Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. przestąpić
1. kałużę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | przechodzić, przekraczać |
Połączenia
- przestępować granicę, próg
Cytaty
|
Stajnie są murowane, z szerokimi wrotami i wysokimi progami. Konie nauczyły się przestępować je bez potykania. źródło: NKJP: Danuta Koral: Wydziedziczeni, 1997 |
|
|
Przestępuję przez śpiących najuważniej, jak potrafię, starając się nikogo nie potrącić, aż docieram do sieni. źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Emilia z kwiatem lilii leśnej, 1993 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
przestępuję |
przestępujemy |
|||
| 2 os. |
przestępujesz |
przestępujecie |
|||
| 3 os. |
przestępuje |
przestępują |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
przestępowałem +(e)m przestępował |
przestępowałam +(e)m przestępowała |
przestępowałom +(e)m przestępowało |
przestępowaliśmy +(e)śmy przestępowali |
przestępowałyśmy +(e)śmy przestępowały |
| 2 os. |
przestępowałeś +(e)ś przestępował |
przestępowałaś +(e)ś przestępowała |
przestępowałoś +(e)ś przestępowało |
przestępowaliście +(e)ście przestępowali |
przestępowałyście +(e)ście przestępowały |
| 3 os. |
przestępował |
przestępowała |
przestępowało |
przestępowali |
przestępowały |
bezosobnik: przestępowano
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę przestępował będę przestępować |
będę przestępowała będę przestępować |
będę przestępowało będę przestępować |
będziemy przestępowali będziemy przestępować |
będziemy przestępowały będziemy przestępować |
| 2 os. |
będziesz przestępował będziesz przestępować |
będziesz przestępowała będziesz przestępować |
będziesz przestępowało będziesz przestępować |
będziecie przestępowali będziecie przestępować |
będziecie przestępowały będziecie przestępować |
| 3 os. |
będzie przestępował będzie przestępować |
będzie przestępowała będzie przestępować |
będzie przestępowało będzie przestępować |
będą przestępowali będą przestępować |
będą przestępowały będą przestępować |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
przestępujmy |
|
| 2 os. |
przestępuj |
przestępujcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
przestępowałbym bym przestępował |
przestępowałabym bym przestępowała |
przestępowałobym bym przestępowało |
przestępowalibyśmy byśmy przestępowali |
przestępowałybyśmy byśmy przestępowały |
| 2 os. |
przestępowałbyś byś przestępował |
przestępowałabyś byś przestępowała |
przestępowałobyś byś przestępowało |
przestępowalibyście byście przestępowali |
przestępowałybyście byście przestępowały |
| 3 os. |
przestępowałby by przestępował |
przestępowałaby by przestępowała |
przestępowałoby by przestępowało |
przestępowaliby by przestępowali |
przestępowałyby by przestępowały |
bezosobnik: przestępowano by
bezokolicznik: przestępować
imiesłów przysłówkowy współczesny:
przestępując
gerundium: przestępowanie
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | przestępowanie |
przestępowania |
| D. | przestępowania |
przestępowań |
| C. | przestępowaniu |
przestępowaniom |
| B. | przestępowanie |
przestępowania |
| N. | przestępowaniem |
przestępowaniami |
| Ms. | przestępowaniu |
przestępowaniach |
| W. | przestępowanie |
przestępowania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: przestępujący
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | przestępujący |
przestępujący |
przestępujący |
przestępujące |
przestępująca |
| D. | przestępującego |
przestępującego |
przestępującego |
przestępującego |
przestępującej |
| C. | przestępującemu |
przestępującemu |
przestępującemu |
przestępującemu |
przestępującej |
| B. | przestępującego |
przestępującego |
przestępujący |
przestępujące |
przestępującą |
| N. | przestępującym |
przestępującym |
przestępującym |
przestępującym |
przestępującą |
| Ms. | przestępującym |
przestępującym |
przestępującym |
przestępującym |
przestępującej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | przestępujący |
przestępujący |
przestępujące |
przestępujące |
| D. | przestępujących |
przestępujących |
przestępujących |
przestępujących |
| C. | przestępującym |
przestępującym |
przestępującym |
przestępującym |
| B. | przestępujących |
przestępujących |
przestępujących |
przestępujące |
| N. | przestępującymi |
przestępującymi |
przestępującymi |
przestępującymi |
| Ms. | przestępujących |
przestępujących |
przestępujących |
przestępujących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: przestępowany
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | przestępowany |
przestępowany |
przestępowany |
przestępowane |
przestępowana |
| D. | przestępowanego |
przestępowanego |
przestępowanego |
przestępowanego |
przestępowanej |
| C. | przestępowanemu |
przestępowanemu |
przestępowanemu |
przestępowanemu |
przestępowanej |
| B. | przestępowanego |
przestępowanego |
przestępowany |
przestępowane |
przestępowaną |
| N. | przestępowanym |
przestępowanym |
przestępowanym |
przestępowanym |
przestępowaną |
| Ms. | przestępowanym |
przestępowanym |
przestępowanym |
przestępowanym |
przestępowanej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | przestępowani |
przestępowani |
przestępowane |
przestępowane |
| D. | przestępowanych |
przestępowanych |
przestępowanych |
przestępowanych |
| C. | przestępowanym |
przestępowanym |
przestępowanym |
przestępowanym |
| B. | przestępowanych |
przestępowanych |
przestępowanych |
przestępowane |
| N. | przestępowanymi |
przestępowanymi |
przestępowanymi |
przestępowanymi |
| Ms. | przestępowanych |
przestępowanych |
przestępowanych |
przestępowanych |
odpowiednik aspektowy: przestąpić
Składnia
|
+ | przestępować | + |
CO
|
|
|
+ | przestępować | + |
przez KOGO/CO
|
2. z nogi na nogę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Połączenia
- przestępować z nogi na nogę
- przestępować nerwowo, niecierpliwie
Cytaty
|
Pociąg się spóźniał, nie wychodziła więc na peron, stanęła w okrągłym dworcowym holu, nakrytym kopułą jak bazylika, i zacisnęła palce na pasku torebki. Roztrzęsiona, przestępowała z obcasa na obcas. źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Excentrycy, 2007 |
|
|
Dwa rajskie ptaki królewskie [...] z dumą stroszyły kępki jasnożółtych piór [...]. Przestępowały z nóżki na nóżkę, trzepotały czerwono-brązowo-zielonymi skrzydłami i krygując się z samouwielbieniem, spoglądały na wystające z krótkiego ogona dwie bardzo wydłużone sterówki. źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tomek wśród łowców głów, 1965 |
|
|
Milczeniem i ponaglającym przestępowaniem dawała do zrozumienia, że musi biec dalej. źródło: NKJP: Irena Matuszkiewicz: Nie zabijać pająków, 2007 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
przestępuję |
przestępujemy |
|||
| 2 os. |
przestępujesz |
przestępujecie |
|||
| 3 os. |
przestępuje |
przestępują |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
przestępowałem +(e)m przestępował |
przestępowałam +(e)m przestępowała |
przestępowałom +(e)m przestępowało |
przestępowaliśmy +(e)śmy przestępowali |
przestępowałyśmy +(e)śmy przestępowały |
| 2 os. |
przestępowałeś +(e)ś przestępował |
przestępowałaś +(e)ś przestępowała |
przestępowałoś +(e)ś przestępowało |
przestępowaliście +(e)ście przestępowali |
przestępowałyście +(e)ście przestępowały |
| 3 os. |
przestępował |
przestępowała |
przestępowało |
przestępowali |
przestępowały |
bezosobnik: przestępowano
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę przestępował będę przestępować |
będę przestępowała będę przestępować |
będę przestępowało będę przestępować |
będziemy przestępowali będziemy przestępować |
będziemy przestępowały będziemy przestępować |
| 2 os. |
będziesz przestępował będziesz przestępować |
będziesz przestępowała będziesz przestępować |
będziesz przestępowało będziesz przestępować |
będziecie przestępowali będziecie przestępować |
będziecie przestępowały będziecie przestępować |
| 3 os. |
będzie przestępował będzie przestępować |
będzie przestępowała będzie przestępować |
będzie przestępowało będzie przestępować |
będą przestępowali będą przestępować |
będą przestępowały będą przestępować |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
przestępujmy |
|
| 2 os. |
przestępuj |
przestępujcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
przestępowałbym bym przestępował |
przestępowałabym bym przestępowała |
przestępowałobym bym przestępowało |
przestępowalibyśmy byśmy przestępowali |
przestępowałybyśmy byśmy przestępowały |
| 2 os. |
przestępowałbyś byś przestępował |
przestępowałabyś byś przestępowała |
przestępowałobyś byś przestępowało |
przestępowalibyście byście przestępowali |
przestępowałybyście byście przestępowały |
| 3 os. |
przestępowałby by przestępował |
przestępowałaby by przestępowała |
przestępowałoby by przestępowało |
przestępowaliby by przestępowali |
przestępowałyby by przestępowały |
bezosobnik: przestępowano by
bezokolicznik: przestępować
imiesłów przysłówkowy współczesny:
przestępując
gerundium: przestępowanie
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | przestępowanie |
przestępowania |
| D. | przestępowania |
przestępowań |
| C. | przestępowaniu |
przestępowaniom |
| B. | przestępowanie |
przestępowania |
| N. | przestępowaniem |
przestępowaniami |
| Ms. | przestępowaniu |
przestępowaniach |
| W. | przestępowanie |
przestępowania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: przestępujący
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | przestępujący |
przestępujący |
przestępujący |
przestępujące |
przestępująca |
| D. | przestępującego |
przestępującego |
przestępującego |
przestępującego |
przestępującej |
| C. | przestępującemu |
przestępującemu |
przestępującemu |
przestępującemu |
przestępującej |
| B. | przestępującego |
przestępującego |
przestępujący |
przestępujące |
przestępującą |
| N. | przestępującym |
przestępującym |
przestępującym |
przestępującym |
przestępującą |
| Ms. | przestępującym |
przestępującym |
przestępującym |
przestępującym |
przestępującej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | przestępujący |
przestępujący |
przestępujące |
przestępujące |
| D. | przestępujących |
przestępujących |
przestępujących |
przestępujących |
| C. | przestępującym |
przestępującym |
przestępującym |
przestępującym |
| B. | przestępujących |
przestępujących |
przestępujących |
przestępujące |
| N. | przestępującymi |
przestępującymi |
przestępującymi |
przestępującymi |
| Ms. | przestępujących |
przestępujących |
przestępujących |
przestępujących |
odpowiednik aspektowy: przestąpić