Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: p3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | gusła |
||
| D. | guseł |
||
| C. | gusłom |
||
| B. | gusła |
||
| N. | gusłami |
||
| Ms. | gusłach |
||
| W. | gusła |
Pochodzenie
Może z wcześniejszego *gudsla lub *gǫdsla (prawdopodobnie w zn. 'granie na instrumencie strunowym; wprawianie muzyką w stan ekstazy; obrzędy magiczne odprawiane z towarzyszeniem muzyki'), a to od czas. psł. *gǫsti, *gǫdǫ 'grać na instrumencie strunowym'.
1. czary
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja wierzenia i przesądy
Cytaty
|
- Chwytasz się wszelkich guseł, żeby wyleczyć mnie z zapalenia stawów. źródło: NKJP: Olga Tokarczuk: Prawiek i inne czasy, 1996 |
|
|
- Czy znasz na to jakąś radę? - zapytała z nadzieją, drżąc na całym ciele. - Hm... - mruknąłem z namysłem. - Tutaj trzeba babskich guseł, a to nie moja dziedzina. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Ogród miłości, 2006 |
|
|
- Jesteś złym czarownikiem - oznajmił z tępym uporem. - Zaszkodziłeś naszej księżnej swymi gusłami. Musisz zginąć. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Metamorfozy, 2004 |
2. zabobony
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja wierzenia i przesądy
Połączenia
- wiara w gusła
- wierzyć w gusła
Cytaty
|
Zawsze i wszędzie dopatrywał się spisków, matactw, konspiracji. Wreszcie - wierzył w gusła; gdy astrolodzy za jego szczęśliwą cyfrę uznali 9, kazał wydrukować banknoty 90- i 45-kiatowe, bo obie liczby dzielą się przez dziewięć. źródło: NKJP: Paweł Smoleński: Wojna z ciszą (1), Gazeta Wyborcza, 1997-03-08 |
|
|
Wydawać by się mogło, że w dzisiejszym cywilizowanym świecie wiara w gusła, zabobony, szatana należy do zamierzchłej przeszłości. Jednak nie, sporadycznie zdarzają się tragiczne niestety przykłady, że jest to zjawisko wciąż żywe. źródło: NKJP: Dzieci szatana, Co Tydzień Jaworzno, 2004-05-27 |
|
|
Jeśli chodzi o prosty lud, to i dzisiaj w wielu krajach na całym świecie panuje wiara w różne gusła i zabobony, czary i czarowników, którzy mogą sprowadzać na ludzi różne choroby i nieszczęścia i uwalniać od nich. źródło: NKJP: Ryszard Myśliwiec: Drogi dojścia do Boga, 2009 |
|
|
Wiara w znaki na niebie i ziemi towarzyszy człowiekowi od zarania dziejów. Niektórzy mówią, że to gusła i zabobony. A ja powiem, że nie mają racji. Nie wolno negować obyczajowości, tradycji. Ktoś, kto zaprzecza istnieniu tego, co nadprzyrodzone, staje się człowiekiem ubogim duchem. źródło: NKJP: (IK): Wierzyć we wróżby?, Gazeta Krakowska, 2002-11-23 |