik: rozstępowano by się
bezokolicznik: rozstępować się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
rozstępując się
gerundium: rozstępowanie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | rozstępowanie się |
rozstępowania się |
| D. | rozstępowania się |
rozstępowań się |
| C. | rozstępowaniu się |
rozstępowaniom się |
| B. | rozstępowanie się |
rozstępowania się |
| N. | rozstępowaniem się |
rozstępowaniami się |
| Ms. | rozstępowaniu się |
rozstępowaniach się |
| W. | rozstępowanie się |
rozstępowania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: rozstępujący się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | rozstępujący się |
rozstępujący się |
rozstępujący się |
rozstępujące się |
rozstępująca się |
| D. | rozstępującego się |
rozstępującego się |
rozstępującego się |
rozstępującego się |
rozstępującej się |
| C. | rozstępującemu się |
rozstępującemu się |
rozstępującemu się |
rozstępującemu się |
rozstępującej się |
| B. | rozstępującego się |
rozstępującego się |
rozstępujący się |
rozstępujące się |
rozstępującą się |
| N. | rozstępującym się |
rozstępującym się |
rozstępującym się |
rozstępującym się |
rozstępującą się |
| Ms. | rozstępującym się |
rozstępującym się |
rozstępującym się |
rozstępującym się |
rozstępującej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | rozstępujący się |
rozstępujący się |
rozstępujące się |
rozstępujące się |
| D. | rozstępujących się |
rozstępujących się |
rozstępujących się |
rozstępujących się |
| C. | rozstępującym się |
rozstępującym się |
rozstępującym się |
rozstępującym się |
| B. | rozstępujących się |
rozstępujących się |
rozstępujących się |
rozstępujące się |
| N. | rozstępującymi się |
rozstępującymi się |
rozstępującymi się |
rozstępującymi się |
| Ms. | rozstępujących się |
rozstępujących się |
rozstępujących się |
rozstępujących się |
odpowiednik aspektowy: rozstąpić się
Pochodzenie
Zob. stąpać
1. o ludziach
Definicja
Wymowa
[rosstempować sie]
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | rozsuwać się |
Połączenia
- tłum rozstępuje się; gapie, ludzie rozstępują się
- rozstępować się na boki
- rozstępować się i przepuszczać kogoś
Cytaty
|
[...] schodziła i schodziła, przyzwyczajona, że tłum rozstępuje się przed nią z uwielbieniem. źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Rynek w Smyrnie, 2007 |
|
|
Idąc w szpalerze rozstępujących się przede mną przechodniów pomyślałem, że ludzie ci są jak drzewa. źródło: NKJP: Jacek Głębski: Droga do Ite, 2006 |
|
|
Grupa stojąca na drodze rozstępuje się przed Hauptmannem. źródło: NKJP: Stanisław Mrożek: Jak zostałem filmowcem, 1975 |
|
|
Rozgarnął tłum, a ludzie rozstępowali się przed nim. źródło: NKJP: Jan Dobraczyński: Święty miecz, 1949 |
Składnia
| Rzpl | + | rozstępować się | + |
(przed KIM)
|
2. o ziemi
Definicja
Wymowa
[rosstempować sie]
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni miejsce i jego usytuowanie w przestrzeni
CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia ukształtowanie terenu
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | rozpadać się |
Połączenia
- skała, ziemia rozstępuje się
- rozstępować się pod nogami
- rozstępować się nagle, niespodziewanie
Cytaty
|
Trawy rozstępowały się z szelestem, ostre i wysuszone. źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Wielbłąd na stepie, 1978 |
|
|
- Nie wszystko jest jasne i pewne, ale chmury rozstępują się i pojawia się kawałek nieba. źródło: NKJP: Józef Kozielecki: Zbrodnia, 2003 |
|
|
Zaczynały się drzewa. Leciałem pośród nich, słysząc jedynie trzaski i ogłuszający, jakiś taki podniebny szelest śniegu, jego syk, gdy rozstępował się pod butami. źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Biały kruk, 1955 |
|
|
Piasek w głębi jeszcze nie wystygł, rozstępując się pod naciskiem grzał stopy. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966 |
Składnia
|
+ | rozstępować się | + |
(pod KIM/CZYM)
|