UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

margrabia

Chronologizacja

1420, SStp

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. margrabia
margrabiowie
ndepr
margrabie
depr
D. margrabiego
rzadziej margrabi
margrabiów
C. margrabiemu
rzadziej margrabi
margrabiom
B. margrabiego
rzadziej margrabię
margrabiów
N. margrabią
rzadziej margrabim
margrabiami
Ms. margrabim
rzadziej margrabi
margrabiach
W. margrabio
margrabiowie
ndepr
margrabie
depr

Pochodzenie

st.czes. markrabě

z st.-w.-niem. markgrāvio 'namiestnik marchii, czyli okręgu pogranicznego'

1. Marchii Wschodniej

Definicja

zarządca prowincji kresowej (marchii) w niektórych państwach Europy w okresie średniowiecza

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  margraf

Połączenia

  • margrabia brandenburski; niemiecki margrabia
  • margrabia Brandenburgii, jakiejś marchii
  • córka margrabiego

Cytaty

Zdaje się, że to właśnie wtedy nasz Henryk Biały począł rozważać w gronie doradców odsprzedanie margrabiemu Miśni ważnego grodu Szydłowa albo też Krosna z okręgiem.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Uczeń czarnoksiężnika, 2003

W 963 roku Łużyce i Milsko (tereny zamieszkiwane przez Milczan, również plemię słowiańskie) zostały podbite przez Gerona, margrabiego Marchii Wschodniej.

źródło: NKJP: (ZYLA): Naród bez państwa, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2006-02-02

W celu pozyskania margrabiów niemieckich wysłał Bolesław Kędzierzawy brata swego Mieszka, podobno na czele aż 20.000 krzyżowców, na pseudo-krucjatę organizowaną przez margrabiów: Albrechta Niedźwiedzia i Konrada miśnieńskiego przeciwko Słowianom na Szczecin.

źródło: NKJP: Tadeusz Wasilewski: Poczet Królów Polskich, Kultura, nr 6, 1978

Zadania obrony kresów i nadzoru nad ujarzmionymi ludami powierzono margrabiom nadgranicznych marchii, którzy bezlitośnie tłumili kolejne powstania Słowian.

źródło: NKJP: Dariusz Piwowarczyk: Słynni rycerze Europy. Rycerze Chrystusa, 2007

Składnia

bez ograniczeń + margrabia +
CZEGO

2. arystokrata

Definicja

mężczyzna, który ma tytuł arystokratyczny wyższy od hrabiego, dziedziczony po przodkach

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  markiz

Cytaty

Orpiszewski, Krasiński, generał Władysław Zamoyski oraz współpracujący z nimi pisarz włoski, bojownik o niepodległość i zjednoczenie Włoch margrabia Massimo d'Azeglio reprezentowali dążenia Hotelu Lambert.

źródło: NKJP: Marek Borucki: Polacy w Rzymie: od czasów Mieszka I do Jana Pawła II, 1995

Była to kropla, która przelała czarę i skłoniła do złożenia dymisji jedynego naczelnika rządu cywilnego w niewoli. Był nim Aleksander hr. Wielopolski. [...] Rodacy wysłali do Petersburga donos zarzucający mu popularyzowanie organizacji rewolucyjnej, nielegalną “brankę”, sekowanie duchownych, protegowanie na wysokie stanowiska osób sprzyjających powstaniu (choć margrabia był jego przeciwnikiem).

źródło: NKJP: Andrzej Górny: Kariera po polsku, Gazeta Wrocławska, 2003-08-08

Ranga zamku w Podhorcach wzrosła z chwilą, gdy stał się własnością Sobieskich. [...] Gościli tu najznamienitsi obywatele Rzeczypospolitej jak król Jan III z Marią Kazimierą i licznym dworem, margrabiowie i książęta, dyplomaci i artyści.

źródło: NKJP: Stanisław Sławomir Nicieja: Twierdze kresowe Rzeczypospolitej, 2006

Data ostatniej modyfikacji: 20.11.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj