UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

lichota

Chronologizacja

XV w., SStp
Inne znaczenie: 'złość, zły postępek'

Pochodzenie

psł. *lichota

Zob. lichy. Psł. *lichota to abstraktum od psł. *lichъ.

1.a zła jakość

Definicja

cecha czegoś, co w opinii mówiącego ma niską jakość, wartość lub jest w niezbyt dobrym gatunku

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Cytaty

Lichota źle rozplanowanych, koszarowych domów mieszkalnych, pretensjonalna bezstylowość pałaców i rezydencji bogacącej się finansjery, tandetna pseudosztuka [...] zaczęły stopniowo, lecz nieustępliwie wyjaławiać ówczesną rzeczywistość z elementów osobniczej, zróżnicowanej oryginalności.

źródło: NKJP: Artur Hutnikiewicz: Młoda Polska, 1994

Nie zabrakło i malowideł, przede wszystkim zaś poświęconego Kostce filmu [...], który jednak zszedł dość rychło z ekranów, do czego w dużym stopniu przyczyniła się również artystyczna lichota tego dzieła.

źródło: NKJP: Janusz Tazbir: Silva rerum historicarum, 2002

Film Szulkina jest bardziej wygłupem i ponurym żartem na temat bezmyślnych i okrutnych rządów dyktatorskich niż wyważonym artystycznie dziełem na temat lichoty istnienia.

źródło: NKJP: Janusz Wróblewski: Grówno narodowe, Polityka, 2004-01-17

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. lichota
lichoty
D. lichoty
lichot
C. lichocie
lichotom
B. lichotę
lichoty
N. lichotą
lichotami
Ms. lichocie
lichotach
W. lichoto
lichoty

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

bez ograniczeń + lichota +
(CZEGO)

1.b rzecz

Definicja

coś, co w opinii mówiącego ma niską jakość, wartość lub jest w niezbyt dobrym gatunku

Noty o użyciu

Lp używana również w znaczeniu lm.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:  badziew, badziewie, bubel, chłam, fajans, kiła, lipa, syf, szajs, tandeta

Cytaty

- A jak ona zechce zobaczyć grób? - spytał kapitan i złapał się na absurdalnej myśli, że wstyd by było pokazywać komuś taką lichotę: ten kopczyk z gliny, ten krzyż bez figurki Chrystusa, ten lampion za parę złotych.

źródło: NKJP: Zbigniew Górniak: Siostra i byk, 2009

Trzymała się przez cały ten czas na powierzchni i jej buda niezmiennie zaopatrzona była w towar najlepszego gatunku; chłamu, żadnej lichoty nigdy nie miała.

źródło: NKJP: Marek Nowakowski: Powidoki, 2010

Jedynie więc mieszczaństwo poczciwe łazi do teatru i zapełnia salę, ale i nie protestuje przeciwko lichotom, jakimi ich karmią...

źródło: NKJP: Krystyna Janda: Moja droga B., 2000

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. lichota
lichoty
D. lichoty
lichot
C. lichocie
lichotom
B. lichotę
lichoty
N. lichotą
lichotami
Ms. lichocie
lichotach
W. lichoto
lichoty

2.a zły stan

Definicja

cecha kogoś lub czegoś znajdującego się w złym stanie, na przykład fizycznym, psychicznym, technicznym, materialnym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Cytaty

Szyldy, dalekowschodnim obyczajem, są pionowe, wysokie, umieszczone poprzecznie do ścian. Jest barwnie i nie widać lichoty budynków.

źródło: NKJP: Ernest Skalski: Świat, Gazeta Wyborcza, 1994-02-25

Przyczyn terminalnej lichoty Rzeczpospolitej trzeba szukać głęboko w XVII wieku.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. lichota
lichoty
D. lichoty
lichot
C. lichocie
lichotom
B. lichotę
lichoty
N. lichotą
lichotami
Ms. lichocie
lichotach
W. lichoto
lichoty

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

bez ograniczeń + lichota +
(KOGO/CZEGO)

2.b osoba, rzecz

Definicja

osoba, zwierzę lub rzecz cechujące się złym stanem, na przykład fizycznym, psychicznym, technicznym lub materialnym

Noty o użyciu

Lp używana również w znaczeniu lm.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Cytaty

Napastnik wspina się na ciężarówkę, lichota w okularach patrzy na mnie z bliska: – Schodzić!

źródło: NKJP: Henryk Rozpędowski: Charleston, 2002

Przez ową dzielnicę lichoty niczym zblazowany wąż wiła się rzeka, leniwy szlam, pełen gnijących resztek jedzenia [...].

źródło: NKJP: Sławomir Shuty: Ruchy, 2008

Tymczasem osioł pracza, taka lichota, nagle zaczął tyć, stał się bardziej hardy i na oczach mieszkańców upierał się w połowie drogi, zawracając do domu.

źródło: NKJP: Osioł pracza, Akant, 2009-04

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. lichota
lichoty
D. lichoty
lichot
C. lichocie
lichotom
B. lichotę
lichoty
N. lichotą
lichotami
Ms. lichocie
lichotach
W. lichoto
lichoty
Data ostatniej modyfikacji: 12.10.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj