Chronologizacja
W XIX w. wyjątkowo, por.: "Böckh dopiéro pierwszy, z żyjących filologów może najznakomitszy, na prawdziwe jéj pojęcie natrafił, cechując filologią, jako pojmowanie już pojętych rzeczy: das Wiedererkennen des Erkannten. Przełożyłbym to przez odpoznawanie poznanego, co lepiéj oddaje myśl oryginalną, gdyby nowość i wyrazu i wyrażenia zanadto nie uderzała."
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
odpoznaję |
odpoznajemy |
|||
2 os. |
odpoznajesz |
odpoznajecie |
|||
3 os. |
odpoznaje |
odpoznają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
odpoznawałem +(e)m odpoznawał |
odpoznawałam +(e)m odpoznawała |
odpoznawałom +(e)m odpoznawało |
odpoznawaliśmy +(e)śmy odpoznawali |
odpoznawałyśmy +(e)śmy odpoznawały |
2 os. |
odpoznawałeś +(e)ś odpoznawał |
odpoznawałaś +(e)ś odpoznawała |
odpoznawałoś +(e)ś odpoznawało |
odpoznawaliście +(e)ście odpoznawali |
odpoznawałyście +(e)ście odpoznawały |
3 os. |
odpoznawał |
odpoznawała |
odpoznawało |
odpoznawali |
odpoznawały |
bezosobnik: odpoznawano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę odpoznawał będę odpoznawać |
będę odpoznawała będę odpoznawać |
będę odpoznawało będę odpoznawać |
będziemy odpoznawali będziemy odpoznawać |
będziemy odpoznawały będziemy odpoznawać |
2 os. |
będziesz odpoznawał będziesz odpoznawać |
będziesz odpoznawała będziesz odpoznawać |
będziesz odpoznawało będziesz odpoznawać |
będziecie odpoznawali będziecie odpoznawać |
będziecie odpoznawały będziecie odpoznawać |
3 os. |
będzie odpoznawał będzie odpoznawać |
będzie odpoznawała będzie odpoznawać |
będzie odpoznawało będzie odpoznawać |
będą odpoznawali będą odpoznawać |
będą odpoznawały będą odpoznawać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
odpoznawajmy |
|
2 os. |
odpoznawaj |
odpoznawajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
odpoznawałbym bym odpoznawał |
odpoznawałabym bym odpoznawała |
odpoznawałobym bym odpoznawało |
odpoznawalibyśmy byśmy odpoznawali |
odpoznawałybyśmy byśmy odpoznawały |
2 os. |
odpoznawałbyś byś odpoznawał |
odpoznawałabyś byś odpoznawała |
odpoznawałobyś byś odpoznawało |
odpoznawalibyście byście odpoznawali |
odpoznawałybyście byście odpoznawały |
3 os. |
odpoznawałby by odpoznawał |
odpoznawałaby by odpoznawała |
odpoznawałoby by odpoznawało |
odpoznawaliby by odpoznawali |
odpoznawałyby by odpoznawały |
bezosobnik: odpoznawano by
bezokolicznik: odpoznawać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
odpoznając
gerundium: odpoznawanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | odpoznawanie |
odpoznawania |
D. | odpoznawania |
odpoznawań |
C. | odpoznawaniu |
odpoznawaniom |
B. | odpoznawanie |
odpoznawania |
N. | odpoznawaniem |
odpoznawaniami |
Ms. | odpoznawaniu |
odpoznawaniach |
W. | odpoznawanie |
odpoznawania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: odpoznający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | odpoznający |
odpoznający |
odpoznający |
odpoznające |
odpoznająca |
D. | odpoznającego |
odpoznającego |
odpoznającego |
odpoznającego |
odpoznającej |
C. | odpoznającemu |
odpoznającemu |
odpoznającemu |
odpoznającemu |
odpoznającej |
B. | odpoznającego |
odpoznającego |
odpoznający |
odpoznające |
odpoznającą |
N. | odpoznającym |
odpoznającym |
odpoznającym |
odpoznającym |
odpoznającą |
Ms. | odpoznającym |
odpoznającym |
odpoznającym |
odpoznającym |
odpoznającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | odpoznający |
odpoznający |
odpoznające |
odpoznające |
D. | odpoznających |
odpoznających |
odpoznających |
odpoznających |
C. | odpoznającym |
odpoznającym |
odpoznającym |
odpoznającym |
B. | odpoznających |
odpoznających |
odpoznających |
odpoznające |
N. | odpoznającymi |
odpoznającymi |
odpoznającymi |
odpoznającymi |
Ms. | odpoznających |
odpoznających |
odpoznających |
odpoznających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: odpoznawany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | odpoznawany |
odpoznawany |
odpoznawany |
odpoznawane |
odpoznawana |
D. | odpoznawanego |
odpoznawanego |
odpoznawanego |
odpoznawanego |
odpoznawanej |
C. | odpoznawanemu |
odpoznawanemu |
odpoznawanemu |
odpoznawanemu |
odpoznawanej |
B. | odpoznawanego |
odpoznawanego |
odpoznawany |
odpoznawane |
odpoznawaną |
N. | odpoznawanym |
odpoznawanym |
odpoznawanym |
odpoznawanym |
odpoznawaną |
Ms. | odpoznawanym |
odpoznawanym |
odpoznawanym |
odpoznawanym |
odpoznawanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | odpoznawani |
odpoznawani |
odpoznawane |
odpoznawane |
D. | odpoznawanych |
odpoznawanych |
odpoznawanych |
odpoznawanych |
C. | odpoznawanym |
odpoznawanym |
odpoznawanym |
odpoznawanym |
B. | odpoznawanych |
odpoznawanych |
odpoznawanych |
odpoznawane |
N. | odpoznawanymi |
odpoznawanymi |
odpoznawanymi |
odpoznawanymi |
Ms. | odpoznawanych |
odpoznawanych |
odpoznawanych |
odpoznawanych |
odpowiednik aspektowy: odpoznać
Pochodzenie
Zob. znać
1. człowieka
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka
Relacje znaczeniowe
synonimy: | rozpoznawać |
Cytaty
Dzisiejszy czytelnik, wnikając w przygody Odyseusza czy Eneasza, a nawet daleko starszych bohaterów epiki Mezopotamii, odpoznaje w nich swych odległych przodków. źródło: NKJP: Zygmunt Stoberski: Rola tłumaczeń w rozwoju kultury światowej, Miesięcznik Literacki, nr 3, 1970 |
|
To rzutowanie siebie w naturę i odpoznawanie siebie w niej uzasadnia sąd Juliusza Kleinera [...]. źródło: NKJP: Ireneusz Bittner: U podstaw antropologii filozoficznej polskiego romantyzmu, 1998 |
|
To bliscy ludzie, a ich nie odpoznaję. źródło: NKJP: Internet |
|
Działania dydaktyczno-wychowawcze z dziećmi w wieku przedszkolnym w zakresie elementarnej nauki czytania i pisania powinny m.in. obejmować [...] podjęcie prób globalnego odpoznawania wyrazów. źródło: NKJP: Anna Kempisty: Profilaktyka dysleksji u dzieci w wieku przedszkolnym, Wychowawca, nr 160, 2006-04 |
|
Potrafi odpoznawać głosy ptaków wybranych gatunków. źródło: Internet: szkolnictwo.pl |
Składnia
+ | odpoznawać | + |
KOGO/CO +
(w KIM/CZYM)
|
2. sytuację
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka
Relacje znaczeniowe
synonimy: | rozpoznawać |
Cytaty
Może być w błędzie, nie odpoznając trafnie swej własnej orientacji. źródło: Internet: rafal-madajczak.pardon.pl |
Składnia
+ | odpoznawać | + |
CO
|
3. świat
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka
Cytaty
Przez Kołymę, najgorsze centrum łagrowe, dno gułagu. Potem - przez całą Rosję, jakby odpoznawaną na nowo. źródło: NKJP: Andrzej Drawicz: Ais: wolnemu - wola, Gazeta Wyborcza, 1994-06-04 |
|
Za pomocą impulsu płynącego od zmysłów dusza przypomina sobie, uczy się od nowa czegoś, co kiedyś zapomniała na drodze anamnezy, odpoznając świat. źródło: Adrian Urbanowicz: Etyka jako teoria życia udanego, 2003 (scholandia.org) |
Składnia
+ | odpoznawać | + |
CO
|