UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

biczować

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. biczuję
biczujemy
2 os. biczujesz
biczujecie
3 os. biczuje
biczują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. biczowałem
+(e)m biczował
biczowałam
+(e)m biczowała
biczowałom
+(e)m biczowało
biczowaliśmy
+(e)śmy biczowali
biczowałyśmy
+(e)śmy biczowały
2 os. biczowałeś
+(e)ś biczował
biczowałaś
+(e)ś biczowała
biczowałoś
+(e)ś biczowało
biczowaliście
+(e)ście biczowali
biczowałyście
+(e)ście biczowały
3 os. biczował
biczowała
biczowało
biczowali
biczowały

bezosobnik: biczowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę biczował
będę biczować
będę biczowała
będę biczować
będę biczowało
będę biczować
będziemy biczowali
będziemy biczować
będziemy biczowały
będziemy biczować
2 os. będziesz biczował
będziesz biczować
będziesz biczowała
będziesz biczować
będziesz biczowało
będziesz biczować
będziecie biczowali
będziecie biczować
będziecie biczowały
będziecie biczować
3 os. będzie biczował
będzie biczować
będzie biczowała
będzie biczować
będzie biczowało
będzie biczować
będą biczowali
będą biczować
będą biczowały
będą biczować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. biczujmy
2 os. biczuj
biczujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. biczowałbym
bym biczował
biczowałabym
bym biczowała
biczowałobym
bym biczowało
biczowalibyśmy
byśmy biczowali
biczowałybyśmy
byśmy biczowały
2 os. biczowałbyś
byś biczował
biczowałabyś
byś biczowała
biczowałobyś
byś biczowało
biczowalibyście
byście biczowali
biczowałybyście
byście biczowały
3 os. biczowałby
by biczował
biczowałaby
by biczowała
biczowałoby
by biczowało
biczowaliby
by biczowali
biczowałyby
by biczowały

bezosobnik: biczowano by

bezokolicznik: biczować

imiesłów przysłówkowy współczesny: biczując

gerundium: biczowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. biczowanie
biczowania
D. biczowania
biczowań
C. biczowaniu
biczowaniom
B. biczowanie
biczowania
N. biczowaniem
biczowaniami
Ms. biczowaniu
biczowaniach
W. biczowanie
biczowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: biczujący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. biczujący
biczujący
biczujący
biczujące
biczująca
D. biczującego
biczującego
biczującego
biczującego
biczującej
C. biczującemu
biczującemu
biczującemu
biczującemu
biczującej
B. biczującego
biczującego
biczujący
biczujące
biczującą
N. biczującym
biczującym
biczującym
biczującym
biczującą
Ms. biczującym
biczującym
biczującym
biczującym
biczującej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. biczujący
biczujący
biczujące
biczujące
D. biczujących
biczujących
biczujących
biczujących
C. biczującym
biczującym
biczującym
biczującym
B. biczujących
biczujących
biczujących
biczujące
N. biczującymi
biczującymi
biczującymi
biczującymi
Ms. biczujących
biczujących
biczujących
biczujących

odpowiedniki aspektowe: ubiczować , zbiczować

Pochodzenie

Zob. bicz

1. biczem

Definicja

książk. 
bić dotkliwie czymś, co przecina skórę i powoduje duży upływ krwi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa więzienie i kara

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  smagać

Połączenia

  • biczowanie Chrystusa, Jezusa
  • scena biczowania; publiczne biczowanie

Cytaty

[...] z rozkazu arcykapłana Paszehura biczowano Jeremiasza i zakuto w dyby, a potem zabroniono mu wstępu do świątyni.

źródło: NKJP: Witold Tyloch: Dzieje ksiąg Starego Testamentu: szkice z krytyki biblijnej, 1981

Według raportów Amnesty bijący mogą „używać dłoni, pięści, kopać w różne części ciała łącznie z twarzą, uszami, brzuchem; [...] mogą biczować paskami, kablami elektrycznymi lub bić pałkami bambusowymi”.

źródło: NKJP: Krzysztof Łoziński: Piekło środka, czyli kopalnia złota, Gazeta Wyborcza, 1994-09-07

Esesman Hujar, który był nadzorcą budowy, oskarżył inżyniera Dianę Reiter, że spowodowała katastrofę... i zaczął ją biczować.

źródło: NKJP: Józef Bau: Czas zbezczeszczenia, 2006

Obok stacji drugiej, tam biczowano Chrystusa, jest klasztor sióstr syjońskich, zakonu założonego przez Żydów, którzy przeszli na katolicyzm.

źródło: NKJP: Paweł Smoleński: Izrael już nie frunie, 2006

Biczowanie u Rzymian łączono z ukrzyżowaniem. Czasem stanowiło ono osobną karę, wymierzoną zamiast kary śmierci.

źródło: NKJP: Michał Sopoćko: Stańmy pod krzyżem Chrystusa, 2010

Składnia

bez ograniczeń + biczować +
KOGO + (CZYM)

2. w mediach

Definicja

książk. 
publicznie bardzo ostro kogoś krytykować

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  chlastać, chłostać

Cytaty

Piewcy tzw. społeczeństwa otwartego zacierali ręce, upajali się wizją Europy multikulti i z satysfakcją biczowali w mediach tych, którzy chcieli bronić swojej chrześcijańskiej tożsamości.

źródło: Henryk Zieliński: Sprawa wiarygodności, Idziemy nr 3 (537), 2016-01-17 (idziemy.pl)

Składnia

bez ograniczeń + biczować +
KOGO
Data ostatniej modyfikacji: 26.03.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj