Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
dostąpię |
dostąpimy |
|||
| 2 os. |
dostąpisz |
dostąpicie |
|||
| 3 os. |
dostąpi |
dostąpią |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
dostąpiłem +(e)m dostąpił |
dostąpiłam +(e)m dostąpiła |
dostąpiłom +(e)m dostąpiło |
dostąpiliśmy +(e)śmy dostąpili |
dostąpiłyśmy +(e)śmy dostąpiły |
| 2 os. |
dostąpiłeś +(e)ś dostąpił |
dostąpiłaś +(e)ś dostąpiła |
dostąpiłoś +(e)ś dostąpiło |
dostąpiliście +(e)ście dostąpili |
dostąpiłyście +(e)ście dostąpiły |
| 3 os. |
dostąpił |
dostąpiła |
dostąpiło |
dostąpili |
dostąpiły |
bezosobnik: dostąpiono
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
dostąpmy |
|
| 2 os. |
dostąp |
dostąpcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
dostąpiłbym bym dostąpił |
dostąpiłabym bym dostąpiła |
dostąpiłobym bym dostąpiło |
dostąpilibyśmy byśmy dostąpili |
dostąpiłybyśmy byśmy dostąpiły |
| 2 os. |
dostąpiłbyś byś dostąpił |
dostąpiłabyś byś dostąpiła |
dostąpiłobyś byś dostąpiło |
dostąpilibyście byście dostąpili |
dostąpiłybyście byście dostąpiły |
| 3 os. |
dostąpiłby by dostąpił |
dostąpiłaby by dostąpiła |
dostąpiłoby by dostąpiło |
dostąpiliby by dostąpili |
dostąpiłyby by dostąpiły |
bezosobnik: dostąpiono by
bezokolicznik: dostąpić
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
dostąpiwszy
gerundium: dostąpienie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | dostąpienie |
dostąpienia |
| D. | dostąpienia |
dostąpień |
| C. | dostąpieniu |
dostąpieniom |
| B. | dostąpienie |
dostąpienia |
| N. | dostąpieniem |
dostąpieniami |
| Ms. | dostąpieniu |
dostąpieniach |
| W. | dostąpienie |
dostąpienia |
odpowiednik aspektowy: dostępować
Pochodzenie
Czasownik z prefiksem do- od psł. *stǫpiti 'postawić nogę, zrobić krok, stąpnąć'; zob. stąpać
1. zaszczytu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Połączenia
- dostąpić łaski, miłosierdzia, nieba, przywileju, radości, ukojenia, wtajemniczenia, zaszczytu, zbawienia
- mieć, móc, pragnąć dostąpić
Cytaty
|
Może ja, niedowiarek, dostąpię zbawienia i oczyszczenia. źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Obłęd, 1980 |
|
|
Współpasażerowie windy, którym zazdrościłem, że widują Makę kilka razy dziennie, robili wrażenie, iż wiedzą, że ja należę do tych upośledzonych istot, bezimiennych figurantów, którzy nigdy nie dostąpią zaszczytu pogłaskania setera Bubi. źródło: NKJP: Tadeusz Zimecki: Ja, Franek..., 2001 |
|
|
Nie, ty nie dostąpisz łaski! Jesteś czarownicą, widzę to w twoich oczach. źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005 |
Składnia
|
+ | dostąpić | + |
CZEGO
|
2. do króla
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | przybliżyć się, zbliżyć się | |
| antonimy: | oddalić się, odstąpić |
Cytaty
|
Wtedy, zanim wysiadłem, dostąpił do mnie Arasybo i szeptem zdał mi sprawę o stanie zdrowia Arnaka. źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Biały jaguar, 1980 |
|
|
[...] wszyscy mężczyźni w obozie wiedzieli, że Egipcjanka jest zła jak żmija i nie da nikomu do siebie dostąpić. źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952 |
|
|
Za każdym razem Januszek dostawał grube pieniądze. Januszkowi dał. A Rózdze nie dał dostąpić do siebie. źródło: NKJP: Miron Białoszewski: Donosy rzeczywistości, 1973 |
|
|
Panna zlękła się o Jasia, ale nie mogła dostąpić do zamku czorsztyńskiego, bo był otoczony wojskiem. źródło: Internet: flisacy.com.pl |
Składnia
|
|
+ | dostąpić | + |
do KOGO/CZEGO
|