Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. szary
1. kolor
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło
Połączenia
- szaro od dymu, od kurzu
- zrobiło się szaro od czegoś
- ubierać się; kwitnąć na szaro
- szaro ubarwiony; pomalowany; otynkowany; prążkowany; migocący; ubrany
- pomalowany, wymalowany; otynkowany; ubrany na szaro
Cytaty
|
Za jej zakrętem ukazał się Pacyfik, zafalował zielono i szaro nad szarosrebrnym piaskiem plaż. źródło: KWSJP: Anna Glińska: Powrót do Santa Cruz, 1972 |
|
|
Telewizja robiąca bokami nie miała kolorowej taśmy i nawet sławne potem superrubiny odbierały na szaro, co oczywiście było nie do zniesienia [...]. źródło: KWSJP: Eugeniusz Kabatc: Śmierć robotnika w hotelu Savoy, 1985 |
|
|
- Masz! - i cisnął owijacze na środek pokoju. Zrobiło się szaro od kurzu. Zakaszlałem. źródło: KWSJP: Tadeusz Kwiatkowski: Bohater do wynajęcia, 1956 |
|
|
Potem zrąb pierwszego piętra zachwiał się z lewej strony [...], żeby po chwili zapaść się z hukiem do środka, niebo zaś zasnuło się szaro sadzą. źródło: KWSJP: Włodzimierz Odojewski: Zasypie wszystko, zawieje...1967 |
|
|
Zaskoczona, chciała się cofnąć, ale już zobaczyła Laurę w stroju do konnej jazdy, idącą między dwoma szaro ubranymi panami. źródło: KWSJP: Francesco Jovine: Ziemie Sacramento, 1976 |
Odmiana
część mowy: przysłówek
2. pochmurno
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda warunki atmosferyczne
Połączenia
- było, jest; robi się, zrobiło się szaro
Cytaty
|
Dzień był paskudny: szaro, mokro i bez perspektyw na najbliższe pół godziny. źródło: KWSJP: Monika Piątkowska, Leszek Talko: Talki w wielkim mieście, 2002 |
|
|
Zrobiło się szaro i wilgotno, powiał chłodny wiatr. Mgła zaczęła zasnuwać widnokrąg. źródło: KWSJP: Joanna Rudniańska: Miejsca, 1999 |
|
|
Od razu po obiedzie wróciłem do domu, bo nie miałem siły wysiadywać godzinek popołudniowych nad papierkami. [...] Za oknem pluskał deszcz, szaro. źródło: KWSJP: Andrzej Bobkowski: Szkice piórkiem, 1957 |
|
|
Mróz zelżał, było pochmurno, szaro, mokro. źródło: KWSJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm: 2002 |
|
|
Pamiętam, że nie padało, nie było szaro ani zimno, ani w ogóle listopadowo; wyszedłem ze szkoły w rozpiętej kurtce. źródło: KWSJP: Witold Horwath: Seans, 1997 |
Odmiana
część mowy: przysłówek
3. ciemno
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło
CZŁOWIEK I PRZYRODA Niebo i wszechświat słońce i księżyc, pory dnia
Połączenia
- było, jest; robi się, zrobiło się szaro
Cytaty
|
Było jeszcze szaro, ale znajomy wróbel, całymi dniami przesiadujący na antenie studentów, od jakiegoś czasu zdzierał już gardło. źródło: KWSJP: Artur Baniewicz: Góra Trzech Szkieletów, 2003 |
|
|
Rano jest jeszcze szaro, wydaje się, że to dopiero szósta, a to już ósma. źródło: KWSJP: Andrzej Bobkowski: Szkice piórkiem, 1957 |
|
|
Ostatni błysk słońca zmiótł z ośnieżonych gór resztek dnia. Wprawdzie mgły już nie było, ale robiło się szaro. źródło: KWSJP: Alfons Filar: Śladami tatrzańskich kurierów, 1995 |
|
|
Wokół było szaro. Nie wiedziała, czy to świt, czy zmierzch. źródło: KWSJP: Olga Tokarczuk: Prawiek i inne czasy, 1996 |
|
|
Słońce zaszło, było szaro i zacisznie, powierzchnia wody wygładziła się zupełnie, nabierając ołowianych odcieni. źródło: KWSJP: Włodzimierz Kowalewski: Powrót do Breitenheide, 1998 |
Odmiana
część mowy: przysłówek
4. niekolorowo
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Połączenia
- wyglądać szaro
Cytaty
|
Ludzie wyglądali biednie i szaro, domy zaniedbane, wojna pozostawiła na nich liczne ślady, samochody były tylko wojskowe, dobrze wysłużone, okryte kurzem, śmiecie walały się na chodnikach [...]. źródło: KWSJP: Jerzy Andrzejewski, Popiół i diament, 1948 |
|
|
W samej pracowni szaro i brzydko, na ścianach rysy, plamy, żadnego obrazka. źródło: KWSJP: Anka Kowalska: Pestka, 2001 |
|
|
Poranek wstawał mglisty i wilgotny. W jego blasku posterunek, bunkry i ziemianka wyglądały szaro i niechlujnie. źródło: KWSJP: Tadeusz Klimaszewski: Febra, 1967 |
|
|
Na ulicach nie uświadczysz frymuśnie skrojonych płaszczyków, wesołości, zalotnych uśmiechów, jest szaro i smutno. Bieda, niezaleczone choroby, braki w uzębieniu, trudności z zaopatrzeniem [...]. źródło: KWSJP: Henryk Rozpędowski: Charleston, 2002 |
|
|
Przeprowadził go przez korytarz i weszli do znajomej już Franciszkowi dyżurki. Teraz, w świetle dnia, wyglądała jeszcze bardziej szaro i brzydko niż w nocy. źródło: KWSJP: Marek Hłasko: Cmentarze, 1957 |
Odmiana
część mowy: przysłówek
5. nijako
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | nijako |
Cytaty
|
Bez Niego w domu było szaro i pusto. On był dla nich w dalszym ciągu słońcem, radością, uśmiechem, treścią życia. źródło: KWSJP: Mieczysław Maliński: Matka Jezusa, 1981 |
|
|
W szkole również szaro i smutno. W naszej klasie, podobnie jak w innych, tercjan Niedźwiedzki mocno napalił w wielkim kaflowym piecu. Jest bardzo ciepło, nawet za bardzo. źródło: KWSJP: Witold Szołginia: Dom pod Żelaznym Lwem, 1989 |
|
|
Życie moje wlokło się szaro i jednostajnie. [...] Te same codzienne wrażenia, ta sama droga z mieszkania do biura, ci sami śpieszący do pracy ludzie [...]. źródło: KWSJP: Leopold Rybarski: Konterfekt z cieniem, 1985 |
|
|
Rzecz zakończyła się szaro, nijako, nieciekawie, zarazem jednak w sposób zupełnie niespodziewany. źródło: KWSJP: Antoni Libera: Madame, 1998 |
Odmiana
część mowy: przysłówek