UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

trójka

Chronologizacja

SKN: trojka, STR: trojka, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. troje

1. cyfra

Definicja

cyfra, która oznacza liczbę 3

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język pisanie

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie szczegółowe określenia ilości

Połączenia

arabska, rzymska trójka

Cytaty

Jeśli jakakolwiek liczba może rościć sobie prawo do świętości i znaczenia symbolicznego, to bez wątpienia właśnie trójka.

źródło: Internet

Potrójność, liczba 3 albo trójka poczytywana była przez wielu starożytnych filozofów za doskonałą.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	trójka	trójki
D.	trójki	trójek

C.	trójce	trójkom
B.	trójkę	trójki
N.	trójką	trójkami
Ms.	trójce	trójkach
W.	trójko	trójki

2. numer

Definicja

to, co zostało oznaczone numerem 3

Cytaty

Odmiana

część mowy: rzeczownik

2.a ząb

Definicja

trzeci z kolei ząb u człowieka, dolny lub górny, liczony na lewo lub prawo od środka twarzy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego części ciała, elementy i substancje składowe

Połączenia

dolna, górna; lewa, prawa; ułamana; wyrwana; zdrowa, zepsuta; martwa; mleczna trójka
próchnica; implant trójki
plomba z trójki
plomba; ubytek w trójce
kogoś boli trójka; komuś ukruszyła się, komuś ułamała się, komuś złamała się; komuś rusza się; komuś wypadła trójka; komuś wyrosła trójka, komuś wychodzą, komuś wyrzynają się trójki
stracić, usunąć, wyrwać; wstawić; plombować; leczyć trójkę

Cytaty

[...] zaproponowała mi wtedy resekcję części korzenia w trójce i wstawienie implanta, na którym osadzony zostanie sztuczny ząb.

źródło: Internet

Nie wolno lekceważyć zepsutej czwórki i trójki, bo chory ząb może stać się ogniskiem zapalnym i rozsiewać bakterie po całym organizmie.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	trójka	trójki
D.	trójki	trójek

C.	trójce	trójkom
B.	trójkę	trójki
N.	trójką	trójkami
Ms.	trójce	trójkach
W.	trójko	trójki

2.b mieszkanie

Definicja

pot.

pomieszczenie lub budynek oznaczone numerem 3

Noty o użyciu

Wyraz zwykle zapisywany w cudzysłowie.

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka dom/inne miejsca zamieszkania i ich otoczenie

Połączenia

lokator, lokatorka, pan, pani, państwo, sąsiad, sąsiadka spod trójki
mieszkanie pod trójką
zapukać pod trójkę
mieszkać pod trójką

Cytaty

Przypomniałam sobie emerytowaną nauczycielkę z naszej klatki, potem przeuroczą wdowę spod trójki i samotną farmaceutkę z bloku naprzeciwko.

źródło: Internet

Uspokaja mnie woda spuszczana z wanny u sąsiadów i jazgot małego pieska spod trójki na parterze.

źródło: Internet

[...] trójka to obecnie najbardziej zgrany akademik, jeśli chodzi o mieszkańców, wiec wcale źle nie trafiłeś.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	trójka	trójki
D.	trójki	trójek

C.	trójce	trójkom
B.	trójkę	trójki
N.	trójką	trójkami
Ms.	trójce	trójkach
W.	trójko	trójki

2.c szkoła

Definicja

pot.

szkoła, która w systemie numeracji szkół na danym terenie została oznaczona numerem 3

Noty o użyciu

Wyraz niekiedy zapisywany dużą literą, również w cudzysłowie.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata szkoła

Połączenia

uczniowie; absolwenci; dyrektor; patron trójki
dzieci, maturzyści, nauczyciele, uczniowie z trójki
trójka kogoś kształci; kogoś wychowuje
chodzić, uczęszczać; zdawać do trójki
uczyć się w trójce

Cytaty

Gdyńska trójka, szkoła z ponad pięćdziesięcioletnią tradycją, od kilku lat utrzymuje się w czołówce w rankingach szkół średnich.

źródło: Internet

Przedstawiamy Państwu opracowanie zawierające informacje o historii naszej szkoły, dokonaniach nauczycieli i uczniów „Trójki” oraz garść wspomnień i anegdot z nią związanych [...].

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	trójka	trójki
D.	trójki	trójek

C.	trójce	trójkom
B.	trójkę	trójki
N.	trójką	trójkami
Ms.	trójce	trójkach
W.	trójko	trójki

2.d autobus, tramwaj

Definicja

pot.

jeden ze środków transportu publicznego, zwykle autobus lub tramwaj, oznaczony numerem 3

Noty o użyciu

Wyraz zwykle zapisywany w cudzysłowie.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

Połączenia

tramwajowa; spóźniona trójka
tramwaj trójka
trasa (przejazdu); przystanek; motorniczy trójki
bilet na trójkę
trójka jedzie, (nie) jeździ, (nie) kursuje, odjechała, podjeżdża, (nie) pojedzie; trójka gdzieś nie dojeżdża; trójka się gdzieś nie zatrzymuje; trójka gdzieś (nie) skręca; komuś uciekła trójka; trójka się wykoleiła
jeździć, pojechać trójką
wsiąść/wsiadać; przesiąść się do trójki
czekać na trójkę

Cytaty

Popularna trójka będzie nadal kursować co 20 minut.

źródło: Internet

Wyruszyłem wówczas z domu na znajdującą się za miedzą pętlę trójki. Los uczynił tak, że chwilę przed tym, jak zawitałem na przystanek, tramwaj odjechał.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	trójka	trójki
D.	trójki	trójek

C.	trójce	trójkom
B.	trójkę	trójki
N.	trójką	trójkami
Ms.	trójce	trójkach
W.	trójko	trójki

2.e w samochodzie

Definicja

pot.

trzeci z kolei bieg w skrzyni biegów w samochodzie

Noty o użyciu

Wyraz zapisywany niekiedy w cudzysłowie.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Połączenia

jazda na trójce
trójka nie chce wskoczyć; ciężko, lekko wchodzi
wbić, wcisnąć, wrzucić/wrzucać trójkę
ruszyć/ruszać z trójki; zredukować (bieg), zrzucić (bieg) do trójki; przełączyć (bieg) z trójki na dwójkę
zmienić (bieg) na trójkę
jechać; ruszać na trójce

Cytaty

Przejście na wyższe biegi - na przykład z trójki na czwórkę - nie wymaga nawet dociskania sprzęgła ani odpuszczania gazu.

źródło: NKJP: Tor bez przeszkód, Dziennik Polski - Pejzaż, 21.04.2001

Podczas zmiany biegów mam pewien problem... żeby wrzucić trójkę, muszę dość mocno rozkręcić obroty silnika [...].

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	trójka	trójki
D.	trójki	trójek

C.	trójce	trójkom
B.	trójkę	trójki
N.	trójką	trójkami
Ms.	trójce	trójkach
W.	trójko	trójki

2.f rozmiar

Definicja

jeden z rozmiarów damskiej bielizny - większy od dwójki i mniejszy od czwórki lub najmniejszy rozmiar obuwia, zwykle w amerykańskim i brytyjskim systemie rozmiarów

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie cechy ubrań

Połączenia

duża, mała; amerykańska, angielska trójka
trójka jest na kogoś za duża, za mała, za szeroka, za wąska; trójka leży na kimś idealnie
nosić; przymierzyć, zmierzyć trójkę
(nie) wejść/ (nie) wchodzić w trójkę

Cytaty

Chcę napisać o rozmiarach damskich biustonoszy, bo dla większości z Was to niestety czarna magia, a prosta rozmiarówka liczbowa (dwójka, trójka, czwórka...) odeszła do lamusa razem z komuną [...].

źródło: Internet

Podobają mi się te czarne szpilki z wystawy... Czy pamięta pan mój numer? [...] - Dobrze pamiętam. Mam...! - krzyknął. - Pani nosi czwórkę, niemal trójkę, najmniejszy numer ze wszystkich tancerek w stolicy.

źródło: NKJP: Andrzej Zaniewski: Król Tanga, 1997

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	trójka	trójki
D.	trójki	trójek

C.	trójce	trójkom
B.	trójkę	trójki
N.	trójką	trójkami
Ms.	trójce	trójkach
W.	trójko	trójki

2.g karta

Definicja

karta oznaczona w talii kart numerem 3

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny gry i zabawy

Połączenia

czarna, czerwona trójka
trójka karo, kier, pik, trefl
trójka jakiegoś koloru
trójka w kierach, w pikach, w treflach
dołożyć, kłaść, położyć, rzucić, wyłożyć; dobrać, wyciągnąć, wziąć trójkę; wyrzucić trójki
wyjść trójką

Cytaty

Jakie trzy nieujawnione karty miał każdy z graczy - od I do VII, jeśli wiadomo, że poza grą pozostały trzy trefle - trójka, szóstka i walet?

źródło: Internet

Kiedy odkryłem moje karty, moja druga karta okazała się być trójką.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	trójka	trójki
D.	trójki	trójek

C.	trójce	trójkom
B.	trójkę	trójki
N.	trójką	trójkami
Ms.	trójce	trójkach
W.	trójko	trójki

3. osoby

Definicja

trzyosobowa grupa

Noty o użyciu

Wyraz zwykle używany zamiast liczebnika troje.

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie szczegółowe określenia ilości

Połączenia

koszykarska, siatkarska; mieszana; czołowa, najlepsza, ostatnia, pierwsza, prowadząca, zwycięska trójka
trójka dzieci, dziewcząt, nieletnich, podopiecznych; uczniów; arbitrów, obrońców, piłkarzy, rezerwowych, zawodników; napastników, oskarżonych, podejrzanych, poszkodowanych, zatrzymanych; mieszkańców, radnych
gra, konkurencja, turniej; akcja; dobór trójek
spotkanie we trójkę
grać trójką napastników, obrońców; zagrać trójką w obronie
awansować do trójki; dołączyć do trójki kogoś
chodzić, iść, jechać, pojechać, pójść; mieszkać; pracować; rozmawiać; siedzieć; grać we trójkę

Cytaty

[...] dziesięć kobiet i sześciu dobrze zbudowanych mężczyzn nie spuszcza z oka trójki przy stoliku.

źródło: NKJP: Giuseppe d'Avanzo, Gazeta Wyborcza, 13.10.1992

Zdaniem prokuratury cała trójka zaplanowała napad rabunkowy na antykwariat, podczas którego zginęła jego właścicielka.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	trójka	trójki
D.	trójki	trójek

C.	trójce	trójkom
B.	trójkę	trójki
N.	trójką	trójkami
Ms.	trójce	trójkach
W.	trójko	trójki

Składnia

trójka

(KOGO)

4. szereg

Definicja

trzy osoby ustawione w szeregu, jedna obok drugiej

Noty o użyciu

Wyraz zwykle używany w liczbie mnogiej.

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie szczegółowe określenia ilości

Połączenia

przemarsz; szarża trójkami
sformować trójki
iść, chodzić, maszerować, odmaszerować, przemaszerować; stać; ustawić się; atakować trójkami; poustawiać kogoś, ustawić kogoś trójkami

Cytaty

Amerykański porucznik stał na stopniach swego jeepa, jakby przyjmował defiladę ustawionych trójkami żołnierzy niemieckich bez pasów, za to z wiadrami i miotłami.

źródło: NKJP: Andrzej Zbych (Andrzej Szypulski, Zbigniew Safjan): Stawka większa niż życie

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	trójka	trójki
D.	trójki	trójek

C.	trójce	trójkom
B.	trójkę	trójki
N.	trójką	trójkami
Ms.	trójce	trójkach
W.	trójko	trójki

5. pokój

Definicja

pot.

pokój, zwykle w hotelu lub w pensjonacie, który jest przeznaczony dla trzech osób

Noty o użyciu

Wyraz zapisywany niekiedy w cudzysłowie.

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny urlop i wypoczynek

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie szczegółowe określenia ilości

Połączenia

duża, mała, przestronna; wolna; narożna; umeblowana; przytulna trójka
trójka standard
trójka z dostawką; z aneksem kuchennym, z łazienką; z balkonem; z widokiem na morze
cena za trójkę
miejsce w trójce
trójka ileś kosztuje
zarezerwować trójkę
zapłacić za trójkę

Cytaty

Zakwaterowanie w Bastii w pokojach 3-osobowych (przeadaptowane na trójki pokoje 4-osobowe) z łazienką i WC.

źródło: Internet

Istnieje możliwość rozdzielenia apartamentu na dwa osobne pokoje (dwójkę i trójkę).

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	trójka	trójki
D.	trójki	trójek

C.	trójce	trójkom
B.	trójkę	trójki
N.	trójką	trójkami
Ms.	trójce	trójkach
W.	trójko	trójki

6. ocena

Definicja

pot.

jedna z ocen, które można otrzymać w szkole - wyższa od dwójki i niższa od czwórki

Noty o użyciu

Wyraz zapisywany niekiedy w cudzysłowie.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata szkoła

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	dostateczny II, ocena państwowa
	hiperonimy:	ocena

Połączenia

mocna, naciągana, naciągnięta trójka
trójka minus, plus
trójka z fizyki, z geografii, z matematyki, z polskiego...; z egzaminu, z klasówki, z odpowiedzi, z pracy domowej, ze sprawdzianu, z wypracowania, z zadania...
trójka na półrocze, na semestr
trójka z minusem, z plusem, trójka z dwoma minusami
trójka na świadectwie
minus, plus trójka
dostać trójkę; postawić komuś, wpisać komuś, wstawić komuś trójkę; stawiać trójki; mieć (same) trójki; zbierać (same) trójki
ocenić coś; zaliczyć coś; zdać coś; napisać coś; umieć coś na trójkę; zasługiwać na trójkę
jechać na (samych) trójkach

Cytaty

Ja chodziłem z kwiatami, moja mama chodziła z kwiatami, wreszcie postawili mi trójkę ze sprawowania i na tydzień zawiesili w prawach ucznia.

źródło: NKJP: Witold Horwath: Seans, 1997

Nie podobało mi się, jak chcąc poprawić reputację swojej klasy samowolnie wstawiała do dziennika trójki obok dwójek.

źródło: NKJP: Jerzy Malczyk, Gazeta Wyborcza, 14.01.1994

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	trójka	trójki
D.	trójki	trójek

C.	trójce	trójkom
B.	trójkę	trójki
N.	trójką	trójkami
Ms.	trójce	trójkach
W.	trójko	trójki

7. telewizja

Definicja

pot.

trzeci program Telewizji Polskiej

Noty o użyciu

Wyraz zapisywany małą lub dużą literą, niekiedy w cudzysłowie.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Środki masowego przekazu telewizja

Połączenia

telewizyjna; publiczna; regionalna trójka
dyrekcja, dyrektor, kierownictwo, szef, prezes, zarząd; dziennikarze, prezenterzy; widzowie; oferta (programowa); ramówka; programy trójki; na antenie; w studiu; w programie trójki
program, serial na trójce
trójka coś emituje, coś nadaje, coś pokaże, coś proponuje, coś transmituje, coś wyemitowała
oglądać; włączyć; odbierać trójkę
przełączyć na trójkę

Cytaty

Nie jest dla nas jasne potraktowanie w tym sprawozdaniu telewizji publicznej, tzw. trójki.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 25.06.2003

Jestem mieszkanką głębokiej wsi i odbieram tylko podstawowe programy (Jedynka, Dwójka, Trójka - regionalna, Polsat i TVN).

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	trójka	trójki
D.	trójki	trójek

C.	trójce	trójkom
B.	trójkę	trójki
N.	trójką	trójkami
Ms.	trójce	trójkach
W.	trójko	trójki

8. radio

Definicja

pot.

trzeci program Polskiego Radia

Noty o użyciu

Wyraz zwykle zapisywany dużą literą, niekiedy w cudzysłowie.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Środki masowego przekazu radio

Połączenia

radiowa trójka
słuchacze; dziennikarze, reporterzy; szef, szefowa; gość; ramówka; program (radiowy); audycje; przeboje; plebiscyt trójki; na antenie trójki
wiadomości na trójce
trójka coś emituje, coś nadaje
słuchać trójki
odbierać trójkę

Cytaty

Skoro mówimy o wychowywaniu się na danym programie radia, ja wychowałem się na Trójce.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 22.08.2001

Trójka to radio ambitniejsze, cięższe do słuchania niż komercyjne radia, radio gadane a to nie każdemu pasuje.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	trójka	trójki
D.	trójki	trójek

C.	trójce	trójkom
B.	trójkę	trójki
N.	trójką	trójkami
Ms.	trójce	trójkach
W.	trójko	trójki

9. konie

Definicja

zaprzęg składający się z trzech koni

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie szczegółowe określenia ilości

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

zaprzęg

Połączenia

rozpędzona trójka
wyścig, zawody trójek
konie zaprzężone w trójkę
powozić trójką
zaprzęgać (konie) do trójki
chodzić w trójce

Cytaty

Były wśród nich dzieła wystawiane na dorocznych Salonach Oficjalnych - barwne wielopostaciowe sceny z jarmarków i targów końskich w kresowych miasteczkach, rozhukane zaprzęgi konne, słynne trójki i czwórki, zimowe powroty z balu czy polowań.

źródło: Internet

Doskonale malował konie; sławę przyniosły mu rozpędzone czwórki i trójki.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	trójka	trójki
D.	trójki	trójek

C.	trójce	trójkom
B.	trójkę	trójki
N.	trójką	trójkami
Ms.	trójce	trójkach
W.	trójko	trójki

Frazeologizmy

trójka klasowa
trójka na szynach
Wielka Trójka

Data ostatniej modyfikacji: 28.01.2013