UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

związać się

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zwiążę się	zwiążemy się
2 os.	zwiążesz się	zwiążecie się
3 os.	zwiąże się	zwiążą się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	związałem się +(e)m się związał	związałam się +(e)m się związała	związałom się +(e)m się związało	związaliśmy się +(e)śmy się związali	związałyśmy się +(e)śmy się związały
2 os.	związałeś się +(e)ś się związał	związałaś się +(e)ś się związała	związałoś się +(e)ś się związało	związaliście się +(e)ście się związali	związałyście się +(e)ście się związały
3 os.	związał się	związała się	związało się	związali się	związały się

bezosobnik: związano się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zwiążmy się
2 os.	zwiąż się	zwiążcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	związałbym się bym się związał	związałabym się bym się związała	związałobym się bym się związało	związalibyśmy się byśmy się związali	związałybyśmy się byśmy się związały
2 os.	związałbyś się byś się związał	związałabyś się byś się związała	związałobyś się byś się związało	związalibyście się byście się związali	związałybyście się byście się związały
3 os.	związałby się by się związał	związałaby się by się związała	związałoby się by się związało	związaliby się by się związali	związałyby się by się związały

bezosobnik: związano by się

bezokolicznik: związać się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: związawszy się

gerundium: związanie się

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	związanie się	związania się
D.	związania się	związań się
C.	związaniu się	związaniom się
B.	związanie się	związania się
N.	związaniem się	związaniami się
Ms.	związaniu się	związaniach się
W.	związanie się	związania się

odpowiedniki aspektowe: wiązać się , związywać się

1. samemu liną

Definicja

oplątać się samemu sznurem lub czymś podobnym

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny turystyka

Cytaty

Dla Roberta - wspaniałego lekarza i świetnego naczelnika Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego to powszedniość, to tylko zwykły spacer wspinaczkowy. Dla Sebastiana to chyba ważne przeżycie; za chwilę zwiąże się liną i wejdzie w ścianę.

źródło: NKJP: Michał Jagiełło: Wołanie w górach. Wypadki i akcje ratunkowe w Tatrach, 1979

Związał się metalową liną, okręcił łańcuch wokół szyi, lecz nie potrafił się rozwiązać i udusił się.

źródło: NKJP: Internet

Sięgnęła po płaszcz i ciasno związała się paskiem.

źródło: Natasha Oakley: Najlepsza decyzja, 2006 (stream.doci.pl)

Składnia

związać się

CZYM

2. nawzajem liną

Definicja

oplótłszy się nawzajem sznurem lub czymś podobnym, przytwierdzić się jeden do drugiego

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny turystyka

Relacje znaczeniowe

synonimy:

przywiązać się

Połączenia

związać się liną

Cytaty

Gdy musimy pokonać lodowiec mający szczeliny, zawsze należy dla bezpieczeństwa związać się liną z towarzyszem.

źródło: NKJP: Jacek Jania: Zrozumieć lodowce, 1988

Aby wszystkich uspokoić, dodać im „ducha” i żeby się nie pogubić, związaliśmy się liną mniej więcej co metr.

źródło: NKJP: Jolanta Flach: W Czarnej Jaworowej, Tygodnik Podhalański, 1997

Zwiążemy się razem liną i będziemy szli na zmianę.

źródło: NKJP: Zygmunt Miłoszewski: Góry Żmijowe, 2006

Składnia

	+	związać się	+	CZYM + z KIM
Rzpl	+	związać się	+	CZYM

3. w parę

Definicja

stworzyć trwałą relację z jakąś osobą

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

mężczyzna związał się z kimś; kobieta związała się z kimś
związać się węzłem małżeńskim
związać się z kobietą, z mężczyzną
związać się na stałe, na zawsze
chcieć się związać

Cytaty

	Obecnie jedynym warunkiem, jaki muszą spełnić chętni do związania się węzłem małżeńskim z turkmeńską dziewczyną lub chłopcem, jest mieszkanie w Turkmenistanie co najmniej przez rok. źródło: NKJP: (PAP): Ślub bez kaucji, Dziennik Polski, 2005-04-23
	Mój mąż związał się z inną kobietą (pozbawioną wiary, z innej kultury) i chce zostawić rodzinę dla niepewnego losu. źródło: NKJP: Administrator: Intencje modlitewne - grudzień 2008, Głos Ojca Pio, 2008
	Kiedy byłam dwudziestoparolatką, miałam chłopaków, ale nie byłam gotowa związać się na stałe. źródło: NKJP: Katarzyna Field: W świecie uczuć, Cosmopolitan, 2000
	Mija 50 lat od chwili, gdy związaliście się węzłem małżeńskim, przyrzekając sobie nawzajem dozgonną miłość, wiarę, szacunek i przywiązanie. źródło: NKJP: Bożena Klada: 50 lat minęło..., Czas Ostrzeszowski, 2006
	Związaliśmy się, kiedy miałam 20 lat, porzucił mnie, gdy miałam 50. źródło: NKJP: Piotr Lipiński: Nie należę do nikogo, Gazeta Wyborcza, 1998-06-26

Składnia

	+	związać się	+	(z KIM) + (CZYM)
Rzpl	+	związać się	+	(CZYM)

4. obietnicą

Definicja

książk.

nałożyć na siebie zobowiązanie do określonego zachowania lub działania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

związać się porozumieniem, umową
związać się z firmą, z klubem (piłkarskim)
związać się ze spółką

Cytaty

	Wynagrodzenia otrzymują ci, którzy związali się z innymi podmiotami gospodarującymi umowami o pracę. źródło: NKJP: Bolesław Siwoń: Jak sterować rentownością przedsiębiorstwa, 1994
	Pięćdziesięcioletnia dziś Bogumiła C. związała się ze spółdzielnią zaraz po maturze. źródło: NKJP: Henryk Malanowski: Klej na palcach, Detektyw, 1999
	Nie ukrywam, że chciałem grać w Skandynawii. Gdyby udało mi się związać umową na 3 lata, zostałbym w Norwegii. źródło: NKJP: (zab): Spokojnie patrzę w lustro, Dziennik Polski, 2006-04-24
	Rząd RP w momencie podpisania omawianej konwencji wskazał [...] organ, do którego należy kierować powiadomienia o wszelkich transakcjach. Za zasadnością takiego rozwiązania przemawiają doświadczenia innych państw, które już związały się konwencją, m.in. Danii, Niemiec czy Szwecji. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 14.12.2004

Składnia

	+	związać się	+	(CZYM) + (z KIM)
Rzpl	+	związać się	+	CZYM

5. o cemencie

Definicja

bud.

stwardnieć - stać się sztywnym, nieelastycznym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo czynności związane z budową

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

stwardnieć

Połączenia

beton, cement związał się; zaprawa związała się

Cytaty

Cement nie zdążył się związać i plac był już do poprawy.

źródło: NKJP: Łukasz Zep: Koncepcja hali sportowej już gotowa, Tygodnik Tucholski, 2008

Pielęgnacja betonu - aby beton związał się, a nie zsechł się i popękał, należy dbać, aby przez tydzień od wylania miał wilgotną powierzchnię.

źródło: NKJP: Witold Wrotek: Budowa i remont domu. Poradnik bez kantów, 2010

Przez dwa dni po ułożeniu nawierzchni nie wolno po niej chodzić, aby zaprawa cementowa odpowiednio się związała.

źródło: NKJP: (DD): Patio w letnie dni, Dziennik Polski, 2008-06-18

6. o cząsteczkach

Definicja

chem.

trwale przyłączyć się do jakichś składników materii

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii

Połączenia

cząsteczka czegoś związała się z czymś
związać się z cząsteczkami czegoś, z pierwiastkami

Cytaty

	Z jakimi pierwiastkami związały się atomy wodoru i tlenu, z których składają się cząsteczki wody, i jakie utworzyły związki? źródło: NKJP: Krzysztof Ziołkowski: Śmierć komety, Gazeta Wyborcza, 1995-03-10
	Gdy cząsteczki L1 zwiążą się ze sobą, wyzwalają kaskadę reakcji chemicznych powodujących migrację neuronów oraz inne procesy niezbędne do utworzenia obwodów neuronalnych i działania mózgu. źródło: NKJP: Joanna Nurkowska: Ciąża i alkohol, Wiedza i Życie, 1997
	Naukowcy musieli znaleźć sposób, by pozbyć się z gazów wydechowych dużej ilości atomów węgla (sadzy), które nie związały się z innymi pierwiastkami. źródło: NKJP: Andrzej Pieńkowski: Sygnały, Wiedza i Życie, 2001
	Wolne estrogeny (niesprzężone z kwasami i niezwiązane z białkami) łatwo przechodzą przez błonę komórkową docelowych narządów i tkanek. Wyzwalają swoją aktywność biologiczną po związaniu się z receptorem cytoplazmatycznym. źródło: NKJP: Marek Pawlikowski: Leczenie hormonami i pochodnymi hormonów, 1988
	[...] przy małych wartościach zdolność atomów do związania się w całość jest słaba. źródło: NKJP: Paweł Kowalczyk: Fizyka cząsteczek: energie i widma, 2000

Składnia

	+	związać się	+	z CZYM
Rzpl	+	związać się	+	w CO

Data ostatniej modyfikacji: 07.11.2019