Chronologizacja
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | samowolny |
samowolny |
samowolny |
samowolne |
samowolna |
| D. | samowolnego |
samowolnego |
samowolnego |
samowolnego |
samowolnej |
| C. | samowolnemu |
samowolnemu |
samowolnemu |
samowolnemu |
samowolnej |
| B. | samowolnego |
samowolnego |
samowolny |
samowolne |
samowolną |
| N. | samowolnym |
samowolnym |
samowolnym |
samowolnym |
samowolną |
| Ms. | samowolnym |
samowolnym |
samowolnym |
samowolnym |
samowolnej |
| W. | samowolny |
samowolny |
samowolny |
samowolne |
samowolna |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | samowolni |
samowolni |
samowolne |
samowolne |
| D. | samowolnych |
samowolnych |
samowolnych |
samowolnych |
| C. | samowolnym |
samowolnym |
samowolnym |
samowolnym |
| B. | samowolnych |
samowolnych |
samowolnych |
samowolne |
| N. | samowolnymi |
samowolnymi |
samowolnymi |
samowolnymi |
| Ms. | samowolnych |
samowolnych |
samowolnych |
samowolnych |
| W. | samowolni |
samowolni |
samowolne |
samowolne |
Pochodzenie
Zob. sam, wolny
1.a człowiek
Definicja
Noty o użyciu
W tekstach związanych z prawem wyraz używany w odniesieniu do osób podejmujących działania z pominięciem obowiązujących przepisów.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | samozwańczy | |
| antonimy: | zdyscyplinowany |
Cytaty
|
[...] ta bezkarna samowolna banda mordowała bez zezwolenia i ze złości. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Samowolne dzieci to zazwyczaj takie, które nie przyswoiły sobie reguł współżycia w rodzinie i nie tylko w rodzinie. źródło: NKJP: W zgodzie z regułami Czym różni się dziecięca samodzielność od samowoli? Czym jest samowola? Przepraszam nie wystarczy, Polska Głos Wielkopolski, 2007-01-06 |
|
|
Władze konserwatorskie mogłyby same rozebrać przedproża, wykonane niezgodnie z wymogami konserwatorskimi [...] i wyegzekwować koszty demontażu od samowolnych inwestorów. źródło: NKJP: Jacek Sieński: Samowola przed progiem, Dziennik Bałtycki, 1999-09-14 |
1.b czyn
Definicja
Noty o użyciu
W tekstach związanych z prawem wyraz używany w odniesieniu do działań podejmowanych z pominięciem obowiązujących przepisów.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | samozwańczy | |
| antonimy: | zdyscyplinowany |
Połączenia
- samowolny wyjazd, wyrąb; samowolna akcja, ingerencja; budowa, inwestycja, przebudowa, przeróbka, rozbiórka, wycinka, zmiana; decyzja, interpretacja; samowolne działania
- samowolny i bezprawny
- samowolne działanie, oddalenie się, opuszczenie czegoś, użycie, użytkowanie, wycięcie drzew, zajmowanie czegoś
Cytaty
|
W związku z wojną w Czeczenii łamane są nagminnie prawa człowieka; dochodzi do samowolnych egzekucji, tortur, gwałtów i rabunków. źródło: NKJP: Rok brutalności, Dziennik Polski, 2000-06-03 |
|
|
Prawo budowlane zabrania samowolnej ingerencji w centralne ogrzewanie. źródło: NKJP: (DaGa): Za co płacę, Dziennik Bałtycki, 2000-06-13 |
|
|
Jako żołnierz będzie odpowiadał przed sądem Marynarki Wojennej za dokonanie zabójstwa i samowolne opuszczenie posterunku wartowniczego. źródło: NKJP: Tomasz Ejtminowicz, Marek Górlikowski, Jarosław Popek, Gdańsk, Ireneus Domański: Dezerter, Gazeta Wyborcza, 1994-07-11 |