Chronologizacja
Pochodzenie
st.czes. rytieř/ rycieř / řitieř
z śr.-w.-niem. rit(t)er 'rycerz’ < ‘jeździec'
1. średniowieczny
Definicja
Noty o użyciu
O rycerzach mówi się głównie w odniesieniu do późnego średniowiecza.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna osoby związane z wojskiem i wojną
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne
Połączenia
- średniowieczny; dzielny, prawy, szlachetny; chrześcijański; wędrowny rycerz
- pasować na rycerza
Cytaty
|
Idealny rycerz miał być waleczny i wierny monarsze, wyróżniać się urodą i siłą, a dzięki upowszechnieniu kultury dworskiej także obyciem w świecie oraz dobrym i obyczajnym (grzecznym) zachowaniem. źródło: NKJP: Andrzej Chwalba (red.): Obyczaje w Polsce. Od średniowiecza do czasów współczesnych, 2005 |
|
|
Podobał się ów polski rycerz księżniczce. Zwyciężał wszystkich rówieśników na turniejach, uśmiech miał miły, serdeczny, poczciwy. Nawet zwyciężeni rycerze nie żywili doń niechęci. źródło: NKJP: Hanna Kostyrko (zebr.): Klechdy domowe, 1995 |
|
|
Szkotowo Wieś nad rzeką Szkotówką [...]. Miejscowość istniała już w 1348. Pierwszymi właścicielami dóbr byli prawdopodobnie rycerze szkoccy, walczący po stronie Krzyżaków (stąd nazwa). źródło: NKJP: Jan Bałdowski: Warmia, Mazury, Suwalszczyzna, 1996 |
|
|
Pasowanie na rycerza, którego podstawowym elementem było wręczenie poświęconej broni, interpretowano nie tylko jako akt przyjęcia do grona pełnoprawnych rycerzy, lecz także jako ósmy sakrament święty i dowód osiągnięcia kolejnego, wyższego stopnia doskonałości w wierze. źródło: NKJP: Dariusz Piwowarczyk: Słynni rycerze Europy. Rycerze Chrystusa, 2007 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | rycerz |
rycerze |
ndepr |
| rycerze |
depr | ||
| D. | rycerza |
rycerzy |
|
| C. | rycerzowi |
rycerzom |
|
| B. | rycerza |
rycerzy |
|
| N. | rycerzem |
rycerzami |
|
| Ms. | rycerzu |
rycerzach |
|
| W. | rycerzu |
rycerze |
ndepr |
| rycerze |
depr |
2. obrońca i wielbiciel
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne
Cytaty
|
Nie można jednak powiedzieć, że cała polska krytyka była do Olgi usposobiona negatywnie. Miała w Polsce paru swoich rycerzy, takich jak Piątkowski, którzy potrafili przemawiać innym głosem. źródło: NKJP: Maria Rostworowska: Portret za mgłą - opowieść o Oldze Boznańskiej , 2003 |
|
|
Od takich ugrupowań wyborcy uciekają jak od dżumy, zostają jedynie najwierniejsi rycerze sprawy. źródło: NKJP: Marek Beylin: Komu bije ROP, Gazeta Wyborcza, 1997-12-18 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | rycerz |
rycerze |
ndepr |
| rycerze |
depr | ||
| D. | rycerza |
rycerzy |
|
| C. | rycerzowi |
rycerzom |
|
| B. | rycerza |
rycerzy |
|
| N. | rycerzem |
rycerzami |
|
| Ms. | rycerzu |
rycerzach |
|
| W. | rycerzu |
rycerze |
ndepr |
| rycerze |
depr |