UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

beniaminek

Chronologizacja

1900, SJPWar

Pochodzenie

Od: Beniamin, imienia najmłodszego i ulubionego syna biblijnego Jakuba (może pod wpływem fr. benjamin).

1. w rodzinie

Definicja

książk. 
najmłodsze dziecko w rodzinie

Wymowa

[beńjaminek]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia narodziny i dzieciństwo

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina członkowie rodziny

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  dziecko

Cytaty

Matka nie mówiła o zmarłych nagle na szkarlatynę mych siostrach, gdyż na wspomnienie o nich zawsze płakała. Z tego też powodu trzęsła się nad nami, a specjalnie nad beniaminkiem Cześkiem, który w pełni wykorzystywał tę sytuację i był brzdącem strasznie trudnym do wychowania [...]

źródło: NKJP: Jerzy Odrowąż-Pieniążek: Więcej niż świadek, 2007

Aż kim mam być, kiedy nie ma ani starego, ani matki, ani braci, ani sióstr, ani beniaminka Izaaka?

źródło: NKJP: Tadeusz Nowak: A jak królem, a jak katem będziesz, 1967

Gdy Władysław, beniaminek książęcego rodu, w roku 1260 udaje się do Padwy, na towarzysza podróży dostaje Witela. Miał być opiekunem, ale cóż to za kurator, starszy od podopiecznego najwyżej o kilka miesięcy.

źródło: NKJP: Henryk Waniek: Opis podróży mistycznej z Oświęcimia do Zgorzelca 1257-1957, 1996

Od małego, jak wszyscy chłopcy z wiosek rybackich na Półwyspie Helskim, obznajomiony był z rybackim rzemiosłem. Ojciec, który nie umiał niczego swemu beniaminkowi odmówić - wyraził zgodę. „Ale potem wstąpisz do Wyższej Szkoły Morskiej”.

źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Wielkolud z Jaskini Piratów albo Tajemnica czwartej ściany, 2001

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. beniaminek
beniaminkowie
ndepr
beniaminki
depr
D. beniaminka
beniaminków
C. beniaminkowi
beniaminkom
B. beniaminka
beniaminków
N. beniaminkiem
beniaminkami
Ms. beniaminku
beniaminkach
W. beniaminku
beniaminkowie
ndepr
beniaminki
depr

2. w towarzystwie

Definicja

książk. 
osoba najmłodsza w danym środowisku i najbardziej faworyzowana i lubiana

Wymowa

[beńjaminek]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  pupil
hiperonimy:  faworyt, ulubieniec

Cytaty

Zdarza się, że dziecko, które grało rolę ofiary, po pewnym czasie - dzięki wysiłkom psychologów i pedagogów - staje się beniaminkiem grupy, a jego obecność wyzwala postawy opiekuńcze.

źródło: NKJP: Anna Sobolewska: Cela: odpowiedź na zespół Downa, 2009

Dwa żywioły w przedziwnej symbiozie: romantyczność z urodzenia, z ducha czasów - klasyczność z estetycznych predylekcji, z mentalności. Improwizator z głową zegarmistrza. Nadwrażliwiec z ręką rzemiechy. Beniaminek współczesności zwrócony w przeszłość.

źródło: NKJP: Piotr Wierzbicki: Migotliwy ton. Esej o stylu Chopina, 2010

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. beniaminek
beniaminkowie
ndepr
beniaminki
depr
D. beniaminka
beniaminków
C. beniaminkowi
beniaminkom
B. beniaminka
beniaminków
N. beniaminkiem
beniaminkami
Ms. beniaminku
beniaminkach
W. beniaminku
beniaminkowie
ndepr
beniaminki
depr

Składnia

bez ograniczeń + beniaminek +
KOGO/CZEGO

3. w lidze piłkarskiej

Definicja

sport. 
drużyna sportowa, która awansowała do danej klasy rozgrywek z klasy niższej

Wymowa

[beńjaminek]

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport osoby i organizacje związane ze sportem

Relacje znaczeniowe

antonimy:  spadkowicz
hiperonimy:  drużyna

Połączenia

  • jarosławski, widzewski; tegoroczny; drugoligowy, pierwszoligowy; absolutny, rewelacyjny beniaminek
  • beniaminek drugiej (pierwszej, trzeciej, ...) ligi, ekstraklasy, rozgrywek
  • piłkarze beniaminka
  • beniaminek gra, wygrał, zagrał

Cytaty

Rewelacyjny beniaminek ubiegłorocznych rozgrywek III ligi, zespół rzeszowskiej Stali do kolejnego sezonu przygotowuje się na własnych obiektach.

źródło: NKJP: Raczej bez Pacuły, Dziennik Polski, 2000-07-18

U siebie pokonali beniaminka 2:1, taki sam rezultat padł również w Ostrowcu, gdzie Odra zagrała mecz Pucharu Polski.

źródło: NKJP: (L. JAŹ.): Zostaną rycerzami jesieni, Trybuna Śląska, 2001-11-03

W tym dniu Podhale zagra z beniaminkiem z Bytomia, a dwa dni później z wicemistrzem kraju GKS Tychy.

źródło: NKJP: Stefan Leśniowski:Tytuł na platynowe gody, Gazeta Krakowska, 2007-09-08

W niedzielę w Maniowach spotkają się dwa beniaminki tegorocznych rozgrywek IV ligi. Obie te drużyny jeszcze w zeszłym sezonie rywalizowały o awans, lecz grając w V lidze.

źródło: NKJP: Przed piłkarskim weekendem, Dziennik Polski, 2001-09-22

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. beniaminek
beniaminki
D. beniaminka
beniaminków
C. beniaminkowi
beniaminkom
B. beniaminka
beniaminki
N. beniaminkiem
beniaminkami
Ms. beniaminku
beniaminkach
W. beniaminku
beniaminki
Data ostatniej modyfikacji: 24.01.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj